DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava, ... ihalesi kapsamında yüklenici davacı ile taşeron davalı arasında yapılan sözleşmeye uyulmadığından bahisle cezai şart, teminat mektubu komisyonu, mahrum kalınan kar ve ... kesintisi dolayısıyla alacak iddiasına ilişkindir. Davacı taraf, banka teminat mektubu sunulmadığından 600.000,00TL cezai şart, bankaya ödemek zorunda kaldığı 52.108,45TL teminat komisyonu bedeli, ayıplı imalat nedeniyle idarece kesilen 49.235,31 TL ... (...) kesintisi, ihale konusu işin tamamı yapılmadığından, eksik işler nedeniyle mahrum kalınan 112.134,75TL kar mahrumiyetinin toplamından, davalının alacağı mahsup edilmek suretiyle bakiye 776.691,76TL'nin avans faiziyle birlikte davalıdan tahsilini istemiştir. Taraflar arasındaki yetki şartını içeren sözleşmenin 17. Maddesi uyarınca İstanbul Mahkemeleri de yetkili kılındığından, davalının yetki itirazı mahkememizce red edilmiştir....

A.Ş. ile ...bayilik sözleşmesi bağıtlandığını, davacının iddia ettiği 18.09.2010 tarihli oto-gaz bayilik sözleşmesinin hiçbir şekilde fiilen yürürlüğe girmediğini, vekiledeninden cezai şart talep edilmesinin hakkın açıkça kötüye kullanılması mahiyetinde olduğunu, vekiledeninden kar mahrumiyeti talep etme hakkının da söz konusu olmadığını savunarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir....

Dava, taraflar arasında akdedilen Bayilik Sözleşmesinin davacı tarafından haklı nedenle feshedildiği iddiasına dayalı bayilik hizmet bedeli, kar mahrumiyeti, sözleşmeyi ihlal nedeniyle cezai şart, asgari alım taahhüdüne aykırılık nedeniyle cezai şart ile cari hesap alacağının tahsili istemlerine ilişkindir....

- K A R A R - Davacı vekili, taraf şirketler arasında 11.09.2006 tarihinde 5 yıl süreli akaryakıt bayilik sözleşmesi akdedildiğini, davalı şirketin yıllık satış taahhüdünde bulunduğunu, diğer davalının da davalı şirkete kefil olduğunu, davalı şirketin 2006, 2009, 2011 yıllarında taahhüdüne uymayarak davacının kar mahrumiyetine neden olduğunu, davalı şirketin keşide ettiği ihtarname ile sözleşmeyi feshettiğini, taahhüdüne uyması için keşide edilen 27.09.2011 tarihli ihtarnameden sonuç alınamadığını belirterek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak üzere 5.000,00 TL kar mahrumiyeti, 4.000,00 TL cezai şart, 1.000,00 TL değerinde olan ariyeten verilen demirbaş ve kurumsal kimlik bedelinin 07.09.2011 tarihli ihtarnamenin tebliği tarihinden işleyecek avans faizi ile tahsilini talep ve dava etmiş, 06.07.2012 havale tarihli dilekçesinde ariyeten verilen malzemenin geri alındığını, bu talepten vazgeçildiğini beyan etmiştir....

Mahkemece, yapılan yargılama, toplanan deliller ve benimsenen bilirkişi raporuna göre, davalının yapmış olduğu feshin haklı olduğunu somut delillerle ispat edemediği, davacının haksız fesih nedeniyle sözleşmeden kaynaklanan cezai şart ile mahrum kalınan kar ve protokolden kaynaklanan cezai şart talep edebileceği gerekçesiyle davanın kısmen kabulü ile kar mahrumiyetine ilişkin bilirkişi tarafından belirlenen 48.033,81 TL'nin aynen ödenmesine, cezai şartın davalının ekonomik mahvına sebebiyet verileceği bilirikişi raporunda bildirildiğinden sözleşmeden kaynaklanan 14.891,26 TL cezai şart ile protokol uyarınca öngörülen cezai şarttan BK'nın 182/son'a göre indirim yapılarak 25.000,00 USD cezai şartın davalıdan tahsiline karar verilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Dava, taraflar arasındaki otogaz bayilik sözleşmesinin davalı tarafından haksız olarak feshine dayalı kar mahrumiyeti ve iki ayrı cezai şart isteğine dayalı tazminat davasıdır....

