Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme Uyuşmazlık, tapu malikleri ile idare arasında enerji nakil hattı geçirilen taşınmazın, irtifak hakkı karşılığının idareden tahsili ile 2942 sayılı Kanun’un 36 ncı maddesine dayalı taşınmazın idare adına tescili hususundadır. 2. İlgili Hukuk 1. 6100 sayılı Kanun’un geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Kanun’un 26.9.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun’la yapılan değişiklikten önceki 427 ilâ 439 uncu maddeleri. 2. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun, 16.05.1956 tarihli ve 1956/1 Esas, 1956/6 Karar sayılı kararının ilgili bölümü şöyledir: “......
Ne var ki; davacının irtifak hakkına dayanarak davalının elatmasının önlenmesini isteyebilmesi için, az yukarıda sözü edildiği üzere, irtifak hakkının kurulmasına ilişkin sözleşme bulunması ve irtifak hakkının tapu kütüğüne tescili gerekir. Yasanın aradığı yönteme uygun irtifak hakkı kurulmadan, buna dayanarak talepte bulunmak olanaklı olmadığından, mahkemece davanın reddi yerine istemin hüküm altına alınmış olması doğru olmamış, kararın açıklanan nedenle bozulması gerekmiştir. Kabule göre de; HUMK'nın 388 ve 389. maddesince tarafların ilerde yeni bazı çekişme içine düşmemeleri için, hükmün duraksamadan infazına elverişli yazılması zorunludur. Mahkemece bu ilkeden ayrılarak infaz sırasında tereddüt doğuracak şekilde "...müdahalenin önlenmesine ve zarara konu olabilecek enerji nakil hattı altındaki ağaçların kestirilmesine" şeklinde hüküm tesisi de yasaya uygun düşmemiştir....
Parsel 2) sayılı taşınmazın maliki olduğunu, taşınmazına kat karşılığı inşaat yaptırmak maksadıyla müteahhit Mustafa Avcı ile sözleşme yaptığını, ruhsat alınmadan önce müvekkilinin vekaleti ile hareket eden Mustafa Avcı'nın davalı kuruma irtifak hakkının terkini için müracaat ettiğini, cevabi yazı üzerine Niğde Belediyesinden yapı ruhsatı alındığını, müvekkilinin taşınmazı 1993'lü yılında Niğde Belediyesinden ihale ile satın aldığını, davalı tarafın irtifak hakkı kurarken belediyeye ne kadar ödeme yaptığının ya da yapmadığının irtifak hakkının ne zaman kaldırıldığının verilen dilekçelere karşı cevabi yazılarda belirtilmemiş olduğunu, 10 yıllık zamanaşımı bulunması nedeniyle bedel isteme hakkının zaman aşımına uğradığını, tüm bu sebeplerle ihtiyati tedbiren irtifak hakkının terkinine, müvekkilinin zamanında irtifak hakkı kurulmadığı ve kaldırılmadığından müvekkilinin taşınmazını aldığında boş, fiili olarak herhangi bir kullanım olmadığından herhangi bir irtifak bedeli de almadığından...
, Merkez ilçesi, Konak Köyü 6 proje parselde, taşınmazın kamulaştırmaya tabi tutulan 1677,94 m² daimi irtifak hakkı ve 2 yıl süreli 826,02 m² geçici irtifak hakkı, Hakkari ili, Merkez ilçesi, Konak Köyü 7 proje parselde, taşınmazın kamulaştırmaya tabi tutulan 2584,93 m² daimi irtifak hakkı ve 2 yıl süreli 1256,26 m² geçici irtifak hakkı, Hakkari ili, Merkez ilçesi, Konak Köyü 8 proje parselde, taşınmazın kamulaştırmaya tabi tutulan 2088,28 m² daimi irtifak hakkı ve 2 yıl süreli 1137,61 m² geçici irtifak hakkı, Hakkari ili, Merkez ilçesi, Konak Köyü 9 proje parselde, taşınmazın kamulaştırmaya tabi tutulan 8481,83 m² daimi irtifak hakkı ve 2 yıl süreli 4150,1 m² geçici irtifak hakkı, Hakkari ili, Merkez ilçesi, Konak Köyü 10 proje parselde, taşınmazın kamulaştırmaya tabi tutulan 3878,5 m² daimi irtifak hakkı ve 2 yıl süreli 1955,65 m² geçici irtifak hakkı, Hakkari ili, Merkez ilçesi, Konak Köyü 11 proje parselde, taşınmazın kamulaştırmaya tabi tutulan 7235 m² daimi irtifak hakkı ve...
