"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki kira uyarlama davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü. K A R A R Davacı, davalı ile 10.09.2001 tarihinde 10 yıl süreli kira sözleşmesi imzaladıklarını, davalının aylık 588,00 YTL kira bedeli ödediğini, sözleşmede her yıl kira bedelinin artırılacağına dair hüküm bulunmasına rağmen çevrede yapılan düzenlemeler ile taşınmazın çok kıymetli bir konuma geldiğini, kira süresinin uzunluğu ve ekonomik şartlar da göz önüne alındığında ödenen kira bedelinin emsallerin çok altında kalıp sözleşmenin katlanılmaz hale geldiğini ileri sürerek aylık kira bedelinin dava tarihinden itibaren 1500,00 YTL olarak uyarlanmasına karar verilmesini istemiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :SULH HUKUK MAHKEMESİ Taraflar arasındaki uyarlama davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Y A R G I T A Y K A R A R I Davacı vekili dilekçesinde; müvekkillerinin murisi ile ... arasında 13.04.2001 başlangıç tarihli, 10 yıl süreli, yıllık 3.500 USD kira bedelli baz istasyonu kurulumu sözleşmesi imzalandığını, bu sözleşmenin 2006 yılında davalı firmaya devredildiğini, kira sözleşmesinin üzerinden uzun yıllar geçmesi sebebiyle kira bedelinin 13.04.2014 tarihinden itibaren yıllık 12.000 USD olarak uyarlanmasını talep etmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Kira sözleşmesinin uyarlanması Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı kira sözleşmesinin uyarlanması davasına dair karar, davalı tarafından süresi içinde temyiz edilmiş olmakla, dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü. Dava kira bedelinin ve kira sözleşmesindeki artış hükmünün değişen şartlar nedeniyle uyarlanması istemine ilişkindir. Mahkemece davanın kabulüne, 23.02.1993 tarihli kira sözleşmesinin dava tarihinden itibaren aylık kira bedelinin 2.702,31 TL olarak ve sözleşmenin %50 kira artışına ilişkin hükmünün ise "yıllık kira artışının , bir yıl önceki yıl sonu itibari ile gerçekleşmiş (Aralık ayına göre) tüfe artış oranının %71,43'ü şeklinde uyarlanmasına karar verilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir....
taşınmazın Boylaran Köyü Muhtarlığı tarafından 10/10/2010 tarihinde itibaren 49 yıl süre ile Türk Telekom A.ş Mersin İl Müdürlüğüne kiralandığının tespit edildiğini, Bolyaran Köy Muhtarlığının davalı taraf arasında akdedilmiş olan 10/10/2000 başlangıc tarihli kira akdinin 49 yıllığına düzenlendiğini, kira bedelinin yılılk peşin ödeneceğini ve kira bedelinin ise sözleşmesinin düzenlendiği yıl şartlarına göre ve yıllık 12.000 TL (eski türk lirası değerine göre) olduğunu, söz konusu kira bedelinin çok cüzi bir değerde kaldığını, ve günümüz ekonomik şartlarında hiçbir eğer ifade etmediğini,tüm bu nedenlerle davanın kabulü ile 10/10/2000 başlangıç tarihli kira sözleşmesinin değişen şartlar nedeniyle yeni kira döneminde (10/10/2018) kira bedelinin yıllık 1.650.00 TL (aylık 137,50 TL*12) olarak uyarlanmasını, mahkeme masraf ve vekalet cüretinin davalıya yükletilmesini vekaleten talep etmiştir....
DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE: Dava, kira bedelinin uyarlanması davasıdır. İstinaf incelemesi HMK 355. Madde gereğince istinaf dilekçesinde ileri sürülen sebeplerle ve resen de kamu düzenine aykırılık yönünden sınırlı olarak yapılmış olup, Davacı vekili müvekkilinin sahibi olduğu taşınmaza ait davalının 2005 yılına ait kira sözleşmesi sunduğu, 2016 yılında kira bedeli olarak 360,00 TL yatırdığı, taşınmazın raiç ve emsallerine göre düşük bedelle kiralanması karşısında vakfın daha fazla zarara uğramaması için adalet ve hakkaniyet ölçülerine uygun olarak kira bedellerinin dava tarihinden itibaren 900,00 TL uyarlanmasını talep etmiştir. Davalı uyarlama davası açabilmesi için öncelikle olağan üstü bir halin gerektiği, uyarlama davasının şartlarının oluştuğuna dair hiçbir delil bulunmayıp, davanın reddini talep etmiştir. Mahkeme davanın reddine karar vermiş, davacı tarafından dava istinaf edilmiştir....
