AİLE MAHKEMESİ TARİHİ : 29/05/2019 NUMARASI : 2018/352 ESAS 2019/317 KARAR DAVA KONUSU : Boşanmadan Sonra Açılan (Çocuğun Annesinin Soyadını Kullanmaya İzin) KARAR : Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm istinaf edilmekle, dosya incelendi....
Buna göre davacılardan ...’ın soyadı değişikliğine ilişkin isteminin yukarıda sözü edilen mahkeme kararı ile ... olan soyadını ... olarak değiştirdiğinden, 5490 sayılı Nüfus Yasanın 36/1-b maddesi gereğince aynı konuya ilişkin olarak ikinci defa dava açılamayacağı gerekçesiyle, davacılardan ...’ın isteminin 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 187. maddesi gereğince kadın evlenmekle kocasının soyadını alacağı ve evlilik birliği sürdüğü ve kocanın soyadı değişmediği sürece bu soyadını taşımak zorunda olduğu ve bu soyadını tek başına değiştirme hakkı bulunmadığı gerekçesiyle; davacılardan ... (...), ... (...), ... ... (...) ve ... ... (...)’ın ise 5490 sayılı Yasanın 14. maddesine göre nüfus kaydının kapatılması; ölüm, gaiplik, Türk vatandaşlığının kaybı, evlenme, boşanma, evlat edinilme, soybağının düzeltilmesi veya reddi gibi olaylar nedeniyle bir kaydın üzerinde işlem yapılamaz hükmü karşısında bu davacıların evlenmekle nüfus kayıtlarının kapalı hale geldiği, bu nedenle nüfus kayıtları...
AİLE MAHKEMESİ TARİHİ : 16/07/2020 NUMARASI : 2019/628 ESAS, 2020/109 KARAR DAVA KONUSU : Boşanmadan Sonra Açılan (Çocuğun Annesinin Soyadını Kullanmaya İzin) KARAR : Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen karara davalı tarafça istinaf başvurusunda bulunulmakla, duruşma yapılmadan dosya incelendi gereği düşünüldü; TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ : Davacı vekilinin dava dilekçesinde özetle ; tarafların Konya 2....
Ancak dilerse babasının kütüğüne dönebilir." hükmü ile 2505 sayılı Nüfus Hizmetleri Uygulama Yönetmeliğinin 9 uncu maddesinde "Aynı aileye mensup kişiler bir aile kütük sıra numarası altında kaydedilirler...Aile bireylerinden birinin sonradan soyadını değiştirmesi bu haneden çıkarılmasını gerektirmez" hükmü düzenlenmiştir. Somut olayda; davacının evlilik sonucu kocasının hanesine taşınan nüfus kaydının iptali ile, kocası ile birlikte ortak olarak seçecekleri bir nüfus aile hanesi açılarak kadın ve kocanın bu haneye taşınmasına ilişkin isteminin idari işlem niteliğinde olduğu, bu işlemlerin hukukilik denetiminin idari yargı görevi dahilinde olduğu, Nüfus Müdürlüğünde ayrı bir kütüğe tescil edilmesine karar verilmesini talebi nüfus idaresine verilmiş idari bir görev olup, idarenin tasarrufunda bir işlem olduğu gözetilerek İDM'ce, görevsizlik nedeniyle davanın reddine karar verilmesinde bir isabetsizlik yoktur....
ile evlenmekle ... soyadını aldığı, kocasının 21.10.2000 tarihinde öldüğü ancak kocası hanesinde kalarak onun soyadını kullanmaya devam ettiği anlaşılmaktadır. Türk Medeni Kanununun 187. ve Soyadı Nizamnamesinin 17. maddelerinde kadının evlenmekle kocasının soyadını alacağı, isterse kocasının soyadı önünde önceki soyadını da kullanabileceği, daha önce iki soyadı kullanan kadının bu haktan sadece bir soyadı için yararlanabileceği, Soyadı Nizamnamesinin 18. maddesinde de dul bir kadının evlenmekle yeni kocasının soyadını alacağı, Nüfus Hizmetleri Kanununun 23. maddesinin ikinci fıkrasında ise kadının evlenmekle kaydının kocası hanesine taşınacağı, koca ölse de kadın yeniden evlenmedikçe ölen kocasının aile kütüğünde kalacağı, ancak dilerse babasının kütüğüne dönebileceği öngörülmüştür. Bu durumda kadının kocasından aldığı soyadı ancak yeniden evlenmekle veya kendi isteğiyle babası kütüğüne dönmekle değişebilir. Açıklanan hususlar gözardı edilerek davacı ...'...
