"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :...Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Mal rejiminin tasfiyesi, katılma alacağı, değer artış payı alacağı Davacı-karşı davalı ... ile davalı-karşı davacı ... aralarındaki Mal rejiminin tasfiyesi, katılma alacağı, değer artış payı alacağı davasının kısmen kabulüne ve kısmen reddine dair... Mahkemesi'nden verilen 07.06.2011 gün ve 114/480 sayılı hükmün Yargıtay'ca incelenmesi davacı-karşı davalı ile davalı-karşı davacı taraflarından süresinde istenilmiş olmakla; dosya incelendi, gereği düşünüldü: K A R A R Davacı-karşı davalı ......
Hukuk Dairesi TMK'nun 178. maddesinde öngörülen 1 yıllık zamanaşımını, katılma ve değer artış payı alacakları ile ilgili olarak açılan davalarda uygulanmakta idi. Ancak, Yüksek Hukuk Genel Kurulu'nun 17.04.2013 tarih ve 2013/8-375 Esas, 2013/520 Karar sayılı kararıyla katılma ve değer artış payı alacaklarına ilişkin davalarda da 10 yıllık zamanaşımının uygulanacağı öngörüldüğünde Dairece, Genel Kurulun bu görüşü benimsenmiş ve 17.04.2013 tarihinden itibaren bu tür alacak davaları hakkında da 10 yıllık zamanaşımı uygulanmaktadır. 01.01.2002 öncesi yasal mal rejimi olarak kabul edilen mal ayrılığı rejiminin geçerli olduğu dönemde edinilen mallardan kaynaklanan katkı payı alacaklarına ilişkin davalarda ister sözleşme olsun ister olmasın TMK'nun 5. maddesi yoluyla 6098 sayılı TBK'nun 146 (BK.nun 125.) maddesinde öngörülen 10 yıllık zamanaşımı uygulanmaktadır. Mal ayrılığı rejiminden kaynaklanan katkı payı alacağı davalarında hiçbir zaman TMK'nun 178. maddesi uygulama alanı bulmamıştır....
Aile Mahkemesi'nin 2014/173 Esas, 2014/589 Karar sayılı dava dosyasında protokolde ve duruşmada tarafların 'katkı payı alacağı, katılma alacağı, değer artış payı alacağı, mal rejiminin tasfiyesinden kaynaklı tazminat ve alacak taleplerinden feragat ettikleri' hükmün 6. bendinde ' katkı payı alacağı, katılma alacağı, değer artış payı alacağı, mal rejiminin tasfiyesinden kaynaklı tazminat ve alacak taleplerinden feragat ettiklerinden bu konuda karar verilmesine yer olmadığına' karar verildiği, ret kararı verilmediği, kararın kesinleştiği anlaşılmaktadır....
Mesken, davalının kişisel malı olmakla davacının katılma alacağı hakkı bulunmamaktadır. Bununla birlikte tarafların kabulünde olduğu üzere mesken alındıktan sonra meskene bir kısım tadilatlar yaptırıldığı anlaşılmaktadır. Tadilatların, aksi ispatlanamadığından edinilmiş mal olan gelirler ile karşılandığının kabulü gerekir. Davalının kişisel malına yönelik edinilmiş mallardan yapılan katkı nedeniyle davacının değer artış payı alacağı hakkı bulunmaktadır. Eşin, edinilmiş mal ile diğer eşin kişisel malına katkı yaptığı durumda hesaplama yapılırken, katkı edinilmiş mallardan karşılandığından ve edinilmiş malın yarısı üzerinde diğer eşin Yasa'dan kaynaklanan alacak hakkı (TMK mad. 236/1) bulunduğundan, tespit edilecek değer artış payı alacağının tamamı değil yarısı oranında eşin hakkı bulunmaktadır....
Dava dilekçesinin içeriği, davacının ıslah dilekçesi ve 13.03.2012 tarihli yargılama oturumundaki beyanları ve taşınmaz ve araçların edinme tarihine göre dava, 743 sayılı TKM'nin 170. maddesi uyarınca mal ayrılığı rejiminin geçerli olduğu dönemde edinilen mallara yapılan katkı payı alacağı ve TMK'nun 227. maddesi hükümleri uyarınca; eşlerden biri, diğerine ait malın edinilmesine, iyileştirilmesine veya korunmasına hiç ya da uygun bir karşılık almaksızın katkıda bulunmasından kaynaklanan değer artış payı alacağı isteğine ilişkindir....
