K A R A R Davacı, davalı yüklenici ile dava dışı arsa sahipleri arasında imzalanan kat karşılığı inşaat sözleşmesi kapsamında davalı yükleniciye isabet edecek bağımsız bölümün davalı tarafından dava dışı...’a satışının yapıldığını, bu kişiden de taşınmazı kendisinin satın aldığını, arsa sahipleri tarafından kat karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili feshi ve yüklenici tarafından satışı yapılan taşınmazın tapu kaydının iptali talebi ile açılan davalar nedeniyle tapu kaydının iptal edileceği ve zararının oluşacağını ileri sürerek satış bedelinin tahsili talebiyle başlatılan icra takibine vaki itirazın iptalini istemiştir. Davalı, davanın reddini dilemiştir. İlk derece Mahkemesince, taraflar arasında taşınmaz satışına ilişkin sözleşme ilişkisi bulunmadığı, davacının bedele ilişkin talebini akidi olan dava dışı üçüncü kişiye yöneltmesi gerektiği gerekçesi ile davanın reddine, karar verilmiş; karara karşı davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur. ... Bölge Adliye Mahkemesi 3....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil davası sonucunda verilen hükmün bozulmasına ilişkin Dairemizin 21.12.2015 gün ve 2015/869 Esas, 2015/8319 Karar sayılı ilamının karar düzeltme yoluyla incelenmesi davacılar vekilince istenilmekle, dosya incelendi, gereği görüşüldü. - KARAR - Dava, davacı arsa sahibi ile davalı yüklenici şirket arasında imzalanan arsa payı kaşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili olarak feshi ve sözleşme uyarınca davalı yüklenici şirket ve diğer davalı 3. kişilere devredilen hisselerin iptali ile davacı arsa sahipleri adına tescili istemine ilişkindir. Mahkemece, iddia, savunma, benimsenen bilirkişi raporu ve dosya kapsamına göre; yüklenicinin temerrüdü nedeniyle arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili fesih şartlarının oluştuğu gerekçesiyle feshe yönelik davanın kabulü ile anılan sözleşmenin geriye etkili olarak feshine, tapu iptali ve tescil talebi yönünden; davalı ...'...
Sözleşmenin geriye etkili feshi ile tapu iptal ve tescil istendiğine göre buradaki dava değeri taahhüt edilen arsanın dava tarihi itibarıyla belirlenecek olan rayiç değeri olacaktır.Tapu kayıtlarına bakıldığında kat irtifakının kurulduğu bazı bağımsız bölümlerin davacılar adına bazılarının ise davalılar adına kayıtlı olduğu anlaşılmaktadır....
Mahkemece, iddia, savunma, benimsenen bilirkişi raporu ve dosya kapsamına göre, işin %86,06 seviyesinde tamamlandığı, önceki yüklenici tarafından yapılan ruhsat ve projeye aykırı imalatlar, davacı arsa sahibi ile yine önceki yüklenici arasındaki ihtilaflar ve bölgede yaz aylarında uygulanan inşaat yasağı nedeniyle teslimin gecikmesinde, davalı yüklenicilere atfı kâbil bir kusur bulunmadığı gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir. Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir. Dava, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili feshi ile tapu iptal ve tescil istemlerine ilişkindir. Eser sözleşmelerinin bir türü olan arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinde yüklenicinin kendi kusuruyla işi muayyen bir zamanda bitirmeyerek temerrüde düşmesi nedeniyle iş sahibi tarafından sözleşmenin feshi halinde, uyuşmazlığın kural olarak dava tarihinde yürürlükte bulunan 818 sayılı Borçlar Kanunu'nun 106-108. maddeleri hükümleri çerçevesinde çözümlenmesi gerekekir....
Kararı, bir kısım davalılar vekili temyiz etmiştir. 1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, bir kısım davalılar vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde görülmemiştir. 2- Dava, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili feshi ile tapu iptali ve tescil istemlerine ilişkindir. Mahkemece, ilamın gerekçe bölümünde geriye etkili fesih şartlarının oluştuğu belirtilmiş ise de, hüküm kısmında sözleşmenin geriye etkili feshine ibaresinin yazılmamış olması doğru görülmemiştir. Öte yandan, davacılar vekili, bir kısım davalılar yönünden davadan feragat ettiği, feragat edilen davalılar yönünden yapılan yargılama giderinin davacı yan üzerinde bırakılması gerekirken, bu husus gözardı edilerek tüm yargılama giderlerinden davalıların sorumlu tutulması doğru olmamıştır....