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Dava dilekçesinde, Kamulaştırma Yasasının 4650 Sayılı Yasayla değişik hükümleri uyarınca, kamulaştırma bedelinin tespiti ve taşınmazdaki pilon yeri ve irtifak hakkının idare adına tescili istenilmiştir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm taraf vekillerince temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz istemlerinin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı kanıtlarla yasal gerektirici nedenlere ve özellikle kanıtların takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre sair temyiz itirazları yerinde değildir. Ancak; Anayasanın kamulaştırmayı düzenleyen 46. maddesinde, devlet ve kamu tüzel kişilerinin kamu yararının gerektirdiği hallerde, gerçek karşılıklarını peşin ödemek şartıyla, özel mülkiyette bulunan taşınmazların tamamını veya bir kısmını kamulaştırmaya yetkili oldukları belirtilmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Dava dilekçesinde, Kamulaştırma Yasasının 4650 Sayılı Yasayla değişik hükümleri uyarınca, kamulaştırma bedelinin tespiti ve taşınmaz malın üzerinde irtifak hakkının idare adına tescili istenilmiştir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davalı ... tarafından temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Mahkemece tespit edilen ve kamulaştırılan taşınmaz malın malikine ödenmesine karar verilen bedelin tutarı 81,59 TL'dir. Kendisini vekille temsil ettiren idare yararına hükmedilen avukatlık ücreti ise 1.100,00TL'dir. Anayasamızın kamulaştırmayı düzenleyen 46. maddesine göre; Devlet ve kamu tüzel kişileri kamu yararının gerektirdiği hallerde, gerçek karşılıklarını peşin ödemek şartıyla, özel mülkiyette bulunan taşınmaz malların tamamını veya bir kısmını kamulaştırmaya yetkilidir....
Şöyle ki; Mahkeme kararı idare lehine irtifak hakkı kurulan alan üzerindeki seranın bilirkişi kurulunca saptanan bedelinin taşınmazın kamulaştırma bedeli kapsamında kaldığı, bu değerlendirmenin 2942 sayılı Kamulaştırma Yasasının 4650 Sayılı Yasayla değişik 10.maddesine dayalı olarak açılan kamulaştırma bedelinin tespiti ve taşınmaz malın idare adına tescili davası içerisinde yapılması gerekirken bu bedelin yasanın 20.maddesi kapsamında değerlendirilerek sözü edilen 20.madde çerçevesinde açılıp kamulaştırma bedelinin tespiti ve tescil davasıyla birleştirilmiş olan davadan dolayı nispi harca ve avukatlık ücretine hükmedilmiş olmasının doğru olmadığı açıklanarak bozulduğu ve mahkemece bozma ilamına uyulduğu halde bu yön dikkate alınmadan karar verilmiş olması doğru görülmemiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Dava dilekçesinde, Kamulaştırma Yasasının 4650 Sayılı Yasayla değişik hükümleri uyarınca, irtifak ve mülkiyet kamulaştırma bedelinin tespiti, taşınmaz malın ve irtifak hakkının idare adına tescili istenilmiştir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı kanıtlarla yasal gerektirici nedenlere ve özellikle kanıtların takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre sair temyiz itirazları yerinde değildir....
Ancak; 4646 sayılı Doğalgaz Piyasası Kanunu'nun 12/A maddesi gereğince kullanma hakkının davacı idareye ait olduğu belirtilerek irtifak hakkının Hazine adına tescil edilmesi gerektiği gözetilmeden davacı idare adına tesciline karar verilmesi, Doğru değilse de; bu yanılgının giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden, gerekçeli kararın hüküm fıkrasından irtifak hakkının tesciline ilişkin bölümün çıkartılmasına, yerine, "irtifak hakkının Hazine adına tesciline, kullanma hakkının davacı idareye ait olduğunun şerh edilmesine" cümlesinin eklenmesine, Hükmün böylece (DÜZELTİLEREK ONANMASINA), peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde ödeyene geri verilmesine 05.12.2006 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Ancak; 4646 sayılı Doğalgaz Piyasası Kanununun 12/A maddesi gereğince kullanma hakkının davacı idareye ait olduğu belirtilerek irtifak hakkının Hazine adına tescil edilmesi gerektiği gözetilmeden davacı idare adına tesciline karar verilmesi, Doğru değilse de; bu yanılgının giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden, Gerekçeli kararın hüküm fıkrasından irtifak hakkının tesciline ilişkin bölümün çıkartılmasına, yerine, (irtifak hakkının Hazine adına tesciline, kullanma hakkının davacı idareye ait olduğunun şerh edilmesine) cümlesinin eklenmesine, Hükmün böylece DÜZELTİLEREK ONANMASINA, peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde ödeyene iadesine ve temyize başvurma harcının Hazineye irad kaydedilmesine, 05.04.2012 gününde oybirliğiyle karar verildi....
