"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil (satın almaya dayalı) davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın sözleşmenin feshi ve tapu iptali ve tescile ilişkin dava ve dosyada taraf olarak gösterilenlerin ipotek ve haciz şerhlerinin kaldırılmasına yönelik davanın kabulüne, davalının imalat bedeli ile talebine ilişkin usulünce harçlandırılarak açılmış bir dava olmadığı gerekçesiyle karar verilmesine yer olmadığına, davacı tarafça kira bedeli ve uğradığını iddia ettiği diğer zararlara ilişkin talebi hususunda sözleşmede geriye etkili fesih halinde kira kaybı alacağı talep edilemeyeceği gerekçesiyle bu yöndeki talebin reddine yönelik verilen hükmün süresi içinde davalı ... Mimarlık ve Mühendislik İnşaat Taahhüt Yapı Malzemeleri Gıda Tarım Hayvancılık Süt Ürünleri Emlak Turizm Sanayi ve Ticaret Ltd....

Asliye Hukuk Mahkemesi'nce karar verilmiş ve verilen 2007/283 Esas-2009/319 Karar 06/03/2013 tarihinde kesinleşmiştir. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili feshi halinde; BK'nın 61 ve izleyen maddeleri gereğince ve “haksız iktisap kuralları” uyarınca, taraflar birbirlerine verdiklerinin iadesini ve bu kapsamda karşılıklı olarak mal varlıklarına kattıklarının geri verilmesini isteyebilirler. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin “geriye etkili sonuç doğurur” şekilde feshine dair verilen mahkeme kararının kesinleştiği tarih itibariyle taraflar yararına haksız iktisap gerçekleşmiş olur....

Noterliğinin 18/08/2015 tarih ve 3523 yevmiyesine kayıtlı işlem ile taşınmaz satış vaadi ve arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi imzalandığını, sözleşme konusu Balıkesir ili, Bandırma ilçesi, İhsaniye Mh., 576 ada, 19 ve 20 parseller sözleşmenin imzalanmasından sonra yeni parselasyon numarası olarak 46 parsel numarasını aldığını, arsa yapı karşılığı inşaat sözleşmesinde davalı Akkurt İnşaat’ın sözleşmedeki özel şartlar ve teknik şartname içerikleri ve projeye uygun olarak 10 bağımsız bölümlü bir bina inşa etmek şartıyla zemin kat 9 ve 10 nolu bağımsız bölümler, 1. Kat 1 ve 2 nolu bağımsız bölümler, 2. Kat 3 ve 4 nolu bağımsız bölümler müteahhite, 3. Kat 5 nolu bağımsız bölüm, 4. Kat 6 nolu bağımsız bölüm, 5.kat 7 nolu bağımsız bölüm ve 6....

Davalılar savunmalarında davanın reddine karar verilmesini istemişler, mahkemece davalı yüklenicinin süresi içerisinde edimini tam olarak yerine getirmediği, bu durumda arsa sahipleri olan davacıların kat karşılığı inşaat sözleşmesinin feshini isteme haklarının doğduğu, ancak inşaatın tamamlama oranın % 94 olduğu, davacılar ile davalı yüklenici arasındaki kat karşılığı inşaat sözleşmesinin geçmişe etkili olarak feshinin üçüncü kişi durumunda olan davalılar yönünden hak ve nefasete uygun düşmeyeceği gerekçesiyle davanın kısmen kabulü ile taraflar arasındaki kat karşılığı inşaat sözleşmesinin ileriye etkili olarak feshine karar verilmiştir.Davada tapu iptâl ve tescil talep edilmiş olup harca esas değer 6.000,00 TL olarak gösterilmiştir. 492 sayılı Harçlar Kanunu hükümlerine göre: "Yargı işlemlerinden bu kanuna bağlı (1) sayılı tarifede yazılı olanları, yargı harçlarına tabidir (2. md.)...

...’ın temyiz isteminin reddi gerekmiştir. 2-Asıl dava, arsa sahibi olup, 16.12.1992 tarihli kat karşılığı inşaat sözleşmesini imzalayan 9 davacı tarafından sözleşmenin feshi ve müdahalenin önlenmesi isteği ile açılmıştır....

