"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 13.02.2013 gününde verilen dilekçe ile ipoteğin fekki talebi üzerine bozma ilamına uyularak yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 09.05.2016 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalılar tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Davacı, 45065 ada 11 parsel sayılı taşınmazın maliki olduğunu, 1997 yılında yapılan ıslah imar uygulaması ile taşınmazına davalılar lehine kanuni ipotek tesis edildiğini ileri sürerek, ipotek bedelinin ödenmesi suretiyle ipoteğin kaldırılmasını istemiştir. Davalılar, ipoteğin rayiç bedelinin ödenmesi gerektiğini savunmuşlardır....
Davacı, 5250 ada 39 sayılı parselin maliki olduğunu, taşınmazın imar uygulamasına tabi tutulduğunu, bu uygulama sırasında kanuni ipotek tesis edildiğini ileri sürerek; o tarihteki 755 TL ipotek bedelinin ödenmesi koşuluyla ipotek şerhinin terkinine karar verilmesini istemiştir. Birleştirilen davada, davalılar ipoteğin 1996 yılında tesis edildiğini, ipotek kurulurken saptanan bedelin dava tarihi itibariyle parasal bir önemi kalmadığını, ipotek bedelinin artırılmasını talep etmiştir. Mahkemece, ipotek bedeli 4.693,10 TL olarak güncelleştirilmiş, bu bedel depo ettirilerek ipoteğin terkinine ve birleşen davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir....
YARGILAMA SÜRECİ : Dava konusu istem: Davacı adına düzenlenen ... tarih ve ... sayılı 1.068.287,70- TL tutarlı ipotek bedeli içerikli ödeme emrinin iptali istemiyle açılmıştır. İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: İdare Mahkemesince; dava konusu ödeme emrine konu bedelin, 3194 sayılı İmar Kanununun 18. Maddesi uyarınca yapılan parselasyon işlemi sonucu davacı adına oluşan parsele ilişkin ipotek bedeli olduğu, 6183 sayılı Kanunun 1. maddesi uyarınca tahsil edilebilecek bir kamu alacağının varlığından söz edilemeyeceğinden, söz konusu ipotek bedelinin tahsili amacıyla düzenlenen dava konusu ödeme emrinde hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varıldığı gerekçesiyle iptaline karar verilmiştir. TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : İpotek bedelinin tahsili amacıyla düzenlenen ödeme emrinin konusunu oluşturan ipotek bedelinin amme hizmetleri tatbikatından mütevellit olup olmadığı araştırılmaksızın verilen temyize konu kararın hukuka aykırı olduğundan bozulması gerektiği ileri sürülmüştür....
hükme esas alması ve taraflarına mükerrer tahsilat yönünde hüküm tesis edilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğunu, belirterek, taraflar arasında taşınmazın alım-satımından kaynaklı olarak kararlaştırılan "kanuni ipotek" ipotek türüne ve dolayısıyla ipotek resmi akit senedine, işbu dava konusu ile birebir aynı olan kanuni ipoteğin fekki- kanuni ipotek bedelinin arttırılması (uyarlanması)na dair, Yargıtay 14....
"Davacı, kanuni ipoteğin terkinini talep ettiğinden, terkin halinde ödenecek bedel, ipotek bedelinin faizi ile birlikte ulaştığı değer değil, davacının taşınmazına davalılara ait taşınmazdan imar parseli oluşturulabilmek için katılan 36 m2 yerin rayiç değeridir. Mahkemece yapılması gereken iş, bilirkişi incelemesi yaptırılarak, davacı parseline giden 36 m2'nin dava tarihindeki rayiç değerini hesaplatmak, bu bedeli depo ettirmek, ödenmesine karar vermekten ibarettir. Değinilen yönün gözardı edilmesi doğru olmadığından kararın bozulması gerekmiştir." (Yargıtay 14. Hukuk Dairesi'nin 2016- 1884 E 4150 k sayılı içtihadındanDava, imar ipoteğinin bedelinin arttırılması davasıdır. "Davacı, 45065 ada 11 parsel sayılı taşınmazın maliki olduğunu, 1997 yılında yapılan ıslah imar uygulaması ile taşınmazına davalılar lehine kanuni ipotek tesis edildiğini ileri sürerek, ipotek bedelinin ödenmesi suretiyle ipoteğin kaldırılmasını istemiştir....
