Loading Logo

sonkarar

Sayfa Yükleniyor

O halde; 06.11.2008 tarihinde açılan kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminat davasında, davalı bakanlığın, davacılara ait taşınmaza el attığı mahkeme kararı ile saptandığına ve kamulaştırmasız el atılan dava konusu taşınmaza ilişkin olarak, taşınmazın dava tarihindeki değeri itibariyle bedelinin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile davalıdan tahsiline karar verildiğine göre, davacılar kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminat davasının açıldığı dava tarihinden öncesi için davalıdan ecrimisil isteyebilirler. Kamulaştırmasız el atma nedeniyle bedel davası açmakla davacılar taşınmazın mülkiyetini davalı idareye devir etmeye razı oldukları için sonraki dönem için ecrimisil isteyemezler....

    "İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Y A R G I T A Y K A R A R I Dava, sadece haksız işgal tazminatı istemine ilişkin olup, kamulaştırmasız el atma nedeniyle el atmanın önlenmesi veya tazminat istenilmemiştir. Davanın bu niteliğine göre, inceleme görevi Yargıtay 1.Hukuk Dairesinindir. Ancak, anılan Daire dosyayı Dairemize göndermiş olduğundan dosyanın Başkanlar Kurulunca temyiz incelemesini yapacak daire belirtilmek üzere Yüksek Birinci Başkanlığa gönderilmesine, 19.06.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi....

      Kamulaştırmasız el atma idarenin bir kişiye ait taşınmazı bilerek veya bilmeyerek kamulaştırmaya ilişkin usul ve kurallarına uymaksızın ve bir bedel ödemeksizin işgal ederek kamu hizmetine tahsis etmesi şeklinde tanımlanmaktadır. Kamulaştırmasız el koymadan bahsedebilmek için idarenin taşınmaza eylemli olarak el koyup malikin kullanımını yasaya aykırı şekilde tamamen ortadan kaldırması gerekir. Bu müdahaleye fiili el atma denilmektedir; Hukuk Genel Kurulu'nun 2010/5- 662 Esas 2010/651 Karar sayılı ve 15/10/2010 tarihli kararı ile hukuki el atma kavramı hukukumuza girmiştir; İmar mevzuatına göre mülk sahipleri ruhsat talepleri sırasında taşınmazlarının yolda veya umumi hizmet alanlarında kalan kısımlarını kendi rızaları ile terk etmektedirler, rızaya dayalı terklerde kamulaştırmasız el atmadan söz edilemez....

      Öte yandan, kamulaştırma kararları kesinleşmemiş veya kamulaştırma kararları geçersiz ise taşınmaz mal malikinin, idarenin bu fiili durumuna razı olup, bedeli mukabilinde taşınmazın mülkiyetini idareye devretme iradesini ortaya koyduğu, eş söyleyişle kamulaştırmasız el koyma karşılığının tahsili talebiyle dava açtığı tarihe kadar idarenin taşınmaza el atması haksız fiil niteliğindedir. Sonuç olarak kamulaştırmasız elatma nedeniyle mal sahibi, taşınmazın dava tarihindeki değerini isteyebileceği gibi, ecrimisil de isteyebilir. Ancak yerin kamulaştırılması istenildikten sonra, dava tarihinde bu yerin mülkiyetini idareye devir etmeye razı olduğundan, kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminat davasının açıldığı tarihten sonraki dönem için hem ecrimisil hem de faiz istenemez. Somut olaya gelince; mahkemece yukarıda belirtilen ilkeler doğrultusunda bir inceleme ve araştırma yapıldığını söyleyebilme imkanı bulunmamaktadır....

        Dava, kamulaştırması el atmadan kaynaklı taşınmaz bedeli ve haksız işgal (ecrimisil) tazminatı talebine ilişkindir. Taşınmazına kamulaştırmasız el atılan malikler; 16/05/1956 gün 1/6 sayılı İçtihadı Birleştirme kararına göre; haksız müdahelenin meni veya kamulaştırma yetkisi bulunan idareler tarafından el atılması durumunda, kamulaştırmasız el atma bedelinin tahsilini isteyebilirler. Yine bu davalarla birlikte ecrimisil isteyebilecekleri gibi sadece ecrimisil istemine yönelik olarak ta dava açabilirler. Emsal nitelikteki Yargıtay 5.Hukuk Dairesi'nin 2019/5843 Esas, 2020/5017 Karar sayılı 11/06/2020 tarihli ilamı ile (davalı belediye tarafından davacının taşınmazına tel ve çit dikerek müdahale ettiğinden müdahalenin meni, kal ve ecimisil talebinden ibarettir.) dava dosyasının İstanbul BAM 2. Hukuk Dairesinin 2018/1296 Esas 2018/1440 Karar nolu kararı ile davanın "kamulaştırmasız el atmadan kaynaklı" olduğundan İstanbul BAM 5....

