Sulh Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Derneğin Kendiliğinden Sona Erdiğinin Tespiti Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın reddine karar verilmiş olup hükmün davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü. KARAR Davacı vekili dava dilekçesinde; davalı derneğin TMK'nın 87-2 maddesi gereği kendiliğinden sona erdiğinin tespitini istemiş, mahkemece davanın reddine karar verilmiştir. TMK'nın 62.maddesine göre derneklerin, 60.maddenin son fıkrası gereğince yapılan yazılı bildirimi izleyen altı ay içinde ilk genel kurul toplantılarını yapmak ve zorunlu organlarını oluşturmakla yükümlü oldukları; 87-2. maddesinde ise, ilk genel kurul toplantısının kanunda öngörülen sürede yapılmamış ve zorunlu organların oluşturulmamış olmasının derneklerin kendiliğinden sona erme sebebi olduğu hükme bağlanmıştır....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi Dava dilekçesinde, davalı derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespiti istenilmiştir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davalı tarafından temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Dava dilekçesinde, davalı derneğin üst üste iki genel kurul toplantısını yapmadığı gerekçesiyle derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tesbiti istenilmiştir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiştir. 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 87/5. maddesinde; derneklerin olağan genel kurul toplantılarının iki defa üst üste yapılmaması halinde derneğin kendiliğinden sona ereceği ve her ilgili tarafından bu hususun tesbitinin istenebileceği düzenlenmiştir. Davalı derneğin tüzüğünün 7. maddesinde ise; dernek genel kurulunun üç yılda bir aralık ayında yapılacağı belirtilmiştir....
Cumhuriyet savcısı mahkemeden derneğin faaliyetinin durdurulmasına karar verilmesini de isteyebilir. " aynı kanunun 87.maddesinde ise " Dernekler, aşağıdaki hâllerde kendiliğinden sona erer: 1. Amacın gerçekleşmesi, gerçekleşmesinin olanaksız hâle gelmesi veya sürenin sona ermesi, 2. İlk genel kurul toplantısının kanunda öngörülen sürede yapılmamış ve zorunlu organların oluşturulmamış olması, 3. Borç ödemede acze düşmüş olması, 4. Tüzük gereğince yönetim kurulunun oluşturulmasının olanaksız hâle gelmesi, 5. Olağan genel kurul toplantısının iki defa üst üste yapılamaması. Her ilgili, sulh hâkiminden, derneğin kendiliğinden sonra erdiğinin tespitini isteyebilir. " hükmüne yer verilmiştir. Dosya kapsamından,Cumhuriyet Başsavcılığınca davaname ile T.M.K.'...
, mahkeme kararının kaldırılmasıyla davalı derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespitine karar verilmesi istemiyle istinaf kanun yolu başvurusunda bulunmuştur....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi Dava dilekçesinde, derneğin sona erdiğinin tespiti istenilmiştir. Mahkemece davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı tarafından temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Dava, derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespitine ilişkindir. Mahkemece Samsun İl Dernekler Müdürlüğü'nün talep yazısı üzerine, dosya üzerinden davanın reddine karar verilmiş, hüküm, davacı tarafından temyiz edilmiştir. 5253 sayılı Dernekler Kanununun 18/1. maddesinde “bu Kanunla ilgili olarak hukuk mahkemelerinde bakılacak davalarda basit yargılama usulü uygulanır” denilmiştir....
Maddesi gereğince ilk genel kurul toplantısının yazılı bildirimi izleyen altı aylık süre içerisinde yapılmadığının tespit edildiğini, 4721 Sayılı Türk Medeni Kanunun 87/2 maddesinde "İlk genel kurul toplantısının kanunda öngörülen sürede yapılmamış ve zorunlu organların oluşturulmamış olması" durumunda derneğin kendiliğinden sona ereceği ve bu durumda her ilgilinin sulh olması" durumunda derneğin kendiliğinden sone erdiğinin tespitinin istenebileceğinin düzenlendiğini belirterek TMK'nın 87. Maddesi gereği derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespitine karar verilmesini talep etmiştir. SAVUNMA: Davalı taraf davaya karşı cevaplarını ve itirazlarını ibraz etmemiş olduğu görüldü. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ : İlk derece mahkemesince yapılan yargılamada; "...Dava TMK' nın 87/2. maddesine göre derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespiti istemlidir....
DAVA: Siyasi parti ilçe teşkilatının kendiliğinden sona erdiğinin tespitine ilişkindir. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE : Dava, 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanununun 121. maddesi yollaması ile 4721 sayılı TMK 87/5. maddesi gereğince olağan genel kurul toplantısını iki kez üst üste yapmayan siyasi parti ilçe teşkilatının hukuki varlığının sona erdiğinin tespiti istemine ilişkindir....
İlçe Başkanlığı Derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespiti istemine ilişkin olarak açılan davada .... Sulh Hukuk ve ... 10. Sulh Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile dosyada son karar Bölge Adliye Mahkemelerinin faaliyete geçmesinden sonra verilmiş ise de iki farklı Bölge Adliye Mahkemesinin yargı çevresinde kalan mahkemelerce karşılıklı olarak yetkisizlik kararı verilmiş olması ve 5235 sayılı Kanunun 36/3. maddesi gereğince Bölge Adliye Mahkemeleri hukuk dairelerinin görevinin yargı çevresi içerisinde bulunan adlî yargı ilk derece hukuk mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarını çözmek olduğundan yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü: K A R A R Dava, derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespiti istemine ilişkindir. .......
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi Dava dilekçesinde, derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespiti istenilmiştir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Dava, derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespiti istemine ilişkindir. Mahkemece yapılan yargılama sonucunda davanın kabulüne karar verilmiştir....
Cumhuriyet Savcısı mahkemeden derneğin faaliyetinin durdurulmasına karar verilmesini de isteyebilir." hükmü; aynı Kanunun 87. maddesinde ise "Dernekler, aşağıdaki hâllerde kendiliğinden sona erer: 1. Amacın gerçekleşmesi, gerçekleşmesinin olanaksız hâle gelmesi veya sürenin sona ermesi, 2. İlk genel kurul toplantısının kanunda öngörülen sürede yapılmamış ve zorunlu organların oluşturulmamış olması, 3. Borç ödemede acze düşmüş olması, 4. Tüzük gereğince yönetim kurulunun oluşturulmasının olanaksız hâle gelmesi, 5. Olağan genel kurul toplantısının iki defa üst üste yapılamaması, hallerinde her ilgili, sulh hâkiminden, derneğin kendiliğinden sonra erdiğinin tespitini isteyebilir." hükmüne yer verilmiştir. Somut olayda; ... tarafından Hint Asil Hayvanları Koruma ve Geliştirme Derneğinin kendiliğinden sona erdiğinin tespiti ile tasfiyesine karar verilmesi talep edilmektedir. Bu halde uyuşmazlığın sulh hukuk mahkemesinde görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir....
