"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İcra Hukuk Mahkemesi K A R A R Dava, ticari işletme kirası sözleşmesinden kaynaklanan kiralananın tahliyesi istemine ilişkin olup, 2797 sayılı Yargıtay Kanununun 14.maddesi gereğince temyiz incelemesi 6.Hukuk Dairesine ait bulunmaktadır. Yukarıda belirtilen nedenle dosyanın görevli sözü edilen Yüksek Daire Başkanlığına gönderilmesine, 10.08.2011 tarihinde oybirliği ile karar verildi. ......
Mahkemece kiralananın turistik tesis olduğu bu sebeple taraflar arasındaki ilişkinin hasılat kirası niteliğinde olup, ihtarname ile 60 günlük ödeme süresi verilmesi gerekirken 30 günlük süre verilmiş olması nedeniyle davanın reddine karar verilmesi üzerine hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Kiralananın Borçlar Kanunu’nun hasılat kirası hükümlerine tabi olabilmesi için işletme ruhsatnamesi ile kiraya verilmesi gerekir. Kira sözleşmesinde taşınmazın kullanım şeklinin otel olarak gösterilmiş olması tek başına kira ilişkisinin hasılat kirası olduğunu göstermez. Dosyada taşınmazın işletme ruhsatı ile kiralandığına dair herhangi bir beyan ve iddia bulunmamakla birlikte davacı vekili tarafından temyiz dilekçesi ekinde davalı kiracı adına alınmış işyeri açma ve çalışma ruhsatını dosyaya sunulmuştur....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi K A R A R Dava, tacirler arasında kiralanan taşınmazda, kiracı olan davalı şirketin, kiralanandan tahliyesi öncesinde ve sonrasında meydana getirdiği hasar bedeli, kira alacağı, aidat bedelinin tahsili istemine ilişkindir. Her ne kadar dosya tacirler arası hasılat kira sözleşmesine ilişkin bulunduğundan bahisle Dairemize gönderilmiş ise de, kira konusu villa demirbaş listesi ile birlikte kiralanmıştır. Musakkaf nitelikte olan kiralananın Borçlar Kanununun hasılat kirası hükümlerine tabi olabilmesi için hasılat getiren bir yer olması ve işletme ruhsatı ile birlikte kiraya verilmesi gerekir. Dava konusu kiralananın işletme hakkı ile birlikte kiralandığı açıklanmamaktadır. Bu durum karşısında temyiz incelemesi görevi 07.03.2008 ve 6 sayılı Yargıtay Yüksek Başkanlar Kurulu Kararı gereğince 6.Hukuk Dairesine aittir....
Taraflar arasındaki uyuşmazlık 01/11/2016 tarihli sözleşmeden kaynaklandığı sözleşme içeriğinde hasılat kirası (ticari işletmenin kiralanması) sözleşmesi kapsamında kiraya verilen fabrika binası için ödenmeyen kira parasının ödenmesi ve taşınmazın tahliyesi istemi ile başlatılan takibe yapılan itirazın iptali isteminden kaynaklanmaktadır. Taraflar arasındaki sözleşme ile davacı kiralayana ait işyeri, davalı hasılat kiracısına, kullanmak ve semerelerinden yararlanmak üzere sabit dönemsel kira ödemeleri karşılığında karşılığında teslim edilmiştir. İlgili sözleşme ile davacı, ticari işletmesinde bulunan menkulleri davalıya satmış, çalışan işçilerin sözleşmeleri ile birlikte davalı şirket bünyesinde çalışması için devretmiş, marka haklarını devretmiştir. Kira parasının ödenmesi dışındaki hususlarda taraflar arasında uyuşmazlık yoktur. Tarafların sözleşmede, yapılan sözleşmenin adi kira veya hasılat kirası olmadığı şeklindeki anlaşmaları sonucu değiştirmeyecektir....
Dava, itirazın kaldırılması ve kiralananın tahliyesi istemine ilişkindir. Mahkemece kira ilişkisinin hasılat kirası niteliğinde olduğu kabul edilerek, ödeme emri ile verilen ödeme sürenin 60 gün olmaması sebebiyle davanın reddine karar verilmiş, karar davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Takibe dayanak yapılan ve hükme esas alınan 04/08/2013 tarihli kira sözleşmesi konusunda taraflar arasında bir uyuşmazlık bulunmamaktadır.Borçlar Kanununda düzenlenen hasılat kirasından söz edilebilmesi için, hasılat getiren bir taşınır ya da taşınmaz mal, ticari işletme ya da hakkın kira ilişkisinin konusunu oluşturması, ve kiralananın işletme hakkıyla birlikte kiraya verilmesi gerekir. Dayanak kira sözleşmesine göre boş işyerleri mağaza olarak kullanılmak üzere kiraya verilmiş, demirbaş devri olmadığı gibi işletme ruhsatıyla da kiralanmadığı anlaşılmaktadır....