        Hemen belirtilmelidir ki, kamulaştırmasız el koyma nedeniyle tazminat davalarında, dava tarihine göre belirlenen taşınmaz bedelinin tahsiline ve bu tarih itibariyle faize hükmedildiğinden; mal sahibinin kamulaştırmasız el koymaya dayalı tazminat davası ile birlikte ve ya ayrıca, kamulaştırmasız el koyma nedeniyle tazminat dava tarihinden geriye doğru süre için ecrimisil davası açabileceği, kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminat dava tarihinden geriye doğru belirlenen ecrimisilin hüküm altına alınması gerekeceği tazminat dava tarihinden sonraki dönem için yasal faize hükmedilmesi sebebi ile ayrıca ecrimisil davası açılamayacağı kuşkusuzdur. Ne var ki, mahkemece, dava konusu 13 parsel sayılı taşınmazın yol olarak kullanılan 5259,14 m²'lik bölümü yönünden kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminat dava tarihinden sonraki döneme ilişkin olarak, 2007 , 2008, 2009, 2010 ve 2011 yılları için belirlenen toplam 5.268,30 TL ecrimisilin hüküm altına alındığı görülmektedir....

          Hukuk Dairesi'nin görevsizlik kararında, eldeki davayı kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminat ve ecrimisil davası olarak nitelediği, oysa eldeki davada kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminat talebinin bulunmadığı, yargılama sırasında uzlaşılan bedelin davalı idarece ödendiği, davacının ıslah dilekçesi ile, davacı ve davalı idarece uzlaşılan bedelin geç ödenmesi sebebi ile ecrimisil ve faiz alacağı talebinde bulunduğu anlaşılmaktadır. Hâkimler ve Savcılar Kurulu Birinci Dairesi'nin Bölge Adliye Mahkemelerinin işbölümüne dair 01.07.2022 tarihli ve 1047 sayılı kararı uyarınca "Kamulaştırmasız el atmadan kaynaklanan el atmanın önlenmesi, taşınmaz ve muhtesat bedellerinin tahsili davaları" nedeniyle verilen hüküm ve kararların istinaf kanun yolu başvurularını inceleme görevi Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 8....

            Kamulaştırmasız el atmadan söz edilebilmesi için kişiye ait gayrimenkulün idarece (kamu hizmetinde kullanılmak amacıyla) işgal edilmiş olması (fiili el atılmış olması) ve bu işgalin kanunda öngörülen usul ve esaslara uyularak tesis edilmiş bir kamulaştırma işlemine dayanmadan gerçekleştirmiş olması gerekmektedir. İdarenin taşınmaza müdahalesi hangi sebeple olursa olsun Hukuk dışı haksız bir eylemdir. Kamulaştırmasız el atma davalarında 09/10/1956- 04/11/1983 tarihi arasındaki el atmalarla 04/11/1983 tarihinden sonraki el atmalara farklı hükümler uygulanır....

            Sayılı ilamları) İstinaf talebine konu davanın ise, el atılan taşınmaz hakkında ecrimisil yani haksız işgal tazminatı talebiyle açıldığını, davanın kamulaştırmasız el atma davası olmadığını, ecrimisil davalarının, Türk Medeni Kanunu'nun 995. maddesine dayanarak malikin iyiniyetli olmayan zilyetten, malını haksız olarak alıkoymasından dolayı uğradığı zararın tazminini talep ettiği bir dava olduğunu, ecrimisil davaları kamulaştırmasız el atma durumlarında da açılabildiğini, bu durumda kamulaştırmasız el atma ile haksız alıkoyma gerçekleşmiş olduğunu belirterek kararın kaldırılmasını istemiştir. E)DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava, Kamulaştırmasız elatma nedeniyle ecrimisil istemine ilişkindir. İlk Derece Mahkemesince davanın usulden reddine karar verilmiş, karar davacı vekili tarafından istinaf edilmiştir....

            "İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Kadastro Mahkemesi Taraflar arasındaki tazminat hukukuna ilişkin olarak açılan davada Genç Asliye Hukuk ve Genç Kadastro Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü: - K A R A R - Dava, kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminat istemine ilişkindir. Genç Asliye Hukuk Mahkemesince, kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminat ve kal istemine yönelik dava yönünden tefrikine el atmanın önlenmesi yönünden ise görevsizlik karar verilmiştir. Genç Kadastro Mahkemesi ise, kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminat(haksız işgal nedeniyle tazminat) istemine yönelik dava yönünden görevsizlik kararı verilmiştir....

              UYAP Entegrasyonu