arasında akdedilen kira sözleşmesine mahkemece müdahale edilerek 2012-2013 yıllarında kira ödemesinden muaf tutulmasını, olmadığı takdirde aynı yıla ait kira bedelinin hakkaniyete uygun tenkisini, bu talepleri de kabul görmediği takdirde çalışılmayan dönemin kira süresine eklenmek suretiyle kira sözleşmesinin iki yıl süre ile uzatılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı; sel olayından önce sözleşmeyi feshettiklerini, davacının kira borcunu ödemediğini, davacının baska isim altında davaya konu tesisi işletip gelir elde ettiğini savunarak, davanın reddini dilemiştir....

SULH HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 28/10/2020 NUMARASI : 2020/1306 ESAS DAVA KONUSU : Kira (Uyarlama İstemli) KARAR : Sivas 3. Sulh Hukuk Mahkemesi'nin 2020/1306 Esas 28/10/2020 tarihli ara kararı davacı vekili tarafından istinaf incelemesi için Dairemize gönderilmekle dosyadaki tüm bilgi ve belgeler incelendi....

Uyarlama davalarında amaç taraflar arasındaki sözleşmenin ayakta tutulması ile gerçekleşen olağanüstü durumlar karşısında başlangıçta var olan edimler arasındaki adaletin yeniden tesis edilmesidir. Uyarlama talepli olarak açılan davalarda ihtiyati tedbir kararı verilmediğinde, dava sonuna kadar kira sözleşmesinin ayakta tutulması bazı hallerde mümkün olmayabilir. Uyarlama davasından beklenen, sözleşmenin gerçekleşen olağanüstü duruma rağmen koşulların değiştirilmesi ile ayakta tutulmasıdır. Açılan davada esas hakkındaki hükme kadar taraflar açısından davanın uzamasından kaynaklanan sakıncaları gidermek ve geçici hukuki koruma sağlamak, böylelikle davacının açmış olduğu davayı kazanması halinde dava konusu olan şeye kavuşmasını daha dava sırasında güvence altına almak mağduriyetin önüne geçmek amacıyla tedbir kararı verilebilir....

Somut olayda, taraflar arasında mülkiyeti Ankara T4 olan Gölbaşı Mogan Gölü rekreasyon alanı içindeki yerler için 01.10.2005- 07.05.2015 tarihleri arasında kira sözleşmesi düzenlenmiştir. Kira bedelinin aylık 1.000,00 TL olduğu, kira bedelinin altışar aylık iki periyotta, her dönemin kira bedelinin o dönemin ilk ayının beşinci günü akşamına kadar ödeneceği, kira bedellerinin geç ödenmesi halinde uygulanacak gecikme faizi oranının aylık %10 olacağı, kira artışının takip eden yıllarda Ocak ayından başlamak üzere her yılın Ocak ayında o yıla ait kira bedeli D.İ.E nin TEFE endeksinin 12 aylık ortalaması üzerinden artırılacağı kararlaştırılmıştır. 31.08.2006 tarihinde sözleşmeye ek olarak kira bedeli ve kiraya verilen yer konusunu düzenleyen ek sözleşme yapılmıştır. Buna göre kiraya verilen yerlerin bazılarının tahliye edildiği sadece Yelken binası için sözleşmenin geçerli olduğunu ve 01.09.2006 tarihinden itibaren aylık kira bedelinin 500,00 TL olarak belirlenmiştir....

yerin ruhsat alınamaması nedeniyle kullanılmasının mümkün olmadığını ileri sürerek kira sözleşmesinin hukuki imkansızlık nedeniyle kurulmadığının tespiti ve muarazanın giderilmesini istemiştir....

