e karşı açılmış olduğundan, tapu kaydının iptâl ve tescili istemi dava dışı yüklenici ile imzalanan kat karşılığı inşaat yapım sözleşmesinin feshi talebini de içerdiğinden davacılara, dava dışı yüklenici ...’a karşı arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmesinin feshi ile ilgili dava açıp huzurdaki dava ile birleştirilmesi için süre verilmesi ve taraf teşkilinden sonra işin esasının incelenmesi gerekirken, davanın taraf teşkili oluşturulmaksızın davanın kabulüne karar verilmesi doğru olmamış, bozmayı gerektirmiştir....
Sözleşmenin geriye etkili feshi ve yüklenicinin el çektirilmesi talebi yönünden yapılan değerlendirmede, taraflar arasındaki sözleşme gereği davacıların edimlerini yerine getirdiği, İnşaat Mühendisi bilirkişi, Makine Mühendisi Bilirkişi Gayrimenkul Değerlendirme Uzmanı bilirkişisi marifetiyle yapılan keşifte, yüklenicinin inşaat faaliyetlerine devam etmediği görülmüş, inşaat mühendisi bilirkişinin 21/12/2020 havale tarihli raporunda; binanın inşaat kısmının fiziki olarak % 49,12'nin tamamlandığı, yüklenicinin sözleşmedeki edimlerini yerine getirmeyerek kusurlu davrandığı anlaşıldığından, sözleşmenin geriye etkili olarak feshi koşullarının olayda gerçekleştiği anlaşılmıştır. Tapu iptal ve tescil talebi yönünden yapılan değerlendirmede, henüz işin başında yükleniciye ya da onun gösterdiği şahıslara bir kısım tapu paylarının devredilmesi avans niteliğindedir....
Aynı zamanda arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi ani edimli bir sözleşmedir. Ani edimli sözleşmenin kural olarak geriye etkili feshi ve tasfiyesi mümkündür. Geriye etkili fesihte sözleşmenin tarafları verdiklerini sebepsiz zenginleşme kurallarına göre geri isteyebilirler. Uygulamada arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi yapıldıktan sonra yüklenici henüz edimlerini yerine getirmeden; arsa sahibi, arsa veya kat irtifak tapularını veya bir kısmını yüklenici adına tescil ettirmekte ve yüklenici finans ihtiyacını karşılamak için devredilen bağımsız bölüm veya arsa hisselerini üçüncü kişilere satmaktadır. Arsa payı veya bağımsız bölümlerin satılmasından sonra yüklenici edimlerini yerine getirmediği için sözleşmenin geriye etkili feshedildiği bir realitedir. Yukarıda izah edildiği gibi, yükleniciden arsa hissesi veya bağımsız bölüm satın alan iyi niyetli üçüncü kişinin TMK nın 1023. maddesine istinaden "tapuya güven ilkesi" gereğince iktisabının korunması gerekir....
- K A R A R - Dava, adi yazılı arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin kısmen geriye etkili feshi, tapu iptali ve tescil ile müdahalenin önlenmesi istemlerine ilişkindir. Davacı vekili, davalı yüklenici ... İnşaat..Ltd. Şti. ile davacı müvekkili ve dava dışı arsa sahibi ...’nın arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi imzaladıklarını, inşaatın 2008 yılı sonunda teslim edileceğinin öngörüldüğünü, davalı müteahhidin ...’a ait parseldeki inşaatı teslim ettiğini ancak müvekkiline düşen dairelerin bulunduğu binadaki inşaatı %30 seviyesinde terk ettiğini, dairelerden birini de müvekkilin rızası hilafında üçüncü kişiye devrettiğini ileri sürerek, sözleşmenin müvekkili ... yönünden geriye dönük feshi ile üçüncü kişilere satışı yapılan dairelerinin tapusunun iptali ile müvekkili adına tesciline, yüklenicinin inşaattan el çektirilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
Buna göre davacının sözleşmenin geriye etkili feshinden sonra tasfiyesini sözleşmenin ileriye etkili feshinde olduğu gibi yapılmasını talep ettiği sonucu ortaya çıkmaktadır....
Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2019/133 esas sayılı dosyasında sözleşmeye konu 9166 ada 5 parsel sayılı henüz üzerinde inşaata başlanmamış arsanın iadesi istemiyle açılan dava aynı zamanda taraflar arasındaki adi yazılı arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin feshi isteğini de zımnen içermektedir. Bilindiği üzere arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili feshi halinde tarafların birbirlerine verdiklerini geri istemleri mümkün iken ileri etkili fesih halinde inşaatın tamamlanma seviyesine göre sözleşmenin tasfiyesi söz konusu olacaktır. Ancak mahkemece tüm parseller üzerindeki mevcut inşaat seviyesi projenin bütününe göre belirlenip sözleşme feshedilmeden eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi mümkün değildir....
Davacı arsa sahibinin tapu iptâli ve tescil istemi, yüklenici T8 ile imzaladıkları kat karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili olarak feshi nedenine dayanmaktadır. Kat karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili feshi halinde arsa sahibi, yükleniciye bırakılıp onun tarafından üçüncü kişiler ya da onun talimatıyla arsa sahibi tarafından üçüncü kişilere devredilen ya da yükleniciye devrettiği tapu payları veya bağımsız bölümlerin tapu kaydının iptâl ve tescilini talep edebilir. Sadece bu tescil işleminin yapılması, mülkiyet hakkının doğması için yeterli olmayıp ayrıca geçerli bir hukuksal nedenin de varlığı gerekir. Arsa sahipleriyle ilgili yüklenici arasında düzenlenen arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi, geriye etkili olarak feshedildiğine göre, TBK 77 ve devamı maddeleri ile haksız iktisap kuralları uyarınca yüklenici ile onun devrettiği ya da yüklenicinin talimatıyla arsa sahiplerince üçüncü kişilere yapılan pay devirlerinin edinme sebebi hukuksal dayanaktan yoksun kalır....
Noterliğinin 12.10.2018 tarihli 33434 yevmiye no.lu ihtarnamesi ile taraflar arasında yapılan kat karşılığı inşaat sözleşmesi geriye etkili olarak müvekkili tarafından fesih edildiğini, davalı müteahhit aleyhinde Büyükçekmece 1. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2018/449 Esas sayılı dosyası ile 16.10.2018 tarihinde Kat karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili olarak feshi davası açıldığını. ...belirttikleri görülmüştür....
E. sayılı dosyasında, arsa sahipleri sözleşmenin geriye etkili olarak feshi ile davalı yükleniciye inşaat karşılığı devredilen tapunun iptali ile kendi adlarına tapuya tesciline karar verilmesini istemişlerdir....
İLK DERECE MAHKEMESİ KARAR ÖZETİ : İlk Derece Mahkemesi tarafından; dava konusu parsel üzerinde inşaata başlanmamış olduğu gözetildiğinde davalı müteahhidin edimini sözleşmede belirtilen sürede yerine getirmediği, inşaatın geldiği aşama dikkate alındığında müteahhide edimin yerine getirilmesi için mehil verilmesinin bir anlam ifade etmeyeceği, sözleşmede iş bitimi için kesin vadelerin belirlendiği değerlendirilmekle fiziki seviyesi itibariyle davacıların sözleşmenin geriye etkili feshini doğuracak şekilde tapu iptal tescil davası açmalarının mümkün olduğu bu nedenle açılan asıl davanın kabulüne, taraflar (davacıların murisi ile) arasında imzalanan arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili feshine karar verilerek karar verilerek, davacıların payı oranında tapu iptal ve tescil hükümü kurulmuş, İptali istenen hisselerin üzerinde takyidat sahibi davalılar yönüyle ise davacıların yükleniciye devrettiği payların avans niteliğinde olduğu, davacıya şahsi hak verildiği ve tapuya...