Müdahil vekili, yükleniciden daire satın aldığını, buna istinaden tapu iptali ve tescil davası açtığını, sözleşmenin feshi davasının sonucunun müvekkilinin hukuki menfaatini etkileyeceğini, iskân ruhsatının alınmamasının sözleşmenin geriye etkili feshi sonucunu doğurmayacağını, taşınmazdan davacıya kalacak kısmın bilirkişi raporuna göre %85 oranında tamamlandığından geriye etkili feshin mümkün olmadığını, tapu iptal ve tescil davasında eksikliklerin giderilmesi veya depo edilmesi halinde tescile karar verildiğini savunarak, davanın reddini istemiştir....

Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı ... vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. - K A R A R - Davacılar vekili, müvekkilleri ile davalı yüklenici ... arasında arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi düzenlendiğini, bu sözleşmeye dayalı olarak taşınmazın yüklenicinin eşi diğer davalı ... ......’a tapuda devredildiğini, yüklenicinin sözleşmeden kaynaklanan edimlerini yerine getirmediğini, taşınmazın tapuda kötüniyetli ve muvazaalı olarak davalılar arasında el değiştirdiğini, en son davalı ...’e devredildiğini ileri sürerek, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili olarak feshi ile davalılar arasındaki satış işlemlerinin iptalini ve davalı ... adına olan tapu kaydının iptali ile hisseleri oranında müvekkilleri adına tescilini talep ve dava etmiştir....

Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2019/133 esas sayılı dosyasında sözleşmeye konu 9166 ada 5 parsel sayılı henüz üzerinde inşaata başlanmamış arsanın iadesi istemiyle açılan dava aynı zamanda taraflar arasındaki adi yazılı arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin feshi isteğini de zımnen içermektedir. Bilindiği üzere arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili feshi halinde tarafların birbirlerine verdiklerini geri istemeleri mümkün iken ileri etkili fesih halinde inşaatın tamamlanma seviyesine göre sözleşmenin tasfiyesi söz konusu olacaktır. Ancak mahkemece tüm parseller üzerindeki mevcut inşaat seviyesi projenin bütününe göre belirlenip sözleşme feshedilmeden eksik inceleme ile karar verilmesi mümkün değildir....

-K A R A R- Davacı vekili, taraflar arasında imzalanan 26.04.2007 tarihli gayrimenkul satış vaadi ve arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi gereğince davacının taşınmazı üzerine davalı kooperatifin arsa payı karşılığı inşaat yapmak üzere taşınmazı tapuda devir aldığını, yapılacak inşaattan C blokta bulunan 8 normal 2 dubleks daire, bodrum kat depo şeklindeki bağımsız bölümlerin davacıya ait olacağının ve sözleşmenin bitim süresinin, ruhsat tarihinden itibaren 48 ay olduğunun kararlaştırıldığını, inşaat sürenin bitmesine rağmen davalının, ediminin ancak % 30' unu ifa ettiğini ve yapılan işlerin ayıplı ve kusurlu olduğunu ileri sürerek, dava konusu sözleşmenin geriye dönük feshine, dava konusu taşınmazın davalı adına olan kaydının iptali ile müvekkili adına tesciline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı vekili, davanın reddini istemiştir....

Bu sona erme arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmelerinde, kural olarak ani edimli olması nedeniyle, geriye etkili olacağından, arsa sahibi bedel olarak verdiği tapu paylarını, tapu iptâli ve tescili davası açmak suretiyle isteyebilecektir. Yüklenici de dönme anına kadar, arsa sahibinin mal varlığına giren yasal ve yararlı imalâtın parasal karşılığının ödenmesini isteyebilecektir. Geriye etkili feshin en önemli sonucu da; tarafların sözleşmenin yapıldığı tarihteki mal varlığına getirilmeleridir. Feshedilen sözleşme, arsa sahibi ve yüklenici arasındaki sözleşme olup, tasfiyenin bu kişiler arasında yapılması gerekirse de, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinde, yükleniciye finansman kolaylığı sağlamak üzere, daha inşaat aşamasında tapu devri yapılmakta, yüklenici de devraldığı bu tapuyu, sattığı bağımsız bölüme karşılık üçüncü kişilere temlik etmektedir....