Bayilik sözleşmesinin 27. maddesinde, akdin ihlali sebebiyle fesih halinde kar kaybı, 28. maddesinde ise 50.000 Euro cezai şart istenebileceği kararlaştırılmıştır. Mahkemece, sözleşmenin 27. maddesi kapsamında yapılan hesaplama doğrultusunda ve davacının talebi ile bağlı kalınarak kar mahrumiyeti ve 28. maddesi gereğince de cezai şart alacağı yine taleple bağlı kalınarak hüküm altına alınmıştır. 6102 sayılı TTK'nın 22 maddesi uyarınca; “Tacir sıfatını haiz bir borçlu Borçlar Kanunu’nun 161. maddesinin 3. fıkrasında yazılı hallerde, fahiş olduğu iddiasıyla cezai şarttan indirim yapılmasını mahkemeden isteyemez.” Ancak kararlaştırılan cezai şart miktarının ekonomik yönden borçlunun mahvına sebebiyet verecek ölçüde yüksek olduğunun saptanması durumunda cezai şarttan makul oranda indirim yapılabileceği kabul edilmektedir....

kâr mahrumiyeti ve cezai şart alacağı talep edemeyeceği, malzemelerin bedelinin iadesi ve cezai şart talebine yönelik olarak ise fatura içeriği malzemelerin davalıya sevk ve teslim edildiğine dair yazılı belge ibraz edilmediği, dolayısıyla davacının ariyetlerin iadesi, aksi halde sözleşmede öngörülen cezai şart bedelinin ödenmesi talebinin yerinde olmadığı, ancak 01.04.2010 Ek Anlaşma'nın II....

Davaya konu uyuşmazlığın çözümünde, cezai şarta ilişkin hükümlerin tartışılıp değerlendirilmesi gerekmektedir. Cezai şart, borçlunun alacaklıya karşı mevcut bir borcu hiç veya gereği gibi ifa etmemesi halinde ödemeyi vaad ettiği, hukuki işlem ile belirlenmiş ekonomik değeri olan bir edimdir. Cezai şartın amacı, borçluyu borca uygun davranmaya sevketmektir. Cezai şart, asıl alacağı kuvvetlendirme amacı güder. Bu bakımdan cezai şart, kuvvetlendirilecek asıl borcun mevcut olmasını gerektirir. Asıl borç yoksa cezai şart da söz konusu olamaz. Bu niteliği itibariyle cezai şart asıl borca bağlı fer'i bir borçtur. Asıl borç, mevcut ve geçerli ise, cezai şart da borç doğurur. Asıl borç sona ermiş ya da geçersiz doğmuşsa, cezai şart bağımsız bir borç oluşturamaz. Cezai şart, asıl borcun bağlı olduğu şekle tabidir. Asıl borç bir geçerlilik şekline bağlanmışsa, cezai şartın borç doğurabilmesi aynı şekilde kararlaştırılmış bulunmasına bağlıdır....

- K A R A R - Mahkemece, cezai şart istemi yönünden davanın kabulüne dair verilen karar taraf vekillerinin temyizi üzerine Dairemizin 16.06.2008 günlü kararı ile onanmış olup, düzeltme istemleriyle yeniden yapılan inceleme sonucu, Taraflar arasında akdedilen sözleşmenin 25. maddesinde, “bu sözleşmenin feshine Bayi'nin sebebiyet vermesi halinde ,bayi tarafından şirkete bir yıllık kar mahrumiyetinin (son bir sene içinde bayinin şirketten satın almış olduğu LPG’den şirketin sağladığı kar ) ödeneceğinin, bayinin bu ödemeyi peşinen kabul ettiğini, bu şekilde tespit edilen kar mahrumiyetinin bir yıllık olduğunu, tüm kar mahrumiyetinin ise, bu şekilde tespit edilen yıllık kar mahrumiyetinin sözleşmenin bakiye kalan süresi ile çarpılarak bulunacağını taraflar kabul etmiştir.” hükmü yer almaktadır....

Davalı vekili, müvekkilinin başka bir dağıtım şirketi ile olan sözleşmesinin devam ettiği esnada davacı ile sözleşme imzalamasının 5307 sayılı Yasa'ya aykırı olduğunu, davacı şirket yetkililerinin tarih kısmını boş bırakarak imzalattığı sözleşmenin zaten geçersiz olması nedeniyle müvekkili tarafından 23/01/2012 tarihinde feshedildiğinin bildirildiğini, sözleşmeye 08/02/2012 tarihinin sonradan yazıldığını, müvekkilinin sözleşme yürürlüğe girmeden fesih bildiriminde bulunduğundan davacının bu sözleşmeye dayanarak cezai şart ve kar mahrumiyeti talep etmesinin mümkün olmadığını, taraflar arasında imzalanan protokolde piyasa maliyetinin %20'si bedelle otogaz satışı taahhüt edildiğinden davacının kar kaybından bahsetmesinin söz konusu olmadığı gibi anılan hükmün müvekkiline bir takım vaadlerle sözleşme imzalatıldığının gösterdiğini, müvekkilinin sözleşmeyi haklı olarak feshettiğini savunarak davanın reddini istemiştir....