Bunun mümkün olmaması hâlinde borçlu, sözleşmeden dönebilir; sürekli edimli sözleşmelerde ise kural olarak, fesih hakkını kullanır.” denilerek uygulama da kabul edilen uyarlama davasının yasa maddesi haline getirildiği belirtilmiştir. Olayımızda ise, sözleşmenin uyarlanmasına ilişkin yukarıda açıklanan kural ve yöntemler ile dava konusuna ilişkin hukuki nitelendirmenin hakime ait olduğu gözetildiğinde davacının talebi kira bedelinin uyarlanmasından çok kira bedelinin tespiti istemine ilişkin olup, bu haliyle mahkemece kira tespitine ilişkin esas ve usullere göre inceleme yapılarak, 6098 Sayılı TBK’nun 345.maddesinde yer alan dava açma süresine ilişkin düzenlemeler de dikkate alınmak suretiyle 11.07.2014 tarihinden itibaren kira bedelinin tespitine yönelik bir karar verilmesi gerekirken yanlış nitelendirme ve yetersiz bilirkişi raporu doğrultusunda davanın kira uyarlama davası olarak görülerek yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir....
Tayfur Sökmen Bulvarı No: 1/25 İskenderun adresinde kiracı olduğunu, kiracının 2014 senesinde bankaya kira bedeli olarak 300 TL yatırdığını, 2015 senesinde 330 TL ve 2016 senesinde 360 TL yatırdığını, ancak daha önceki vakıf yöneticisinin mahkeme tarafından vakfı zarara uğratması ve kira bedellerini çok düşük bedellerle akdetmesi karşılığında azledildiğini, vakfın daha fazla zarara uğramaması için bu davanın açıldığını, dava konusu yer için ödenmekte olan kira bedelinin mecurun bulunduğu çevredeki emsal kira bedelleri, yüz ölçümü ve özellikleri itibariyle hak ve nesafet ilkeleriyle bağdaşmayacak ölçüde fevkalade az olduğunu, adalet ve hakkaniyet ölçülerine uygun olarak kira bedellerinin uyarlanmasını, aylık 360 TL olan kira bedelinin dava tarihinden itibaren 900 TL 'ye çıkarılmasını talep etmiştir. CEVAP DİLEKÇESİNDE ÖZETLE: Açılan davayı kabul etmediğini, kira bedeli uyarlama davasının şartlarının Borçlar Kanununun 138....
talep ve dava etmiştir.Davalı vekili cevabında; müvekkili banka ile davacı arasındaki kira sözleşmesinin 09.12.2006 başlangıç tarihli olup 10 yıllık olduğunu, kira sözleşmesinin 09.12.2016 tarihinde bitecek olup, on sene tamamlanmadan kira sözleşmesin de senelik artırım şarlarının belli ve olağanüstü değişiklikler olmadığı halde açılan davanın usul ve yasaya aykırı olduğunu, müvekkili banka tarafından sözleşme gereğince her yıl gerekli artırımlar yapılarak kira tutarının davacıya ödendiğini,davaya konu mecurla ilgili kira sözleşmesi gereğince 2012 yılında aylık net 6.385,44 TL ödendiğini, kira bedelinin hak ve nesafete uygun olduğu gibi çevre rayiç kira bedelleri ile aynı olduğunu belirterek davanın reddini savunmuştur.Mahkemece; alınan bilirkişi heyet raporu doğrultusunda davanın kısmen kabulü ile dava konusu işyerinin 09.12.2011-09.12.2012 kira döneminde aylık net kira bedelinin 7.500,00 TL olarak tespitine karar verilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.Davaya konu...
KARAR Davacı, 11.4.1996 başlangıç tarihli sözleşme ile aylık 1.542.500.000 Tl. bedelle davalının kiracısı olduğunu, davalının kendisine karşı uyarlama davası açtığını, bu dava devam ederken yine davalının ... 13. İcra Müdürlüğünde başlattığı takip ile 11.7.2000 tarihiden itibaren 9 aylık kira alacağının tahsilini istediğini bu tarihten önceki kiraların tamamının ödendiğini, davalının da takip başlatırken önceki kira alacağı yönünden haklarını saklı tutmadığını, uyarlama davasının 17.2.2004 tarihinde kesinleştiğini, bundan sonra davalının 16....
Mahkemece, asıl dava açısından dava tarihinden itibaren aylık kiranın 1530 dolar olarak uyarlanmasına, diğer isteğin reddinde, birleşen davanın da kabulü ile, 13.300 doların davalıdan tahsiline karar verilmiş; hüküm, davacı ve davalı tarafından temyiz edilmiştir. 1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına gore, davacının tüm temyiz itirazlarının reddi gerekir. 2-Taraflar arasında düzenlenmiş bulunan kira sözleşmesi 17.11.2000 başlangıç tarihli ve iki yıl sürelidir. Davacı kiracı kira sözleşmesinin 10 ayını geçirdikten ve anılan sözleşmenin koşullarını aylık 2.480 dolar olarak yerine getirdikten sonra kira dönemi sonuna kadar sözleşmede kararlaştırılan bedel üzerinden tüm kira bedellerini ödedikten sonrada 21.9.2001 asıl dava tarihinden kira dönem sonuna kadar 14 ... fazla ödemeleri olduğunu ileri sürerek fazla ödemelerinin tahsili için birleşen davayı açmıştır....
