Davalı vekili istinaf başvuru dilekçesinde özetle; Borçlar Kanununun 345. maddesi gereğince davacının 01.10.2017 tarihi itibariyle başlayan yeni kira dönemi için kira tespit davası açmasının mümkün olmadığını, davacıların 01.10.2017 başlangıç tarihli kira dönemi için 30 gün öncesinden dava açmamış ve kira bedelin arttırılmasına ilişkin ihtarname göndermemiş olduklarından davanın usulden reddinin gerektiğini, 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanununun 344. maddesinin işyeri kiraları bakımından 2020 yılına kadar ertelendiği için dava konusu kira ilişkisinde kira sözleşmesinde yer alan hükümlere göre artırım yapılması gerektiğini, müvekkil bankanın tacir olduğunu, mahkeme tarafından tespit edilen kira parasının rayiçlerin çok üzerinde olup hâlihazırda ödenmekte olan kira bedelinin, davacının iddialarının aksine hak ve nefaset kurallarına, mevcut kira sözleşmesine ve emsallerine uygun olduğunu belirterek kararın kaldırılmasını talep etmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Kira bedelinin tespiti-İstirdat-Tazminat Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı kira bedelinin tespiti, istirdat ve tazminat davasına dair kararın temyiz incelemesi duruşmalı olarak davacı tarafından süresi içinde istenilmekle gün tayin edilerek taraflara gönderilen davetiyelerin tebliğ edilmesi üzerine belli günde davacı vekili Av. ... ve davalı vekili Av. ... geldiler. Hazır bulunanların sözlü açıklamaları dinlendikten sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü. Dava, ödenen kira bedelinin iadesi, kira bedelinden indirim ve tazminat istemlerine ilişkindir....
Kira bedelinin sözleşmenin başlangıç tarihine göre hak ve nesafet esaslarına göre tespit edilmesi gerekmektedir. 18.11.1964 gün ve 2/4 sayılı Y.İ.B.K. ve yerleşik Yargıtay uygulamalarına göre "hak ve nesafet" ilkesi uyarınca hakim bu sınırlamayı yaparken, öncelikle tarafların tüm delilleri varsa emsal kira sözleşmeleri aslı veya onaylı örnekleri dosyaya alınmalı, bilirkişi marifetiyle kiralanan taşınmaz ve taraf emsalleri tek tek görülüp incelenmeli, böylece elde edilen veriler somutlaştırılarak, dava konusu yer ile ayrı ayrı (konumu, çevresi, niteliği, kullanım şekli, kira başlangıç tarihi, kira süreleri vb.) kira parasına etki eden tüm nitelikleri karşılaştırılmalı, emsal kira bedellerinin niçin uygun emsal olup olmadığı somut gerekçelerle açıklanmalı, dava konusu taşınmazın yeniden kiraya verilmesi halinde belirlenmeli, hakimce bu kira parası dikkate alınmak suretiyle hak ve nesafete; özellikle tarafların kira sözleşmesinden bekledikleri amaçlarına uygun makul bir kira parasına...
Davacı vekili dava dilekçesinde, davalıların 2007 yılı Ocak, Şubat, Mart, Nisan ve Mayıs aylarına ait aylık 700 TL üzerinden toplam 3500 TL kira borcunu ödemediklerini, ödenmeyen kira alacağının tahsili amacıyla tahliye istemli icra takibi başlatıldığını, borçlu kiracının ödeme emrine itiraz etmediğini, kefilin ise Ocak, Şubat, Mart aylarına ilişkin üç aylık kira alacağına itiraz ettiğini, takibin kefil yönünden durduğunu belirterek itirazın kaldırılması, % 40 icra inkar tazminatı verilmesi ve kiracı yönünden kesinleşen takip nedeniyle kiralananın tahliyesini istemiştir. Davalı kiracı Günsar Kağıtçılık Matbaacılık San. Tic. Ltdi Şti duruşmalara katılmamıştır. Diğer davalı kefil, ... ise kefilliğinin söz konusu olmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur. Mahkemece taşınmazın tahliyesine, davalı kefil ... yönünden itirazın kaldırılmasına, iki aylık kira alacağı tutarı olan 1400 TL üzerinden %40 inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar vermiştir....
Davacı alacaklı tarafından davalı borçlular aleyhine kira alacağının tahsili amacıyla başlatılan tahliye istemli icra takibine davalı borçluların itiraz etmesi üzerine davacı alacaklı icra mahkemesine başvurarak borçluların itirazlarının kaldırılması ve kiralananın tahliyesi isteminde bulunmuştur. Mahkemece davanın kabulü ile davalı borçlunun itirazının kaldırılmasına ve tahliyesine karar verilmesi üzerine karar davalılar vekili tarafından temyiz edilmiştir. Davacı alacaklı 03.06.2015 tarihinde başlatmış olduğu icra takibinde, 15.03.2014 başlangıç tarihli 4 yıl süreli yazılı kira sözleşmesine dayanarak, ödenmeyen kira parası toplamı 120.000.00 TL ve 7.255.89 TL faiz alacağının tahsilini talep etmiştir. Ödeme emrinin tebliği üzerine davalılar vekili yasal sürede yapmış olduğu itirazında, alacaklıya borcun olmadığını belirtmiştir....