- K A R A R - Dava, adi yazılı arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin kısmen geriye etkili feshi, tapu iptali ve tescil ile müdahalenin önlenmesi istemlerine ilişkindir. Davacı vekili, davalı yüklenici ... İnşaat..Ltd. Şti. ile davacı müvekkili ve dava dışı arsa sahibi ...’nın arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi imzaladıklarını, inşaatın 2008 yılı sonunda teslim edileceğinin öngörüldüğünü, davalı müteahhidin ...’a ait parseldeki inşaatı teslim ettiğini ancak müvekkiline düşen dairelerin bulunduğu binadaki inşaatı %30 seviyesinde terk ettiğini, dairelerden birini de müvekkilin rızası hilafında üçüncü kişiye devrettiğini ileri sürerek, sözleşmenin müvekkili ... yönünden geriye dönük feshi ile üçüncü kişilere satışı yapılan dairelerinin tapusunun iptali ile müvekkili adına tesciline, yüklenicinin inşaattan el çektirilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : None NUMARASI : 2019/434 ESAS - 2021/111 KARAR DAVA KONUSU : Kat karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili feshi ve tapu iptali ve tescil KARAR : Dairemizin 01/09/2021 tarih, 2021/710 Esas, 2021/640 Karar sayılı kararı ile; dosyadaki eksikliklerin tamamlanarak Dairemize gönderilmesi için ilk derece mahkemesine geri çevrilmesine karar verildiği, eksikliklerin tamamlanması üzerine Sakarya 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 09/03/2021 tarih, 2019/434 Esas - 2021/111 Karar sayılı dosyanın yeniden Dairemize gönderildiği anlaşılmakla, dosya incelendi, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacı müvekkillerinin T5 T6 T4 T1 T2 Sakarya 6. Noterliği'nin 15568 yevmiye ve 25.08.2016 tarihli düzenleme şeklinde taşınmaz satış vaadi ve arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi uyarınca davalı şirket ile yine davacı müvekkili T3 ın Sakarya 6....
Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı ... vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. - K A R A R - Davacılar vekili, müvekkilleri ile davalı yüklenici ... arasında arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi düzenlendiğini, bu sözleşmeye dayalı olarak taşınmazın yüklenicinin eşi diğer davalı ... ......’a tapuda devredildiğini, yüklenicinin sözleşmeden kaynaklanan edimlerini yerine getirmediğini, taşınmazın tapuda kötüniyetli ve muvazaalı olarak davalılar arasında el değiştirdiğini, en son davalı ...’e devredildiğini ileri sürerek, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili olarak feshi ile davalılar arasındaki satış işlemlerinin iptalini ve davalı ... adına olan tapu kaydının iptali ile hisseleri oranında müvekkilleri adına tescilini talep ve dava etmiştir....
Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2019/133 esas sayılı dosyasında sözleşmeye konu 9166 ada 5 parsel sayılı henüz üzerinde inşaata başlanmamış arsanın iadesi istemiyle açılan dava aynı zamanda taraflar arasındaki adi yazılı arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin feshi isteğini de zımnen içermektedir. Bilindiği üzere arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili feshi halinde tarafların birbirlerine verdiklerini geri istemeleri mümkün iken ileri etkili fesih halinde inşaatın tamamlanma seviyesine göre sözleşmenin tasfiyesi söz konusu olacaktır. Ancak mahkemece tüm parseller üzerindeki mevcut inşaat seviyesi projenin bütününe göre belirlenip sözleşme feshedilmeden eksik inceleme ile karar verilmesi mümkün değildir....
Vd) maddelerinde düzenlenen eser sözleşmesinin bir türü olan “arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi”, iş sahibinin bir arsanın muayyen bir payının bedel olarak devri veya devri taahhüdü karşılığında, yüklenicinin bir inşa (yapı) eseri meydana getirmeyi taahhüt ettiği, tam olarak iki tarafa borç yükleyen, ivazlı, çift tipli bir karma sözleşmedir. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmeleri bedel olarak taşınmaz mal mülkiyetinin geçirimi borcunu içerdiğinden, TMK'nın 706, Borçlar Kanunu'nun 213, Noterlik Kanunu'nun 60 ve Tapu Kanunu'nun 26. maddeleri uyarınca resmi şekle bağlı tutulmuştur. Başka bir anlatımla, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinin geçerliliği, bu sözleşmelerin noterde "düzenleme" şeklinde yapılmasına bağlıdır. Öte yandan, arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmeleri eser ve satış vaadi sözleşmelerinden oluşan karma nitelikli akitlerden olup, satış vaadini (arsa payının devrini) de içerdiğinden, tek taraflı irade beyanı ile feshi mümkün değildir....