nin dul kaldığı ve henüz başka bir kişi ile resmen evliliğinin bulunmadığı anlaşılmaktadır. 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 187. maddesi hükmü uyarınca kadın evlenmekle kocanın soyadını alır. Nüfus Hizmetleri Kanununun uygulanmasına ilişkin Yönetmeliğin 67. maddesi hükmüne göre de, kocası ölen kadın yeniden evlenmedikçe ölen kocasının aile kütüğünde kalır ve kocasının soyadını taşımaya devam eder. Ancak, kendisinin yazılı istemde bulunması durumunda bekarlık hanesine dönerek, bekarlık soyadını alıp kapanmış olan nüfus kaydı açılabilir. Sözü edilen madde hükümlerinden de açıkça anlaşıldığı üzere kocası ölen kadın kendi istemi ile bekarlık soyadını almadıkça veya haklı nedenlere dayanarak soyadının değiştirilmesini isteyip bu yolda mahkemece karar verilmiş olmadıkça, ölen kocasının soyadını taşımayı sürdürür....
in ilk kocasının ölümü ile dul iken yaptığı kısa süreli evliliğin boşanma ile sonuçlanması üzerine kızlık soyadı olan "..." soyadını aldığını, oysa ...'in ölen ilk kocasının soyadı olan "..." soyadı ile tanındığını, kendisinin de bu soyadını kullandığını ve resmi belgelerde özellikle Almanya'da "..." soyadını taşıdığını ileri sürerek bekarlık soyadı olan "..."in ikinci evliliğinden önceki dul kaldığı soyadı olan "..." olarak değiştirilmesini istemiştir. Davanın yasal dayanağını 4721 Sayılı Türk Medeni Yasasının 173. maddesi oluşturmaktadır. Bu madde hükmüne göre boşanma halinde kadın evlenmeden önceki soyadını yeniden alır. Eğer kadın evlenmeden önce dul idiyse hakimden bekarlık soyadını taşımasına izin verilmesini isteyebilir. Somut olayda davacı kadın evlenmeden önce dul olduğuna göre boşanma ile önceki dul kaldığı "..." soyadını yeniden alması asıldır. Dul iken ancak hakimden bekarlık soyadını taşımasına izin verilmesini isteyebilir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki boşanan kadının soyadının düzeltilmesine ilişkin davada ... 12.Aile ve ... 10.Asliye Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü: -K A R A R- Dava, mahkeme kararı ile boşandığı eşinin soyadını kullanan davacının eski kocanın soyadının kaldırılarak kızlık soyadının verilmesi istemine ilişkindir. Dosya kapsamından; davacının boşanmasına rağmen mahkeme kararı ile evlilik soyadını kullandığı, şimdi ise evlilik soyadı olan Mete soyisminin değiştirilerek, Akçalı olan kızlık soyadının verilmesini istediği anlaşılmaktadır....
Temyiz Sebepleri Davalı vekili temyiz dilekçesinde özetle; imam nikahlı eşi ile aynı çatı altında yaşamadığını, kendisinin Bulgaristan'da yaşadığını, hiç kimsenin kendi muvazaasından faydalanamayacağı, yeniden çocuk sahibi olmasının bu davada gerekçe gösterilemeyeceğini, bunun özel yaşantısını ihlal niteliği taşıdığını, ortak çocuğun yaşadığı çevre okula başlayacak olması yaşayabileceği sorunlar dikkate alındığında davacının soyadını kullanmaya devam etmek istediğini kararın usul ve kanuna aykırı bulunduğunu ileri sürerek; hükmün tümü yönünden kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir. C. Gerekçe 1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme Uyuşmazlık, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun (4721 sayılı Kanun) 173 üncü maddesinde düzenlenen boşanan kadının eşinin soyadını kullanmasına izin koşullarının değişip değişmediği noktasında toplanmaktadır. 2....
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF NEDENLERİ : Mahkeme hükmüne karşı davacı vekili tarafından istinaf yoluna başvurulmuş olup, Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; mahkeme gerekçesinde tanık delilinden vazgeçilmesi nedeniyle davanın ispat edilememesi ve kocanın soyadını taşımakta menfaatinin olduğu belirtildirildiğini,müşterek çocuklarının artık reşit olduğunu, davalının ev hanımı olup soyadını kullanmayı gerektirecek bir menfaati bulunmadığını, davalının cevap vermediği gibi delil de bildirmediği, aradan geçen zaman göz önüne alındığında yerel mahkeme kararının hukuka aykırı olduğunu, bu nedenlerle kararın kaldırılarak, davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir. GEREKÇE : Davanın boşanmadan sonra açılan (boşanan kadının kocanın soyadının kaldırılması) davası olduğu anlaşılmıştır. HMK'nun 355.maddesine göre re'sen gözetilecek kamu düzenine aykırı haller dışında istinaf incelemesi, istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılır....
