DAVA KONUSU : Kira (Uyarlama İstemli) KARAR : Antalya 7. Sulh Hukuk Mahkemesi'nin 2020/1308 E. - 2022/1431 K....
Sulh Mahkemesinin 2020/1625 esas sayılı dosyası ile uyarlama davası açtıklarını, mahkemenin bu davayı bekletici mesele yapması gerektiğini belirterek kararın kaldırılmasına karar verilmesini istemiştir. DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE :Dava, İİK'nın 269/c maddesine dayalı itirazın kaldırılması ve tahliye istemine ilişkindir. Karşıyaka 4. İcra Müdürlüğünün 2020/3084 Esas sayılı dosyasının incelemesinde, alacaklı tarafından 41.683,57 TL kira bedeli ve faizinin tahsili ve tahliye istemli başlatılan takip olduğu, ödeme emrinin 06/10/2020 tarihinde tebliğ edildiği, borçlular vekilinin 12/10/2020 tarihinde takibe konu kira bedellerinin ödendiğini belirterek borca ve ferilerine itiraz etmiştir. Takibe dayanak sözleşmede kiralayan olarak yer alan Zehra Bakırcı'nın vefatı ile mirasçısı olarak davacı/alacaklıların kaldığı dosyaya sunulu mirasçılık belgesi ile sabittir....
Mahkemece; davacının dava dilekçesindeki talebinin uyarlamadan ziyade kira tespiti mahiyetinde olmasına rağmen uyarlama davası olarak açıldığı, kira sözleşmesinin kısa süreli olması nedeniyle uyarlama davası açılmayacağı gerekçesiyle davanın reddine, davacı idarenin kurşunsuz benzine göre kira parasının tespiti için görevli sulh hukuk mahkemesinde dava açmakta muhteliyetine karar verilmiş; hüküm davacı idare tarafından temyiz edilmiştir. Taraflar arasında düzenlenen 20.4.2000-31.12.2000 tarihleri arasında geçerli olan sözleşme de aylık kiranın 2000 yılı için 2187 litre normal benzin tutarı olarak karalaştırıldığı ve hususi şartlar bölümünde de 2000 yılından 2007/2682-7886 sonraki müteakip yıllar için %5 normal benzin artışı yapılacağının hükme bağlandığı anlaşılmaktadır. davacı, kira sözleşmesinde kararlaştırılan normal benzinin üretimden kalkması ve kullanılmaması nedeniyle kira bedeline ilişkin bu hükmün uygulanma kabiliyetinin bulunmadığı iddiasıyla eldeki bu davayı açmıştır....
kira parasına etki eden tüm nitelikleri karşılaştırılmalı, emsal kira bedellerinin niçin uygun emsal olup olmadığı somut gerekçelerle açıklanmalı, dava konusu taşınmazın yeniden kiraya verilmesi halinde getirebileceği kira parası belirlenmeli, hakimce bu kira parası dikkate alınmak suretiyle hak ve nesafete; özellikle tarafların kira sözleşmesinden bekledikleri amaçlarına uygun makul bir kira parasına hükmedilmelidir.Mahkemece, yanılgılı nitelendirme ile uyarlama şartları oluşmadığından bahisle kira tespiti isteminin reddine karar verilmesi Yerleşik Yargıtay uygulamalarına aykırı olup bozma nedenidir. Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428. maddesi gereğince BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 26.11.2012 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
DAVA KONUSU : Kira (Kira Parasının Tesbiti İstemli) KARAR : Taraflar arasında görülen davanın yapılan yargılaması sonucunda verilen karara karşı taraf vekillerince istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine HMK'nun 353. maddesi uyarınca dosya incelendi....
H.D. 2021/ 3452 E.- 2021 / 6001 K. sayılı kararında "Uyarlama talepli olarak açılan davalarda ihtiyati tedbir kararı verilmediğinde, dava sonuna kadar kira sözleşmesinin ayakta tutulması bazı hallerde mümkün olmayabilir. Uyarlama davasından beklenen, sözleşmenin gerçekleşen olağanüstü duruma rağmen koşulların değiştirilmesi ile ayakla tutulmasıdır....
