Davacılara ait taşınmazlar üzerinde irtifak hakkı yoluyla kamulaştırma işleminin Büyükşehir Belediye Başkanlığınca özel olarak hazırlanmış plan ve projeye göre yapıldığı, davacılar tarafından plan ve projeye karşı dava açılmadığı, hazırlanan plan ve projenin halen yürürlükte olduğu anlaşılldığından, Mahkemenin bu plana göre irtifak hakkı tesisi suretiyle kamulaştırma işlemi yapılıp yapılmadığını araştırması gerekirken, bu konuda bilirkişi incelemesi yaptırarak bilirkişi raporu doğrultusunda irtifak hakkı suretiyle kamulaştırma işleminin iptal edilmesinde hukuki isabet görülmemiştir. Açıklanan nedenlerle ....İdare Mahkemesinin ... günlü, ... sayılı kararının bozulmasına karar verildi....
Ancak; 1-2942 sayılı Yasanın 4650 sayılı Yasa ile değişik 11. maddesinin son fıkrası uyarınca ve Yargıtayın yerleşmiş uygulamalarına göre kamulaştırma yoluyla irtifak hakkı kurulması nedeniyle taşınmaz malda oluşacak değer düşüklüğü oranının (dolayısıyla kamulaştırma bedelinin) saptanmasında taşınmaz malın cinsi (arsa veya arazi olması) ve yüzölçümü ile irtifak hakkının kurulduğu alanın yüzölçümü, irtifakın niteliği (petrol, akaryakıt ya da doğalgaz boru hattı, elektrik enerjisi nakil hattı vb.) ve konumu göz önünde bulundurulur. Buna göre bulunacak değer düşüklüğü oranı (yöntemince kanıtlanmış önemli ve özel bir durum söz konusu olmadıkça) taşınmaz malda irtifak hakkının kurulduğu alanın mülkiyet değerinin arazilerde %35'inden, arsalarda %50'sinden fazla olamayacağı kabul edilmektedir....
Şöyle ki; Kamulaştırma Yasasının kıymet takdir esaslarını belirleyen 11. maddesinin (f) bendi uyarınca; taşınmazın değerlendirme tarihindeki mevki ve şartlarına göre olduğu gibi kullanılması halinde getireceği net gelire göre değeri tespit edildikten sonra; yine aynı maddenin son fıkrası hükmüne göre; taşınmaz malın irtifak hakkı kurulmadan önceki değeri ile bu hakkın tesisinden sonraki değeri arasındaki fark kamulaştırma yoluyla irtifak hakkı tesisinde kamulaştırma bedelini oluşturur....
Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Davacı vekili; dava dilekçesinde, dava konusu taşınmaz üzerinde kamulaştırma yoluyla davacı idare lehine daimi irtifak hakkı kurulduğunu, daha önce mahkemeye açılan dava sonucu kamulaştırılan kısmın idare adına kayıt ve tesciline karar verildiğini ancak taşınmazın tapusuz olması nedeniyle direk yerleri için mülkiyet enerji nakil hattı altına isabet eden yerler için daimi irtifak hakkının sonradan kadastro çalışması sonucu oluşan tapu kayıtlarına işlenmediğini ileri sürerek dava konusu taşınmazın tapu kaydının iptali ile üzerinde idare lehine 621,77 m2 irtifak hakkı tesisine karar verilmesi istenilmiş; davaya Sulh Hukuk Mahkemesince bakılarak işin esası hakkında hüküm kurulmuştur....
Dava dilekçesinde davacı idarece kamulaştırma yoluyla irtifak hakkı tesis edilen dava konusu taşınmazın tespit edilecek olan bedeli karşılğında bu irtifak hakkının tapuya tescili istenilmiş olup mahkemece de davanın kabulüne karar verilmiş olmasına karşın irtifak hakkının davacı idare lehine tapuya tesciline karar verilmesi gerekirken salt bu hakkın tesisine biçiminde hüküm kurulması doğru değil ise de, bunun düzeltilmesi yeniden yargılamayı gerektirmediğinden mahkeme kararının hüküm fıkrasının birinci paragrafının sonuna "ve tapuya tesciline"; ikinci paragrafın ilk satırındaki adına sözcüğünden sonra gelen "irtifak hakkı tesisi" sözcüklerinin çıkartılarak yerine "tesis olunan irtifak hakkının tescili" sözcüklerinin yazılmasına, hükmün düzeltilmiş bu şekli ile ONANMASINA, aşağıda yazılı bakiye onama harcının temyiz edene yükletilmesine, 22.05.2006 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Dava dilekçesinde davacı idarece kamulaştırma yoluyla irtifak hakkı tesis edilen dava konusu taşınmazın tespit edilecek olan bedeli karşılğında bu irtifak hakkının tapuya tescili istenilmiş olup mahkemece de davanın kabulüne karar verilmiş olmasına karşın irtifak hakkının davacı idare lehine tapuya tesciline karar verilmesi gerekirken salt bu hakkın tesisine biçiminde hüküm kurulması doğru değil ise de, bunun düzeltilmesi yeniden yargılamayı gerektirmediğinden mahkeme kararının hüküm fıkrasının birinci paragrafının sonuna "ve tapuya tesciline"; ikinci paragrafın ilk satırındaki adına sözcüğünden sonra gelen "irtifak hakkı tesisi" sözcüklerinin çıkartılarak yerine "tesis olunan irtifak hakkının tescili" sözcüklerinin yazılmasına, hükmün düzeltilmiş bu şekli ile ONANMASINA, aşağıda yazılı bakiye onama harcının temyiz edene yükletilmesine, 27.02.2006 gününde...
Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Dava dilekçesinde davacı idarece kamulaştırma yoluyla irtifak hakkı tesis edilen dava konusu taşınmazın tespit edilecek olan bedeli karşılğında bu irtifak hakkının tapuya tescili istenilmiş olup mahkemece de davanın kabulüne karar verilmiş olmasına karşın irtifak hakkının davacı idare lehine tapuya tesciline karar verilmesi gerekirken salt bu hakkın tesisine biçiminde hüküm kurulması doğru değil ise de, bunun düzeltilmesi yeniden yargılamayı gerektirmediğinden mahkeme kararının hüküm fıkrasının birinci paragrafının sonuna "ve tapuya tesciline"; ikinci paragrafın ilk satırındaki adına sözcüğünden sonra gelen "irtifak hakkı tesisi" sözcüklerinin çıkartılarak yerine "tesis olunan irtifak hakkının tescili" sözcüklerinin yazılmasına, hükmün düzeltilmiş bu şekli ile ONANMASINA, aşağıda yazılı bakiye onama harcının temyiz edene yükletilmesine, 27.02.2006 gününde...
Dava dilekçesinde davacı idarece kamulaştırma yoluyla irtifak hakkı tesis edilen dava konusu taşınmazın tespit edilecek olan bedeli karşılğında bu irtifak hakkının tapuya tescili istenilmiş olup mahkemece de davanın kabulüne karar verilmiş olmasına karşın irtifak hakkının davacı idare lehine tapuya tesciline karar verilmesi gerekirken salt bu hakkın tesisine biçiminde hüküm kurulması doğru değil ise de, bunun düzeltilmesi yeniden yargılamayı gerektirmediğinden mahkeme kararının hüküm fıkrasının birinci paragrafının sonuna "ve tapuya tesciline"; ikinci paragrafın ilk satırındaki adına sözcüğünden sonra gelen "irtifak hakkı tesisi" sözcüklerinin çıkartılarak yerine "tesis olunan irtifak hakkının tescili" sözcüklerinin yazılmasına, hükmün düzeltilmiş bu şekli ile ONANMASINA, aşağıda yazılı bakiye onama harcının temyiz edene yükletilmesine, 20.02.2006 gününde oybirliğiyle karar verildi....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Dava dilekçesinde, Kamulaştırma Yasasının 4650 Sayılı Yasayla değişik hükümleri uyarınca, kamulaştırma bedelinin tespiti ve irtifak hakkının idare adına tescili istenilmiştir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davalılar tarafından temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı kanıtlarla yasal gerektirici nedenlere ve özellikle kanıtların takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre sair temyiz itirazları yerinde değildir. Ancak; Dava dilekçesinde kamulaştırma yoluyla irtifak hakkı tesisi ve bu hakkın tapuya tescili talep edilmiş olduğu halde, HUMK.nun 74. maddesi hükmüne aykırı olarak istem aşılmak suretiyle irtifak hakkına konu olan 504 m2'lik kısmın mülkiyetinin davacı idare adına tapuya tesciline karar verilmesi doğru görülmemiştir....
Ancak; 2942 Sayılı Kamulaştırma Yasasının 4650 Sayılı Yasa ile değişik 19.maddesi tapuda kayıtlı olmayan taşınmaz malın kamulaştırmayı yapan idare adına tescilini düzenlemekte olup, irtifak hakkı tesisi ile ilgili bir hüküm içermemekte ise de anılan yasa mülkiyet kamulaştırması hakkında olduğu kadar, irtifak hakkı kurulmasına ilişkin hükümleri de kapsamaktadır. Yasanın 4.maddesi kamulaştırma yoluyla irtifak hakkı tesis edilebileceğini öngördüğüne göre, mülkiyet kamulaştırmasına ilişkin kuralların kısmen de olsa irtifak kamulaştırmaları hakkında da uygulanması gerekir. İrtifak hakkının tapuya tescil edilebilmesi için de taşınmazın tapuda kayıtlı olması zorunludur....