Sulh Mahkemesinin 2020/1625 esas sayılı dosyası ile uyarlama davası açtıklarını, mahkemenin bu davayı bekletici mesele yapması gerektiğini belirterek kararın kaldırılmasına karar verilmesini istemiştir. DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE :Dava, İİK'nın 269/c maddesine dayalı itirazın kaldırılması ve tahliye istemine ilişkindir. Karşıyaka 4. İcra Müdürlüğünün 2020/3084 Esas sayılı dosyasının incelemesinde, alacaklı tarafından 41.683,57 TL kira bedeli ve faizinin tahsili ve tahliye istemli başlatılan takip olduğu, ödeme emrinin 06/10/2020 tarihinde tebliğ edildiği, borçlular vekilinin 12/10/2020 tarihinde takibe konu kira bedellerinin ödendiğini belirterek borca ve ferilerine itiraz etmiştir. Takibe dayanak sözleşmede kiralayan olarak yer alan Zehra Bakırcı'nın vefatı ile mirasçısı olarak davacı/alacaklıların kaldığı dosyaya sunulu mirasçılık belgesi ile sabittir....

KARAR Davacılar, davalı Şirkete petrol istasyonu olarak yer kiraladıklarını, fakat doların değer kaybetmesi nedeniyle dolar olarak belirlenen kiranın düşük kaldığını ve edimler arasındaki dengenin bozulduğunu öne sürerek, aylık 1.000 dolar kira bedelinin dava tarihinden itibaren 5.000 YTL olarak uyarlamasını istemişlerdir. Davalı, davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiş; hüküm, her iki tarafça temyiz edilmiştir. 1-Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davacıların tüm temyiz itirazlarının reddi gerekir. 2-Davacılar, davalıya petrol istasyonu olarak kiraladıkları yer için, 16.12.2002 tarihli 16 yıl süreli kira sözleşmesi yapıldığını, fakat doların değer kaybetmesi nedeniyle aylık 1.000 dolar kira bedelinin düşük kaldığını ve edimler arasındaki dengenin kendileri aleyhine bozulduğunu belirterek, uyarlama talepli bu davayı açmışlardır....

Düzeltme isteğinin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Y A R G I T A Y K A R A R I Düzeltilmesi istenilen Yargıtay ilamında açıklanan gerekçelere ve özellikle davalının belirlenen kira bedeline ilişkin temyiz itirazları yönünden ‘..açıklanan ilkeler ışığında, benzer açık alan kiraları da emsal olarak incelenerek ve uyarlama koşullarının varlığı araştırılarak sonucuna göre bir karar verilmesi gerektiği’ yazılması gerekirken ‘..açıklanan ilkeler ışığında, benzer açık olan kiraları da emsal olarak incelenerek ve uyarlama koşullarının varlığı araştırılarak kira bedelinin uyarlanmasına karar verilmesi gerektiği’ yazılmasının maddi hatadan kaynaklandığının anlaşılmasına göre, düzeltme dileğinde ileri sürülen sebepler HUMK' nun 440. maddesindeki yazılı hallerden hiç birisine uymadığından...

sözleşmelerde kira tespiti yoluna gidelemeyeceğini uyarlama yolu ile bu durumun çözülebileceğini kira sözleşmesi gereği kiranın başlangıç tarihinin 01/03/2008 tarih olup davacının 20/02/2015 tarihinden itibaren kira tespit talebinde bulunamayacağı müvekkil banka tarafnıdan kira bedelinin mevcut kira sözleşmesine ve emsallerine uygun olduğunu, bu nedenle açılan davanın reddini talep etmiştir....

Sözleşmenin özel şartlar kısmının 4. maddesinde yer alan koşul “kira sözleşmesi 5 yıllık olmasına rağmen her kira yılı itibariyle kira artışı yapılır.Her kira yılının kirasında Devlet İstatistik Kurumunun açıkladığı yıllık TEFE ve ÜFE oranlarının ortalaması dikkate alınarak kira miktarında artış yapılır ” şeklindedir.Somut olayda talep; kira sözleşmesinde taraflarca kararlaştırılan kira parasının artırılması ile ilgili koşulun iptalidir. Dava bu niteliği itibariyle kira sözleşmesine dayanan kira tespit davası olmayıp, kira parası ile ilgili hükmün iptali istemini içeren uyarlama davası olup dava, 6100 sayılı H.M.K yürürlüğe girmeden evvel, 23.05.2011 tarihinde açılmıştır....