Bilindiği üzere ipotek, kişisel bir alacağın teminat altına alınması amacını güden ve bir taşınmaz değerinden alacaklının alacağını elde etmesini sağlayan, sınırlı bir ayni haktır. Taraflar mevcut ipoteği iradeleriyle tapuda yapacakları işlem sonucu kaldırabilecekleri gibi, bir tarafın terkine rıza göstermemesi halinde ipotek bedelinin ödenmesi koşulu ile kaldırılmasını mahkemeden de isteyebilir. Somut olaya gelince; davalıların murisi Ahmet İzmir yararına 25.02.1987 tarihinde tesis edilen kanuni ipotek, 3.750.00 TL bedellidir. İpoteğin, imar uygulaması sebebiyle davalıların murisinin maliki olduğu taşınmazdan bir miktar yerin davacı taşınmazına ilavesi zaruretinden kaynaklandığı görülmektedir. Bu nedenle, imar uygulama cetvellerinden davalıların murisi Ahmet İzmir'in taşınmazından kaç m2 yer alındığı tespit edilerek, kanuni ipotek bedelinin alınan bu miktarın taşınmazın dava tarihindeki değerine göre belirlenmesi gerekir....
ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 30/06/2020 NUMARASI : 2018/490 2020/95 DAVA KONUSU : Kanuni İpotek Bedelinin Tahsili KARAR : Mersin 8....
"Davacı, 31555 ada 1 parsel sayılı taşınmazın maliki olduğunu, 1986 yılında yapılan ıslah imar uygulaması ile taşınmazına davalılar lehine kanuni ipotek tesis edildiğini ileri sürerek, ipotek bedelinin ödenmesi suretiyle ipoteğin kaldırılmasını istemiştir. Davalılar, ipoteğin rayiç bedelinin ödenmesi gerektiğini savunmuşlardır. Mahkemece bozma ilamına uyularak davanın kabulü ile davacının taşınmazına davalılara ait taşınmazdan imar parseli oluşturabilmek için eklenen kısmın rayiç bedelinin davacıdan alınarak davalılara verilmesine karar verilmiştir....
İlk Derece Mahkemesi Kararı İlk derece mahkemesince taşınmazın m2 birim değeri 1.350 TL üzerinden asıl ve birleşen davanın kabulü ile toplam 99.585 TL kanuni ipotek bedelinin, dava tarihi olan 24.06.2019 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacılara verilmesine, dava konusu taşınmazın davacılar lehine tesis edilen ipoteğin terkinine ilişkin karar verilmiştir. İleri Sürülen İstinaf Sebepleri İstinaf kanun yoluna davalı vekili başvurulmuştur. Davalı vekili istinafında özetle; eski malikler tarafından mülkiyet iddiasına bulunmayacağını ve karşılığının istenemeyeceğini, emsal alınan taşınmaza dava konusu taşınmaza emsal olabilecek nitelikte olmadığını, belirlenen tazminat miktarının fahiş olduğunu ileri sürerek kararın kaldırılmasını istemiştir. Değerlendirme ve Gerekçe Dava, kamulaştırma yapılmaksızın tesis edilen ipotek bedelinin tahsiline ilişkindir....
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ: İlk derece mahkemesinin 13.09.2018 tarih 2011/401 Esas ve 2018/324 Karar sayılı kararında özetle; "davanın kabulüne, kanuni ipotek bedelinin 22.750,00 TL'ye yükseltilerek bu miktarın dava tarihinden itibaren yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, dava konusu İzmir ili Bayraklı ilçesi Bayraklı Mahallesi 31556 ada 9 parselde kayıtlı taşınmazın tapu kaydı üzerinde mevcut 05/03/1986 gün 1205 yevmiye numarası ile davacı T1 lehine tesis edilen 3.500,00 ETL bedelli kanuni ipoteğin belirlenen bedel ödendiğinde kaldırılmasına" dair karar verilmiştir....