KARAR Davacılar, davalı Şirkete petrol istasyonu olarak yer kiraladıklarını, fakat doların değer kaybetmesi nedeniyle dolar olarak belirlenen kiranın düşük kaldığını ve edimler arasındaki dengenin bozulduğunu öne sürerek, aylık 1.000 dolar kira bedelinin dava tarihinden itibaren 5.000 YTL olarak uyarlamasını istemişlerdir. Davalı, davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiş; hüküm, her iki tarafça temyiz edilmiştir. 1-Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davacıların tüm temyiz itirazlarının reddi gerekir. 2-Davacılar, davalıya petrol istasyonu olarak kiraladıkları yer için, 16.12.2002 tarihli 16 yıl süreli kira sözleşmesi yapıldığını, fakat doların değer kaybetmesi nedeniyle aylık 1.000 dolar kira bedelinin düşük kaldığını ve edimler arasındaki dengenin kendileri aleyhine bozulduğunu belirterek, uyarlama talepli bu davayı açmışlardır....
Düzeltme isteğinin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Y A R G I T A Y K A R A R I Düzeltilmesi istenilen Yargıtay ilamında açıklanan gerekçelere ve özellikle davalının belirlenen kira bedeline ilişkin temyiz itirazları yönünden ‘..açıklanan ilkeler ışığında, benzer açık alan kiraları da emsal olarak incelenerek ve uyarlama koşullarının varlığı araştırılarak sonucuna göre bir karar verilmesi gerektiği’ yazılması gerekirken ‘..açıklanan ilkeler ışığında, benzer açık olan kiraları da emsal olarak incelenerek ve uyarlama koşullarının varlığı araştırılarak kira bedelinin uyarlanmasına karar verilmesi gerektiği’ yazılmasının maddi hatadan kaynaklandığının anlaşılmasına göre, düzeltme dileğinde ileri sürülen sebepler HUMK' nun 440. maddesindeki yazılı hallerden hiç birisine uymadığından...
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Kira bedelinin tespiti (uyarlama) Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı kira bedelinin tespiti (uyarlama) davasına dair karar Dairemizin 03/03/2014 gün ve 2014/1459-2394 sayılı ilamı ile onanmasına karar verilmesi üzerine bu defa davalı tarafından yasal süresinde karar düzeltme isteminde bulunulmuş olmakla, dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü. Mahkemenin kararında ve Yargıtay ilamında yazılı sebeplere göre 6100 sayılı HMK.ya 6217 Sayılı Kanunla eklenen geçici 3.madde hükmü gözetilerek HUMK.nın 440.maddesinde yazılı hallerden hiçbirine uymayan karar düzeltme isteminin REDDİNE ve aynı yasanın 442.maddesi gereğince takdiren 226.-TL para cezasının karar düzeltme isteyenden alınmasına, karar düzeltme harcı peşin alındığından başkaca harç alınmasına yer olmadığına 30/09/2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
Sözleşmenin özel şartlar kısmının 4. maddesinde yer alan koşul “kira sözleşmesi 5 yıllık olmasına rağmen her kira yılı itibariyle kira artışı yapılır.Her kira yılının kirasında Devlet İstatistik Kurumunun açıkladığı yıllık TEFE ve ÜFE oranlarının ortalaması dikkate alınarak kira miktarında artış yapılır ” şeklindedir.Somut olayda talep; kira sözleşmesinde taraflarca kararlaştırılan kira parasının artırılması ile ilgili koşulun iptalidir. Dava bu niteliği itibariyle kira sözleşmesine dayanan kira tespit davası olmayıp, kira parası ile ilgili hükmün iptali istemini içeren uyarlama davası olup dava, 6100 sayılı H.M.K yürürlüğe girmeden evvel, 23.05.2011 tarihinde açılmıştır....
