Kira sözleşmesinin özel şartlarının 10. maddesinde kira sözleşmesinin yenilendiği her yıl için, kira bedelinin %20 oranında artacağı, yıllık enflasyon artışının %20'nin üzerinde olması halinde enflasyon artış oranının uygulanacağı yazılıdır. Davacı vekili celse sırasında alınan beyanında kira parasının endeks oranında artırılarak kira parasının tespit edilmesini telep etmiştir.Taraflar arasında kira parasının miktarına ilişkin olarak bir uyuşmazlık bulunup mahkemeye müracaat edildiğine ve kira parasının dava yoluyla tespiti istenildiğine göre davacının dava açmada hukuki yararı bulunmaktadır....
Davacı kiralananı 18.07.2011 tarihinde eski malikten satın almış, 04.08.2011 tarihinde davalıya tebliğ ettirdiği ihtara dayalı olarak 08.08.2011 tarihinde açtığı bu davada 29.12.2011 tarihinde başlayan dönem için aylık kira parasının net 8.000 TL olarak tespitini istemiştir. Kira bedelinin taraflarca 29.12.2009 tarihli sözleşme ile belirlenmesinden itibaren üç dönem geçmedikçe kira parasının hak ve nesafete göre tespit edilmesi olanaklı değildir. 29.12.2009 tarihli kira sözleşmesi üzerinden dava tarihine kadar üç kira dönemi geçmediğinden tespiti istenilen dönem endeks dönemi olup, bir önceki dönem kira parasına endeks tatbik edilmek suretiyle kira bedelinin tespiti cihetine gidilmesi gerekmektedir....
MAHKEMESİ Dava dilekçesinde kira parasının 05.....2010 gününden başlayarak aylık net ....000,00 TL olarak tesbiti istenilmiştir. Mahkemece davanın kabulü cihetine gidilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü. Davada; 05.....2010 tarihinde başlayan dönem kira parasının aylık net ....000,00 TL olarak tespiti istenilmiş; mahkemece; davanın kabulü ile aylık kira parasının 05.....2010 tarihinden itibaren net ....000,00 TL (brüt ....102,60 TL) olarak tespitine karar verilmiş; hüküm, davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Dava; kira tespiti istemine ilişkindir. Dosyada yeralan 05.....2003 başlangıç tarihli kira sözleşmesi beş yıl süreli olup, açılan kira tespit davasında Gaziosmanpaşa .... Sulh ... Mahkemesi'nce 2008/2136 E. 2009/1802 K....
Bu durumda, davacı kiralayanın 01.08.2009 dönemi için açtığı kira tespit davası dinlenemez, mahkemece; davacıdan bir sonraki döneme ait (01.08.2010) kira parasının tesbitini isteyip istemediği sorulmalı, davacının böyle bir talebinin olması halinde; dava konusu taşınmazın 01.08.2010 tarihi itibariyle benzer yerlerle karşılaştırması yapılmak suretiyle boş olarak yeniden kiraya verilmesi halinde getirebileceği kira parası bilirkişilerce belirlenmeli, hâkimce bu kira parası ve kiralananın nitelikleri gözönünde bulundurularak hak ve nesafete uygun bir kira parası hesap edilerek hüküm altına alınmalı, davacının bir sonraki dönemin kira parasının tesbitini istememesi halinde ise; davanın reddine karar verilmelidir. Kabule göre de, yerleşik Yargıtay kararları uyarınca kira parasının brüt olarak tespiti esas olup, hüküm de net kira bedeline karar verilmiş olması doğru değildir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :SULH HUKUK MAHKEMESİ Dava dilekçesinde kira parasının 01.02.2009 gününden başlayarak aylık, 73.275 TL olarak tesbiti istenilmiştir. Mahkemece davanın kısmen kabulü ile aylık kira parasının net: 30.000 TL olarak tespiti cihetine gidilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü. Davada, 01.02.2009 tarihinde başlayan dönem kira parasının aylık 73275,00 TL olarak tespiti istenilmiştir. Mahkemece, davanın kısmen kabulü ile aylık kira parasının hak ve nesafet ilkesine göre net 30000,00 TL olarak tespitine karar verilmiş, hüküm, süresinde davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Kira parasının tespiti Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı kira parasının tespiti davasına dair karar, davacı-k.davalı tarafından süresi içinde temyiz edilmiş olmakla, dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü. Asıl dava, kiracı tarafından açılan kira parasının tesbiti, karşılık dava ise kiraya veren tarafından açılan kira parasının tespiti ve kiralananın tahliyesi istemidir. Mahkemece, yargılama sırasında taşınmazın bulunduğu beldenin Antalya ilinden ayrılarak Kemer ilçesine bağlandığından, kira parasının tespiti ve tahliye davasında kesin yetki kuralı geçerli olduğundan bahisle re'sen mahkemenin yetkisizliğine karar verilmiş, hüküm davacı karşı davalı tarafından temyiz edilmiştir....