Somut olayda; taraflar arasında yapılmış bulunan kira sözleşmesinin geçersizliğinin tespiti ile ödenen kira bedelinin geri alınması ve borçlu bulunmadığının tespiti istenmektedir. HUMK’nun 8. maddesinin 2. fıkrasında yalnızca akdin feshi istemli davaların dava konusu olan şeyin değerine bakılmaksızın sulh hukuk mahkemesinde açılacağı öngörülmüştür. Buna karşılık kira sözleşmesinin geçersizliğinin tespiti, başlangıçtan beri geçerli olmadığının saptanması davasında görevli mahkeme dava konusu değere göre belirlenecektir. Geçersizliğinin tespiti istenilen kira sözleşmesinde yıllık kira parası 15.000,00 TL olup, bu değerde sulh hukuk mahkemesinin görev sınırının üzerindedir. Bu durumda HUMK’nun 8. maddesinin 2 fıkrası kapsamında bulunmayan kira sözleşmesinin geçersizliğinin tespiti, istirdat ve menfi tespit istemlerinden oluşan uyuşmazlığın Asliye Hukuk Mahkemesinde görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :SULH HUKUK MAHKEMESİ Dava dilekçesinde kira parasının 15.1.2007 gününde başlayarak aylık 30.000 dolar olarak tesbiti istenilmiştir. Mahkemece davanın kısmen kabulü ile aylık kira parasının 25.600 TL olarak tesbiti cihetine gidilmiş, hüküm davacı ve davalı tarafından duruşma istemli olarak temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I Yargıtay yerleşik uygulamaları ve davanın niteliği gereği vaki duruşma isteminin reddi gerekmiştir. Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü. Davada, 15.01.2007 gününden başlayarak aylık kira parasının tesbiti istenmiştir....
Sulh Hukuk Mahkemesi, taraflar arasında kira sözleşmesi bulunsa da, davanın sebepsiz zenginleşmeye dayalı alacak davası olduğundan bahisle görevsizlik kararı verilmiştir. ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesince, davanın kira ilişkisine dayandığı ve sulh hukuk mahkemesinin görevli olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir. Somut olayda; davacı tarafından, bu sözleşmeye dayalı olarak davalının taşınmazında tadilat ve tamirat yapıldığını ancak tamirat ve tadilat bedellerinin kiralanan taşınmazda 6 yıl kiracı olarak kalması halinde teslim edileceğinin belirlendiğini, yapılan kira sözleşmesine konulan bu hüküm ile davalının, kira konusu taşınmazda tamirat ve tadilat yapmasına muvafakat ettiğini, kiraladıktan sonra davacı tarafından kiralanan taşınmazda tadilatlar yapıldığını, ancak kira sözleşmesinde yazılı olan 6 yıllık süre sona ermeden kiralayan tarafından davacının mahcur taşınmaz tahliyesi yoluna gidildiğini beyanla alacak istemli bu dava açılmıştır....
Somut olayda; taraflar arasında yapılmış bulunan kira sözleşmesinin geçersizliğinin tespiti ile ödenen kira bedelinin geri alınması ve borçlu bulunmadığının tespiti istenmektedir. HUMK’nun 8. maddesinin 2. fıkrasında yalnızca akdin feshi istemli davaların dava konusu olan şeyin değerine bakılmaksızın sulh hukuk mahkemesinde açılacağı öngörülmüştür. Buna karşılık kira sözleşmesinin geçersizliğinin tespiti, başlangıçtan beri geçerli olmadığının saptanması davasında görevli mahkeme dava konusu değere göre belirlenecektir. Geçersizliğinin tespiti istenilen kira sözleşmesinde yıllık kira parası 120.000,00 YTL olup, bu değerde sulh hukuk mahkemesinin görev sınırının üzerindedir. Bu durumda HUMK’nun 8. maddesinin 2 fıkrası kapsamında bulunmayan kira sözleşmesinin geçersizliğinin tespiti, istirdat ve menfi tespit istemlerinden oluşan uyuşmazlığın Asliye Hukuk Mahkemesinde görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir....
HUKUK DAİRESİ DOSYA NO : 2023/41 KARAR NO : 2023/1086 T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A İ S T İ N A F K A R A R I İNCELENEN KARARIN MAHKEMESİ : MAHKEMESİ TARİHİ : 04/10/2022 NUMARASI : 2021/1633 ESAS 2022/1811 KARAR DAVA KONUSU : Kira (Uyarlama İstemli)|Menfi Tespit (Taşınır Kira Sözleşmesinden Kaynaklanan) KARAR : Konya 1....
