Anayasa'nın 46. maddesinde öngörülen kamulaştırma, Anayasa'nın 35. maddesinde güvence altına alınmış olan mülkiyet hakkına getirilmiş anayasal bir sınırlama olmakla, Dairemizce içtihat değişikliğine gidilerek, özü ve vardığı hukuki sonuç itibariyle aynı nitelikler taşıyan kamulaştırmasız el atmaya ilişkin ilamlarda hüküm altına alınan tazminatlara da Anayasanın 46/son maddesinde düzenlenmiş olan kamu alacakları için öngörülen en yüksek faiz oranının uygulanması gerektiği sonucuna varılmıştır. Bu açıklamadan sonra somut olayın incelenmesinde; Nizip Asliye Hukuk Mahkemesi’nin derecattan geçmek suretiyle 10.03.2004 tarihinde kesinleşen, 08.05.2003 tarih ve 2003/133 Esas, 2003/339 Karar sayılı kamulaştırmasız el atma nedeni ile tazminat ilamına dayalı olarak, 15.11.2011 tarihinde borçlu ... hakkında ilamlı takip yapıldığı, ilamın hüküm fıkrasında; “18.239.773.535....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE Taraflar arasındaki dava, 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun Geçici 6. Maddesinden kaynaklanan kamulaştırmasız el atma tazminat bedelinin tespiti ve tescil istemine ilişkindir. Dairemizce HMK'nın 355. maddesi kapsamında istinaf dilekçelerinde belirtilen sebeplerle ve kamu düzenine ilişkin hükümlerle sınırlı olmak üzere yapılan inceleme neticesinde; Kamulaştırma yapmaya yetkili idarelerce kamulaştırma kanunu veya özel kanunlardaki esas ve usullere uyulmadan özel mülkiyette bulunulan bir taşınmaza el konulması, tesis veya bina yapılması kamulaştırmasız el atma olarak tarif edilebilir. Kamulaştırmasız el atmadan söz edilebilmesi için kişiye ait gayrimenkulün idarece (kamu hizmetinde kullanılmak amacıyla) işgal edilmiş olması (fiili el atılmış olması) ve bu işgalin kanunda öngörülen usul ve esaslara uyularak tesis edilmiş bir kamulaştırma işlemine dayanmadan gerçekleştirmiş olması gerekmektedir....
Ancak; Mahkemece, kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminat davası açıldıktan sonraki tarihte davalı idarece dava konusu taşınmazın bedel tespit ve tescili davası açıldığı anlaşıldığından konusuz kalan davanın esası hakkında karar verilmesine yer olmadığı kararı verilmesi gerekir iken 2015/485 E. sayılı bedel tespit tescil dosyası kesin hüküm oluşturduğundan bahisle bu hususla ilgili yeniden karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi doğru görülmemiştir. Mahkeme karar verilmesine yer olmadığına karar verilip Dairemizce gerekçesi düzeltilen konusuz kaldığından karar verilmesine yer olmadığına karar verilen kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminat davası yönünden, anlaşmazlık tutanağı tarihinden itibaren Yargıtay 5....
İSTİNAF SEBEPLERİ: Davalı vekilinin istinaf sebepleri: 1- İş bu davaların seri dava niteliğinde olduğunu, davalı olarak TEDAŞ GM'ne karşı tapu kaydındaki şerhin kaldırılması talepli birden fazla farklı davacı adına aynı vekil tarafından bu davaların açıldığını, AAÜT'nin 22.maddesine göre seri dava vekalet ücretine hükmedilmesi gerektiğini, ilk derece mahkemesinin bu taleplerini kabul etmediğini, 2- Davacı tarafından müvekkil kuruma karşı daha önce kamulaştırmasız el atma davası açılmış olup, tapu kaydına 31/b şerhinin anılan davaya istinaden konulduğunu, kamulaştırmasız el atma davasının amaç ve sonuç itibariyle kamulaştırma davasıyla aynı nitelikte olduğunu, yasanın bu maddesinin kamulaştırmasız el atma davalarında da uygulanabileceğini, 3- Kamulaştırmasız el atma davalarında kurum lehine hükmedilen irtifak hakkının tescilinin davacıların taşınmaz mülkiyetini devri sebebiyle yapılamadığını, 4- Kamulaştırmasız el atma davalarında sundukları cevap dilekçelerinde "davalıdır" beyanı konulmasını...
fiilen ve kalıcı olarak kamulaştırmasız el atıldığını, davanın kabulü ile Yargıtay 5....
