Kararı davacılar vekili temyiz etmiştir Dava, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin ileriye etkili olarak feshi, kira tazminatı ve cezai şartın tahsili istemlerine ilişkindir. Mahkemece yazılı gerekçe ile davanın reddine karar verilmiş ise de arsa payı karşılığı inşaat sözleşmeleri bedel olarak taşınmaz mal mülkiyetinin geçirimi borcunu içerdiğinden TMK'nın 706, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 237. (818 sayılı BK'nın 213. maddesi), Noterlik Kanunu'nun 60 ve Tapu Kanunu'nun 26. maddeleri uyarınca yazılı şekilde yapılmak zorundadır. Somut olayda taraflar arasında sözleşmenin şekil şartlarına uyulmadan yapıldığı sabittir. Böyle bir sözleşmenin geçersizliğinin ileri sürülememesi için sözleşmede kararlaştırılan arsa payının temlikinin yapılmış olması veya inşaatın geldiği seviye itibariyle vazgeçilmeyecek derecede bulunması gerekir. Bilirkişi raporuna göre inşaat seviyesinin %60 olduğu, herhangi bir tapu intikali sağlanmadığı için sözleşme baştan itibaren geçersizdir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki sözleşmenin feshi davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı ...,... ve ... vekillerince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. - K A R A R - Davacı vekili, müvekkillerinin maliki olduğu taşınmaz üzerinde inşaat yapılması için davalı ile gayrimenkul satış vaadi ve kat karşılığı inşaat sözleşmesi imzaladıklarını, davalının sözleşmeye aykırı şekilde hareket ettiğini, müvekkillerine ait taşınmazları kat irtifaklı şekilde devir silsilesi ile devir ettiğini ileri sürerek, fazlaya ilişkin hak ve talepleri saklı kalmak kaydıyla, kat karşılığı inşaat sözleşmesinin feshine, tapuda 3. kişilere yapılan satışların iptaline, taşınmazın son durumunun tespitine, inşaata devam edilebilmesi için müvekkillerine izin verilmesine, karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
Davacıların müşterek paydaş olmaları durumunda Türk Medeni Kanunu'nun 692. maddesi uyarınca paydaşların; el birliği mülkiyeti halinde de aynı Kanun'un 702. maddesi gereğince, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin yapılmasında ortakların iradeleri birleşmiş olduğu gibi, olağanüstü tasarruflardan sayılan arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin feshi davasında da “oy birliği” sağlanmış olmaktadır. Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun 75 ve 76. maddeleri hükümleri ve 04.06.1958 gün ve 15/6 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı gereğince, maddi olayları açıklamak taraflara, hukuki niteleme ise hakime ait bir görevdir. Davada yüklenici ...'in arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi gereğince yüklendiği ediminin ifasında “borçlu temerrüdüne” düşmüş bulunması sebebiyle arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili sonuç doğurur şekilde feshinin istendiği açıklıkla anlaşılmaktadır....
Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2007/282 Esas 2009/351 Karar sayılı dosyasında, taraflar arasındaki sözleşmenin feshine ilişkin davada mahkemece sözleşmenin ileriye etkili olarak feshine karar verildiği ve kararın ... denetiminden geçerek kesinleştiği anlaşılmaktadır. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmeleri yönünden ...'ın istikrarlı uygulamalarına göre sözleşmenin ileriye etkili feshi halinde feshin kesinleştiği tarihe kadar gecikme tazminatı istenmesi mümkündür. Hal böyle olunca, mahkemece işin esasına girilerek bir hüküm tesisi gerekirken, yazılı şekilde kesinleşen hükümle yapılan vasıflandırmanın değiştirilerek feshin geriye etkili nitelikte olduğu ve bu sebeple de, geriye etkili fesih halinde kira tazminatı istemenin mümkün olmadığı gerekçesiyle, davanın reddinde usul ve yasaya aykırılık görüldüğünden, hükmün bozulması gerekmiştir....
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ : Davalı Işın Elektrik A.Ş. vekili istinaf dilekçesinde özetle: cevap dilekçesindeki beyanlarını tekrarla mahkeme kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu, Yargıtay içtihatları ile de sabit olan kat karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili feshi şartlarının incelenmediğini, davacı tarafından tek taraflı beyanla kat karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili feshedildiği, dolayısıyla arsa paylarının sözleşmeden önceki haline çevrilmesi talebinin hakkaniyete aykırı olduğunu, bu hususun ayrı bir yargılamayı gerektirdiğini, öncelikle geriye etkili fesih şartlarının oluşup oluşmadığına bakılması gerektiği, eğer şartlar oluşmuşsa inşaatın aşaması tespit edilerek yüklenici müteahhit şirketin emek ve mesaisinin karşılığı belirlenerek arsa sahipleri tarafından bu bedelin yükleniciye ödenmesi gerektiğini, nitekim bu hususta mahkemeye başvurulmuş olduğunu, 07.10.2021 tarihinde İstanbul Anadolu 20....
