Mahkemece 15.3.2002 tarihli kararla yıllık kira bedelinin 24.8.1999 tarihi itibarıyla 601.812 Amerikan Doları olarak uyarlanmasına,18.maddedeki toplantı salonunun kullanılması ile ilgili olarak ,20 toplantıya kadar bedelsiz kullanma,sonrası için %50 indirimli olarak kullanılması olarak uyarlanmasına karar verilmiş,kararın taraflarca temyizi üzerine dairenin 2002/7972-1225 esas ve karar sayılı ve 15.11.2002 tarihli bozma ilamında özetle;davacının tüm davalının sair temyiz itirazlarının reddine, uyarlama davası ile kira parasının günün ekonomik koşullarına intibak ettirilmesi sağlanmış olup,sözleşmenin kira parası dışındaki diğer maddelerinde değişiklik yapılmasının usul ve yasaya aykırı olması nedeniyle kararın bu yönüyle bozulmasına karar verilmiştir.Mahkemece kesinleşen bozma ilamına uyularak verilen 30.5.2005 tarihli kararla kira parasının uyarlanmasına ve sözleşmenin kiralayanın tesisten faydalanmasına ilişkin 15. ve 16. maddeleri ili ilgili evvelce verilen karar bozma ilamına...
Buna göre, kira bedelinin tespiti davalarında verilen kira tespiti kararları, diğer tespit davalarında olduğu gibi bir hukukî ilişkiyi tespit etmez. Amacı sadece kira sözleşmesinin yeni dönemde belli olmayan kira bedeli unsurunu belirli bir hâle getirmekten ibarettir. Gerçekten de taraflar anlaşamamışlarsa, kiranın tespitinde hukukî sonuç ancak hâkimin kararı ile doğar. 23....
Buna göre, yukarıda açıklanan sözleşmenin uyarlanmasına ilişkin kural ve yöntemlerin ışığı altında mahkemece; yerinde uygulama yapılıp, uzman bilirkişiler düşüncesinden de yararlanmak suretiyle, kiralananın niteliği, kullanma alanı, konumu, bölgede kira parasını da etkileyecek normalin üstündeki imar ve ticari gelişmeler gibi değişiklikler, emsal kira paraları, vergi ve amortisman giderlerindeki artışlar araştırılıp, değerlendirilerek, sonuçta işlem temelinin çöktüğü, sözleşmedeki çıkar dengesinin katlanılamayacak derecede davacı aleyhine bozulduğunun benimsenmesi halinde kiracının ne miktar kira parasından sorumlu olacağının, taraflarca sunulan veya bilirkişilerce resen tespit edilen emsal kira sözleşmeleri dikkate alınarak ve emsallerde de keşif yapılarak belirlenmesi, böylece sözleşmedeki kira parasını, tarafların amacına uygun objektif iyiniyet, hak ve nesafet (TMK 2/1, 4. md) kurallarının elverdiği ölçü ve düzeyde, brüt kira bedeline uyarlanması, aksi halde ise davanın reddine...
O halde mahkemece yukarıda geniş şekilde açıklanan uyarlama yöntem ve kurallarının ışığı altında, sözleşmedeki özel intibak hükümleri, kira bedelinin Dolar üzerinden kararlaştırılmış olması, kiralananın niteliği, kullanma alanı, konumu, bölgede kira parasını da etkileyecek normalin üstündeki imar ve ticari gelişmeler gibi değişiklikler, emsal kira paraları, vergi ve amortisman giderlerindeki artışlar araştırılıp, değerlendirilerek, sonuçta işlem temelinin çöktüğü, sözleşmedeki çıkar dengesinin katlanılamayacak derecede davacı aleyhine bozulduğunun benimsenmesi halinde kira bedelinin uyarlanmasına karar verilmesi gerekirken, mahkemece; yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir....