Kamulaştırmasız el koymada kaynaklı tazminat davası sonunda davanın kabulü ve kurum lehine irtifak hakkı tesis edilmesine ilişkin hükmün özeti hükmün tefhimi ile beraber Mahkemece tapu sicil müdürlüğüne gönderildiğinde tapu kaydına işlenecektir. Kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminat davası haksız fiilden kaynaklanan bir dava olup, bu davada davacıya verilen tazminat kamulaştırma bedeli değil, haksız el atmanın karşılığı olan tazminattır. Kamulaştırmasız el atmadan kaynaklanan tazminat davalarında, Yargıtay 5.Hukuk Dairesinin yerleşmiş uygulamalarına göre Kamulaştırma Kanununun yalnızca taşınmazlara değer biçilmesine ilişkin hükümleri kıyas yoluyla uygulanır. Ancak usulüne uygun bir kamulaştırma işlemi yapılması halinde uygulama olanağı olan yasanın 31/b maddesi bu tür davalarda kıyas yoluyla uygulanamaz....
Kamulaştırmasız el atma davaları idarenin 09/10/1956 tarihinden sonra el koyduğu taşınmazlarla ilgili olarak açılabilir. 09/10/1956- 04/11/1983 tarihi arasındaki el atmalarla 04/11/1983 tarihinden sonraki el atmalara farklı hükümler uygulanır. Dosyadaki bilgi ve belgelerden taşınmaza el atma tarihinin 1983 yılı sonrası olduğu anlaşılmaktadır. Kamulaştırmasız el atma davalarında bilirkişi kurulunun oluşturulmasında ve raporların düzenlenmesinde Kamulaştırma Kanununun 15. maddesi hükmü bedel tespiti yapılırken Kamulaştırma Kanununun 11. maddesi göz önünde bulundurulur. Hükme esas alınan bilirkişi raporunda taşınmaz, arsa vasfında kabul edilerek taşınmaza değer biçilmiştir. Dava konusu taşınmazın el atma tarihine göre imar planı içerisinde bulunması nazara alındığından arsa vasfında kabulü ile değer tespitinde bir isabetsizlik bulunmamaktadır....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve GEREKÇE : Davacının davası davaya konu taşınmazlara kamulaştırmasız olarak el atılmasından kaynaklanan tazminat davasıdır. Kamulaştırmasız el atmadan kaynaklanan tazminat davalarında, Kamulaştırma Kanununun değer biçmeye ilişkin hükümleri kıyasen uygulanır. Kamulaştırmasız el atma talebinde bulunabilmek için idarenin taşınmaza hukuken veya fiilen el atması ve sahibinin tasarrufunu engellemesi gerekir. Dosya kapsamından dava konusu taşınmazlara su iletim hattı servis yolu ve su alma yapısı inşa etmek suretiyle taşınmaza kamulaştırmasız olarak el atıldığı anlaşılmıştır....
ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 25/04/2019 NUMARASI : 2018/675 ESAS - 2019/276 KARAR DAVA KONUSU : Tazminat (Kamulaştırmasız El Koymadan Kaynaklanan) KARAR : Yukarıda gün ve sayısı yazılı hükmün istinaf incelemesi talep edilmiş olmakla, dairemizce dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda gereği görüşülüp düşünüldü; TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; dava konusu Kırklareli İli, Lüleburgaz İlçesi, Sarıcaali Köyü, 488 parsel sayılı taşınmaza davalı idare tarafından kamulaştırmasız olarak el atıldığından bahisle kamulaştırmasız el atma bedelinin dava tarihinden itibaren işleyecek faiz ile birlikte tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
Anayasa Mahkemesinin 28.07.2022 tarihli ve 04.10.2022 tarihili Resmi Gazetede yayımlanan 2018/32734 başvuru sayılı kararına göre; Kamulaştırmasız el atma sebebiyle açılan tazminat davasının amacı ve işlevi dikkate alınarak bu hükmün (2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun yargılama giderlerini düzenleyen 29.maddesi) kamulaştırmasız el atma sebebiyle açılan tazminat davalarında uygulanmasının önünde bir engel bulunmamaktadır. Gerçekten kamulaştırmasız el atma sebebiyle açılan tazminat davalarının amacı kamulaştırma bedelinin belirlenmesidir. Üstelik bu davalarda da kamulaştırma bedelinin tespiti davalarındaki yöntemle tazminatın miktarı belirlenmektedir....