Kiracı, kiralananın tesliminden sonra vadesi gelmiş kira bedelini veya yan giderleri ödemezse kiraya veren, kiracıya yazılı olarak en az altmış günlük bir önel verip, bu önel içinde ödememesi durumunda sözleşmeyi feshedeceğini bildirebilir '' düzenlemesi bulunmaktadır. Taraflar arasında düzenlenen kira sözleşmesinin konusu Lunapark olup, sözleşmenin 1. maddesinde tüm demirbaşları ile kiraya verildiği, işletme ruhsatının kiraya veren üzerinde olduğu, 3. maddesinde kira süresi boyunca işletme ruhsatının kiraya veren üzerinde kalacağı kararlaştırılmıştır. Dosya içerisinde bulunan işletme ruhsatının da davacı kiraya veren üzerine olduğu anlaşılmaktadır. Bu durumda bir ticari işletme işletme ruhsatı da alınmış olarak bu hakla birlikte kiralanmışsa o takdirde bu kira hâsılat kirası kabul edilir. Ancak demirbaşlarıyla işletme ruhsatı kiracı tarafından alınmak üzere kiralanmışsa bu adi kira sayılır. Demirbaşların olması kiranın niteliğini değiştirmez....
Taraflar arasındaki uyuşmazlık 01/11/2016 tarihli sözleşmeden kaynaklandığı sözleşme içeriğinde hasılat kirası (ticari işletmenin kiralanması) sözleşmesi kapsamında kiraya verilen fabrika binası için ödenmeyen kira parasının ödenmesi ve taşınmazın tahliyesi istemi ile başlatılan takibe yapılan itirazın iptali isteminden kaynaklanmaktadır. Taraflar arasındaki sözleşme ile davacı kiralayana ait işyeri, davalı hasılat kiracısına, kullanmak ve semerelerinden yararlanmak üzere sabit dönemsel kira ödemeleri karşılığında karşılığında teslim edilmiştir. İlgili sözleşme ile davacı, ticari işletmesinde bulunan menkulleri davalıya satmış, çalışan işçilerin sözleşmeleri ile birlikte davalı şirket bünyesinde çalışması için devretmiş, marka haklarını devretmiştir. Kira parasının ödenmesi dışındaki hususlarda taraflar arasında uyuşmazlık yoktur. Tarafların sözleşmede, yapılan sözleşmenin adi kira veya hasılat kirası olmadığı şeklindeki anlaşmaları sonucu değiştirmeyecektir....
Davacı istinaf dilekçesinde; Davanın ortaklık -işletme sözleşmesinden kaynaklanan cari hesap alacağına dayalı dava olduğunu, ruhsat sahibinin yapması gereken bir kısım harcamaları onun namına yaptığını, bu zorunlu harcamalar nedeniyle cari hesap alacağı oluştuğunu, bu hususda ticari dava olduğunu belirtmiştir. Rödovans ( maden kirası) maden ruhsat alanlarının maden arama ve işletme ruhsat sahibi tarafından sözleşme ile gerçek veya tüzel bir kişiye bir süre bırakılması, maden ocağının işletilmesini üstlenen gerçek veya tüzel kişinin ise, ruhsat sahibine ürettiği her bir ton maden için bir miktar ücret ödemeyi taahhüt ettiği bir sözleşmedir. Rödovans sözleşmesi, maden ruhsatının devrini değil, bu hakkın bir başkasına belirli bir süre kullandırılmasını amaçlar. Bu sözleşmenin yapılması herhangi bir şekle tabi tutulmamıştır. Uygulamada TBK'nun ürün kirası hükümlerine tabidir....
Dosya kapsamından taraflar arasında 01.05.2010 ilâ 30.04.2013 tarihli 3 yıl süreli yazılı kira sözleşmesi ile .... havuz alanında 350 m2'lik yerin bar cafe restaurant hizmeti sunmak üzere ciroya dayalı şekilde davalıya kiraya verildiği anlaşılmıştır. Türk Borçlar Kanununun 357 ve devamı maddelerinde düzenlenen hasılat kirasından söz edilebilmesi için hasılat getiren bir taşınır ya da taşınmaz mal, ticari işletme ya da hakkın kira ilişkisinin konusunu oluşturması ve kiralananın demirbaşları ve işletme ruhsatı ile birlikte kiraya verilmesi gerekir. Oysa taraflar arasında düzenlenen sözleşmede kiralanan işyerinin cafe-bar olarak kullanılmak üzere kiraya verildiği, dekorasyonun kiracıya ait olduğu, kararlaştırılmıştır. Kira sözleşmesinde kiralananın işletme ruhsatıyla ve demirbaşlarıyla birlikte kiralandığına dair bir hüküm bulunmamaktadır....
Dava, kesinleşen icra takibi sebebiyle kiralananın tahliyesi istemine ilişkindir. Mahkemece Dairemiz bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda davanın reddine karar verilmiş, karar davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Takibe dayanak yapılan 10/01/2011 başlangıç tarihli ve beş yıl süreli kira sözleşmesi konusunda taraflar arasında bir uyuşmazlık bulunmamaktadır. Uyuşmazlık, taraflar arasındaki kira ilişkisinin, Türk Borçlar Kanunu'nun genel hükümlerine mi yoksa ürün (hasılat) kirası hükümlerine mi tabi olduğu konusunda toplanmaktadır. Kira ilişkisine, Türk Borçlar Kanunu'nun ürün (hasılat) kirasına dair hükümlerinin uygulanabilmesi için, kiralananın demirbaşları ve işletme ruhsatı ile birlikte kiralanmış olması gerekir. Takibe dayanak yapılan kira sözleşmesinin içeriğinde, kiralananın işletme hakkı ile birlikte kiralandığına ilişkin bir açıklama bulunmamaktadır. Dosyada mevcut, getirtilen işletme ruhsatının da, davalı kiracı adına düzenlendiği anlaşılmaktadır....