Olayımıza gelince; Taraflar arasında 01/08/2010 başlangıç tarihli 3 yıl süreli kira akdi bulunduğu çekişmesiz olup davada 01/08/2013 tarihinden itibaren kira parasının tespiti istenmektedir. Sözleşmede belirlenen kira parasının artırılması gerektiği ilk tarih olan 01.08.2011 tarihinden itibaren üç yıl geçmemiştir. Bu durumda yukarıda açıklanan ilkeler çerçevesinde talep edilen dönem için kira parasının endeks uygulanarak belirlenmesi gerekirken, hak ve nesafet uygulamasına göre kira parasının tespiti doğru görülmediğinden hükmün bu sebeple bozulması gerekmiştir....
Somut uyuşmazlıkta, kira parasının değişen ekonomik koşullara göre rayiç kira bedellerinin altında kaldığından bahisle, kiralayanlar tarafından uyarlama talep edilmiş olup ihtiyati tedbir mahiyetinde kira parasının dava süresince mahkemece tedbiren belirlenecek değer üzerinden ödenmesi yönündeki talebin davanın sonunda elde edilmek istenen fayda ile aynı yönde olduğu, talebin yargılamayı gerektirdiği ve ihtiyati tedbir talebinin kabulüne karar verilmesi halinde dava ile elde edilmesi amaçlanan faydanın ihtiyati tedbir olarak kazanılmış olacağı açıktır. Bu bağlamda mahkemece ihtiyati tedbir isteminin reddine karar verilmesinde usul ve kanuna aykırı bir yön görülmemiştir. Açıklanan gerekçeler karşısında davacılar vekilinin istinaf kanun yolu başvurusunun esastan reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur....
YANIT: Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle, taraflar arasında yapılan son kira sözleşmesinin üç yıllık olduğunu, 2020 yılı kira parasının sözleşmede belirtilen tarihlerde ve tutarda kiralayana ödendiğini, 2021 yılı ve sonrası kira parası için Fethiye 1....
Davacı kiracı, kira parasının üçüncü taksidi olan 16.159.135.500 TL. ve KDV.sini Gaziantep Ticaret Mahkemesinden sağladığı 19.11.2004 tarihli ihtiyati tedbir kararı ve sözleşmenin 50.maddesinin kendisine tanıdığı hakka dayanarak yapmadığını, haklı nedenle ödeme yapılmadığından feshin ve teminat mektubunun nakte çevrilme işleminin haksız olduğunu ileri sürmüş ise de; Gaziantep Ticaret Mahkemesinin verdiği tedbir kararı davalı kiralayan idareye 20.10.2004 tarihinden çok sonra 13.12.2004 tarihinde Cumhuriyet Savcılığı eli ile bildirildiğinden, sözleşmenin 50.maddesi de davalı idareye kiracının başvurusunu kabul edip etmeme takdir yetkisi tanıdığından davacının kira parasını sözleşme hükmüne rağmen ödemeyerek temerrüde düştüğü sabittir. O yüzden davalı idare, sözleşmenin 49 ve 59.maddelerine dayanarak kiracısı olan davacıya 10 gün süreli temerrüd ihtarı keşide etmek suretiyle sözleşmeyi fesh edebilir....
