Mahkemece, değinilen bu yönler gözetilerek dava tarihi olan 26.10.2007 tarihinden itibaren uyarlamaya karar verilmesi gerekirken dava tarihinden önceki bir dönem olan 1.10.2007 tarihi esas alınarak uyarlamaya karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirir. 3-Mahkemenin hükmüne dayanak yaptığı bilirkişi raporunda kira bedeline etki edecek çeşitli etkenler değerlendirilerek aylık kiranın brüt 9000 TL olarak uyarlanması gerektiğine dair görüş bildirilmiş ve ancak mahkemece aylık kiranın net 9000 TL olarak uyarlanmasına karar verilmiştir. Oysaki bilirkişi raporunda aylık kira bedeline etken olabilecek hususlar saptanıp kiranın aylık brüt 9000 TL olarak uyarlanması belirtildiğine göre mahkemece kiranın aylık brüt 9000 TL olarak uyarlanması gerekir....
Dava, kira sözleşmesinin yapıldığı anda mevcut olan dengenin bozulduğunu, geçen zaman içindeki değişiklikler nedeniyle kiranın çok düşük kaldığı ve çekilmez hal aldığı iddiası ile kiranın uyarlanması talebiyle açılmıştır. Uyarlama davasının dinlenebilmesi için diğer şartların yanında uyarlanması istenen kira sözleşmesinin uzun süreli olması gerekir. Kısa süreli kira sözleşmelerinde istisnai bir dava olan uyarlama talep edilemez. Ancak kira dönemi sonunda kira tesbit davası açılabilir. Somut olayımızda kira sözleşmesi 25.7.2000 başlangıç tarihli ve 5 yıl süreli isede, davanın açıldığı 30.12.2004 tarihi itibariyle kira sözleşmesinin bitmesine 1 yıldan çok az bir süre kalmıştır. Öyle olunca uyarlama istenen süre kısadır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Kira bedelinin uyarlanması Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı kira bedelinin uyarlanması davasına dair karar, davacı ve davalı tarafından süresi içinde temyiz edilmiş olmakla, dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü. Dava, kira parasının uyarlanması istemine ilişkindir. Mahkemece, davanın kısmen kabulüne, aylık kira bedelinin 3.000 TL olarak uyarlanmasına karar verilmesi üzerine hüküm davacı ve davalı tarafından temyiz edilmiştir....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki kira parasının tesbiti davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü. K A R A R Davacı, davalıya bir işyeri kiraladığını, aylık net kiranın 7.000 dolar olduğunu, döviz kurlarındaki düşme nedeniyle kiranın uyarlanması gerektiğini ileri sürerek, aylık kira bedelinin brüt 50.000 dolar olarak tespitine karar verilmesini istemiştir. Davalı, davanın reddini savunmuştur....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Kira Bedelinin uyarlanması ve alacak Davacı kiraya veren tarafından kira bedelinin uyarlanması istenmiş olup, mahkemece davanın kabulüne dair verilen yukarıda tarih ve numarası yazılı karar Dairemizin 08.07.2014 gün ve 2014/4990 Esas,9141 Karar sayılı ilamı ile onanmıştır. Bu kararın incelenerek düzeltilmesi davalı vekili tarafından süresi içinde istenilmiş olmakla dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü....
KARAR Davacı, davalıya bir işyeri kiraladığını, aylık net kiranın 7 000 dolar olduğunu, döviz kurlarındaki düşme nedeniyle kiranın uyarlanması gerektiğini ileri sürerek, aylık kira bedelinin brüt 50.000 dolar olarak tespitine karar verilmesini istemiştir. Davalı, davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı tarafından temyiz edilmiştir. Davacı 1.2.2003 başlangıç tarihli on yıl süreli sözleşme ile mecuru davalı bankaya kiraladığını, ancak uyarlama şartları oluştuğundan, 1.2.2008 tarihinden itibaren kira bedelinin uyarlanması talepli olarak eldeki davayı açmıştır. Mahkemece, davalının aylık net olarak 20.000 dolar ödemeyi kabul ettiği ve ödemeye başladığı, hükme esas alınan raporda da aylık kira bedelinin net 20.000 dolara uyarlanmasının uygun bulunduğunun bildirildiği, dolayısıyla niza konusunun ortadan kalktığı gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir....