Yalnızca değer artış payı alacağı olan eşin veya katılma alacağıyla birlikte böyle bir alacağa sahip olan eşin TMK.nun 240. maddesinden yararlanıp yararlanamayacağı hususunun tartışılıp bir sonuca varılması gerekir. TMK.nun 239.maddesinin 1.fıkrasında hem katılma alacağında ve hem de değer artış payı alacağından söz etmektedir. Katılma alacağı ve değer artış payı ayın veya para olarak ödenebilir ( TMK.m.239/1). maddenin üst başlığı, “katılma alacağının ve değer artış payının ödenmesi”, alt başlıkta ise, “ödeme ve ertelenmesi” ibareleri yer almaktadır. Her iki alacağın borçlusu da aynı kişiler olduğu konusunda da duraksamamak gerekir. Bundan ayrı her iki alacakta mal rejiminin tasfiyesi içerisinde eşlerin bir birlerine karşı sahip oldukları alacak türleri olarak bilinmektedir. Değer artış payını öngören TMK.nun 227. maddesi de; aynı Kanunun 239 ve 240. maddeleriyle birlikte TMK.nun mal rejimi bölümünde yer verilmiştir....
Karar sayılı ilamıyla davanın, mal rejiminin tasfiyesinden kaynaklanan alacak davası olduğu, davacının talebinin; hem “katılma alacağı” hem “değer artış payı alacağı” hem de “katkı payı alacağını" kapsadığı, davaya konu edilen araç 12.12.2001 tarihinde satın alınıp 31.01.2002 tarihinde sadece plaka değişikliği yapıldığına göre; bu araç edinilmiş mal olmayıp adına kayıtlı olduğu eşin kişisel malı niteliğinde olduğu, koşulları mevcutsa davacının katkı payı alacağına konu olabileceğinin de kabulü gerektiği, mahkemenin ret gerekçesinin bu nedenle yerinde olmadığı ve katkı payı alacağı yönünden mahkemece herhangi bir inceleme yapılmadığı; davalının kişisel mal savunması üzerinde de durularak, gösterilen deliller çerçevesinde, Dairenin ilke ve uygulamalarına göre inceleme yapılarak, davacının katkı payı alacağı hakkında bir karar verilmesi gerekçesi ile hüküm bozmaya sevk edilmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Katkı payı alacağı Davacı-karşı davalı ... ile davalı-karşı davacı ... aralarındaki katkı payı alacağı davasının kısmen kabulüne ve kısmen reddine dair Ankara 6. Aile Mahkemesinden verilen 20.09.2010 gün ve 567/1071 sayılı hükmün Yargıtay'ca incelenmesi davalı vekili ile davacı vekili taraflarından süresinde istenilmiş olmakla dosya incelendi gereği düşünüldü: KARAR Davacı vekili tarafından davalı ... aleyhine açılan değer artış payı alacağı davasının yargılaması sonunda, davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine, dava konusu 06 YLL 05 plakalı otomobilden dolayı 8380 TL değer artış payı alacağının dava tarihinden geçerli yasal faiziyle birlikte davalıdan alınmasına, Silivri İlçesi’ndeki taşınmaz payının davalıya satıldığına ilişkin resmi bir belge bulunmadığından taşınmaz hakkındaki davanın reddine karar verilmiştir....
Değer artış payı alacağı; eşlerden birinin diğerine ait malın edinilmesine, iyileştirilmesine veya korunmasına hiç ya da uygun karşılık almaksızın esaslı katkıda bulunması durumunda, tasfiye sırasında bu malda meydana gelebilecek değer artışı için katkısı oranında sahip olduğu alacak hakkıdır (4721 Sayılı TMK mad.227). Denkleştirme (TMK mad.230) hariç, tasfiyeye konu mal varlığında katkı tarihine göre değer kaybı söz konusu ise, katkının başlangıçtaki değeri esas alınır (TMK mad.227/1). Böyle bir malın daha önceden elden çıkarılmış olması halinde hakim, diğer eşe ödenecek alacağı hakkaniyete uygun olarak belirler (TMK mad.227/2). Değer artış payı alacağı talep edebilmek için, parasal ya da para ile ölçülebilen maddi veya hizmet değeriyle katkıda bulunulmalıdır....
Kooperatif ödemelerinin bir kısmının mal ayrılığı bir kısmının da edinilmiş mallara katılma rejiminin geçerli olduğu dönemlerde yapılması halinde;mal ayrılığı rejiminin geçerli olduğu dönemde (01.01.2022 tarihine kadar)her bir eşin kooperatif ödemelerine yaptığı katkı oranı,katkı payı alacağı hesaplama yöntemi kullanılarak belirlenmelidir.Kişisel mal olarak kabul edilen bu katkı oranı,01.01.2022 tarihinden sonra geçerli olacak edinilmiş mallara katılma rejimi kurallarına göre hesap edilecek"değer artış payı ve/veya artık değere katılma alacak miktarlarının tespitinde gözetilmelidir. Somut olayda;Davaya konu taşınmaz kooperatif üyeliğinden ferdileşme yolu ile edinilmesine rağmen mahkemece kooperatif kayıtları getirtilmemiş,bu yönde araştırma ve değerlendirme yapılmamıştır....