. - K A R A R - Davacı vekili, taraflar arasında finansal kiralama sözleşmeleri akdedildiğini, davalı kiracının açtığı uyarlama davasında müvekkili şirket aleyhine ihtiyati tebdir kararı verilip, akdedilen finansal kiralama sözleşmeleri ile kullandırılan döviz ödemeli kredinin 15.04.2001 tarihinden itibaren aylık kira taksit tutarlarının Türk Lirası karşılığı sabitlendiğini, borçluların kira ödemelerini sabitlenen kur üzerinedn yaptıklarını ve bu durumun davacı şirket açısından sözleşme edimlerinde aşırı nispetsizliğine ve dengelerin bozulmasına sabep olduğunu, davacı lehine sonuçlanan uyarlama davasının Yargıtay denetiminden geçerek kesinleştiğini, ihtiyati tedbir kararı gereğince sebitlenen kur ile ihtiyati tedbir kararı alınmasaydı hangi kur uygulanacak idiyse o kur arasındaki fark olan toplam 61.622 Euro kira bedelinin, 15.04.2001 tarihinden ihtarname tarihine kadar işlemiş 44.155 Euro sözleşme faizi ile birlikte 105.777 Euro toplam borcun keşide edilen ihtarnameye rağmen ödenmediğini...
KARAR Davacı, mülkiyeti kendisine ait taşınmazı davalı bankaya 01.07.2004 başlangıç tarihli ve 10 yıl süreli kira sözleşmesi ile kiraladığını, kira bedelinin 4.500-USD olarak belirlendiğini, sözleşmede herhangi bir arttım şartı bulunmadığını, banka şubeleri ve diğer işyerlerinin buraya akın etmeleri nedeniyle kira fiyatlarının hızlı bir şekilde arttığını, aylık kira bedelinin emsal kira değerleri yanında çok ucuz kaldığını, doların beklenenin aksine kur değerinin düştüğünü ileri sürerek aylık kira bedelinin 20.000-USD’ye uyarlanmasını istemiştir. Davalı, uyarlama şartlarının bulunmadığını savunarak, davanın reddini dilemiştir. Mahkemece, çevre koşullarının ve ülkedeki ekonomik koşulların sözleşmenin düzenlendiği tarihten sonra önemli derecede değişmediği, TL’nin yabancı para karşısında değer kaybetmediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı tarafından temyiz edilmiştir....
DAVA KONUSU : Kira (Uyarlama İstemli) KARAR : Denizli 3. Sulh Hukuk Mahkemesi'nin 2021/673 E. - 2021/1840 K....
DAVA KONUSU : Kira (Uyarlama İstemli) KARAR : Denizli 3. Sulh Hukuk Mahkemesi'nin 2021/673 E. - 2021/1840 K....
Bunun mümkün olmaması hâlinde borçlu, sözleşmeden dönebilir; sürekli edimli sözleşmelerde ise kural olarak, fesih hakkını kullanır.” denilerek uygulama da kabul edilen uyarlama davasının yasa maddesi haline getirildiği belirtilmiştir. Somut olayda;Davaya dayanak ve hükme esas alınan kira sözleşmesi 01.06.2007 başlangıç tarihli ve 15 yıl süreli olup davacı, dava tarihinden itibaren geçerli olmak üzere değişen hal ve şartlara göre kira bedelinin uyarlanmasını istemiştir. Uzun süreli kira sözleşmelerinde edimler arasındaki dengenin aşırı bozulması ve sözleşmenin taraflar açısından çekilmez hale gelmesi durumunda kira parasının günün ekonomik koşullarına uyarlanması için her zaman “ uyarlama “ davası açılabilir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Kira parasının tesbiti istemli Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı kira bedelinin tespiti davasına dair karar, davacı tarafından süresi içinde temyiz edilmiş olmakla, dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü. Dosya kapsamına, toplanan delillere, mevcut deliller mahkemece takdir edilerek karar verilmiş olmasına ve takdirde de bir isabetsizlik bulunmamasına göre yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan hükmün ONANMASINA ve aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edenden alınmasına, 01/06/2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