Mahkemece, davanın kısmen kabulü ile 1.2.2007 tarihinden itibaren yıllık kiranın 100.000,00 YTL+KDV olarak uyarlanmasına dair verilen kararın davalı tarafından temyiz edilmesi üzerine, hüküm, Dairemizce, ” Davacılar, taşınmazın yeni maliki olup önceki malik ile davalı arasında düzenlenen akdin tarafı oldukları hususunda taraflar arasında herhangi bir anlaşmazlık bulunmamaktadır. Davacılar devam eden kira sözleşmesindeki kira bedelinin günün rayiçlerine göre düşük kaldığından bahisle kira sözleşmesinin günün koşullarına uyarlanması istemi ile eldeki davayı açmıştır....
Davacı vekili dilekçesinde, müvekkili olan davacının taşınmazda kiracı olarak bulunduğunu , 2009 yılı itibariyle talep edilen kiranın aylık 2625 TL. olduğunu, Belediye başkanlığının gözetim ve denetiminde üst kata inşaat yaparak faaliyete geçirdiğini ancak sit kurulundan gerekli izin çıkmayınca ruhsat verilemediğini ve üst katın faaliyetten men edildiğini dolayısıyla kararlaştırılan kira bedelinin yüksek olduğunu beyan ederek, aylık kiranın 1250 TL.’ye indirilmek suretiyle uyarlanması ve tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Mahkemece, işlemin temelinden çökmesi durumunun gerçekleşmediği, kira sözleşmesine bağlılık kuralının geçerli olduğu, böylelikle de uyarlama davasının şartlarının oluşmadığı gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir. Taraflar arasındaki kira sözleşmesi 1.1.2007 başlangıç tarihli ve 3 yıl sürelidir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Kira bedelinin uyarlanması Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı kira bedelinin uyarlanması davasına dair karar, davalı tarafından süresi içinde temyiz edilmiş olmakla, dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü. Dava, yeni malik tarafından açılan ve halen ödenen aylık kira bedelinin satınalma tarihinden itibaren 5.000 TL olarak uyarlanması talebine ilişkindir. Mahkemece, aylık kira bedelinin satınalma tarihi olan 7.5.2013 tarihinden itibaren aylık 1.750 TL olarak tespitine karar verilmesi üzerine hüküm davalılardan ... vekili tarafından temyiz edilmiştir. Hukukumuzda "sözleşmeye bağlılık (Ahde Vefa)" ve "sözleşme serbestliği" ilkesi gereğince sözleşme yapıldığı andaki gibi aynen uygulanmalıdır. Sözleşmeye bağlılık ilkesi, hukuki güvenlik, doğruluk, dürüstlük kuralının bir gereği olarak sözleşme hukukunun temel ilkesini oluşturmaktadır....
Dava dilekçesinde dava kiranın uyarlanması olarak açılmış ve çevresel koşulların değiştiği öne sürülmüştür. Ayrıca kiranın dava tarihinden itibaren uyarlanması talep edilmiştir. Bu durumda açılan davanın TBK'nun 138.maddesi kapsamında uyarlama davası olduğunun kabulü gerekir. Mahkemece davanın kira bedelinin tespiti davası olarak kabul edilip, buna göre hüküm kurulması hatalıdır. Öte yandan kabule göre de kiranın uyarlanması davasında davanın kabulüne karar verildiğinde kira dava tarihinden itibaren uyarlanır. Halbuki kiranın tespiti davasında yeni dönem başlangıcından itibaren kiranın tespiti gerekir. Mahkemece dava kira tespiti talep edilmesine rağmen dava tarihinden itibaren kiranın tespit edilmesi hatalıdır. Dosya içeriğine göre dava kira uyarlama davası olduğuna göre davanın bu koşullar içinde değerlendirilmesi gerekir....