Mahkemece, iddia, savunma, tanık beyanları, bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre, tapuda davalı yükleniciye pay devrinin yapılmış olması nedeniyle kat karşılığı inşaat sözleşmesinin geçerli bir sözleşme haline geldiği, davaya konu taşınmazda inşaat yapımına başlanılamadığından sözleşmenin geriye etkili olarak feshine karar verilmesi gerektiği, davalılardan ... in taşınmazı satın aldığı tarihlerde yurt dışında çalıştığı ve ekonomik durumunun iyi olduğu, tapu kaydında kat karşılığı inşaat sözleşmesinin konulduğuna dair şerh bulunmadığı, davalılar arasında yakınlık ve akrabalığı bulunduğunun da ispatlanamadığı dikkate alınarak davalı ...'in de taşınmazın kat karşılığı inşaat sözleşmesi uyarınca davalı ... Ltd....
Dava, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin ileriye etkili olarak feshi ile taraflar arasındaki ilişkinin tasfiye edilmesidir. Somut olayda davacı arsa sahipleri, sözleşmenin ileriye etkili olarak feshini ve davalı yüklenicinin kira borcu ile eksik imalat borcu olduğunu ileri sürerek, sözleşmeye göre yükleniciye verilmesi kararlaştırılan C ve D bloklardaki zemin katta kat irtifakı kurulmayan bağımsız bölümlerin kendilerine ait olduğunun tespitini talep etmişlerdir. Bu talep sözleşmenin tasfiyesi şeklinde anlaşılmalıdır. Mahkemece, davacı arsa sahiplerinin geç teslimden dolayı 84.000,00 TL kira bedeli, 152.256,09 TL eksik iş bedeli bulunduğu tespit edilerek, bu taleplerle ilgili tahsil hükmü kurulmuş, ayrıca C ve D bloklardaki yükleniciye bırakılması kararlaştırılan dört adet bağımsız bölümünde davacılara ait olduğunun tespitine karar verilmiştir....
Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık, kat karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklanan fesih, tasfiye ve tazminat istemine ilişkindir. 2. İlgili Hukuk 818 sayılı Borçlar Kanunu'nun 355. Vd. Maddeleri,106, 107. maddeleri, 108. Maddesinin 1. Fıkrası. 3. Değerlendirme 3.1. Taraflar arasında imzalanan 17.09.2002 tarihli kat karşılığı inşaat sözleşmesine göre inşaatın teslim süresi 24 ay olup; belediye tarafından tutulan 12.06.2004 tarihli seviye tespit tutanağında inşaat seviyesi %90 olarak belirlenmiş, davacı arsa sahiplerinin talebi üzerine Ankara 6. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2006/6 değişik iş dosyasında yaptırılan tespitte de %90 seviyeye göre hesaplama yapılmıştır. Mahkemece ilk bozma öncesi yapılan 27.07.2007 tarihli keşif sonucu alınan bilirkişi raporunda işin seviyesinin %95 üzerinde olduğu belirtilmiş, mahkemece de ileriye etkili fesih kararı verilmiştir....
Duruma göre, talep sonucundan daha azına karar verebilir Eser sözleşmelerinin bir türü olan arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinde yüklenicinin kendi kusuruyla işi muayyen bir zamanda bitirmeyerek temerrüde düşmesi nedeniyle iş sahibi tarafından sözleşmenin feshi halinde, uyuşmazlığın kural olarak dava tarihinde yürürlükte bulunan 818 Sayılı Borçlar Kanunu'nun 106-108. maddeleri hükümleri çerçevesinde çözümlenmesi gerekekir. Fesih akdî ilişkiyi ortadan kaldırmaya yönelik bozucu yenilik doğuran bir hak olup fesih ile akdî ilişkinin geriye etkili sona ereceği kabul edilmekte ise de; inşaatın geldiği seviye itibariyle sözleşmenin geriye etkili feshinin adalet duygularını zedeleyeceği hallerde Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kurulu'nun 25.01.1984 gün 3/1 sayılı kararı uyarınca feshin ileriye etkili sonuç doğuracağı kabul edilmektedir. Burada feshin geriye ve ileriye etkili olmasının sonuçları üzerinde durulmasında yarar vardır....
DAVA : Cezai Şart (Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesinden Kaynaklanan) DAVA TARİHİ : ... KARAR TARİHİ : ... GEREKÇELİ KARARIN YAZILDIĞI TARİH : 18/05/2023 Mahkememizde görülmekte olan cezai şart (kat karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; ... ile davalı müteahhit ...Otomotiv Mühendislik İnşaat Taahhüt Sıhhi Tesisat San. Tic. Ltd. Şti. arasında Kayseri ... Noterliği'nde ... tarihli kat karşılığı inşaat sözleşmesi imzalandığını, davalının davacı müvekkiline ait Kayseri İli, ... İlçesi, ... Mahallesi Mevkii, ... Ada, ......
