"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Dava dilekçesinde, Kamulaştırma Yasasının 4650 Sayılı Yasayla değişik hükümleri uyarınca, ... İli ... İlçesi ... Köyü 148 ada 522 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve idare adına tescili istenilmiştir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm taraf vekilleri tarafından temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz istemlerinin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Mahkemece bozma ilamına uyulmuş ise de gereği tam olarak yerine getirilmemiştir. Dairemizin 2013/1610 Esas, 2013/3354 Karar sayılı bozma ilamıyla Kamulaştırma Yasasının 11. maddesinin son fıkrası hükmüne göre, kamulaştırma yoluyla irtifak hakkı tesisinde kamulaştırma bedeli kamulaştırma nedeniyle taşınmazda oluşacak değer düşüklüğünün karşılığıdır....
Şöyle ki; 1-Dosya içerisinde mevcut bilirkişi raporunun birinci sayfasında dava konusu tapusuz taşınmazın 43 nolu parsel olduğu ve 96,98 m2'sinde irtifak tesis edileceği tespit edilmesine rağmen, ikinci sayfasında 41 ve 44 nolu parsellerden bahsedip bu taşınmazlarda kurulacak irtifak m2'si üzerinden hesaplama yapılıp bulunan miktar üzerinden hüküm kurulması, 2-2942 Sayılı Kamulaştırma Yasasının 4650 Sayılı Yasa ile değişik 19.maddesi tapuda kayıtlı olmayan taşınmaz malın kamulaştırmayı yapan idare adına tescilini düzenlemekte olup, irtifak hakkı tesisi ile ilgili bir hüküm içermemekte ise de anılan yasa mülkiyet kamulaştırması hakkında olduğu kadar, irtifak hakkı kurulmasına ilişkin hükümleri de kapsamaktadır. Yasanın 4.maddesi kamulaştırma yoluyla irtifak hakkı tesis edilebileceğini öngördüğüne göre, mülkiyet kamulaştırmasına ilişkin kuralların kısmen de olsa irtifak kamulaştırmaları hakkında da uygulanması gerekir....
Davacılara ait taşınmazlar üzerinde irtifak hakkı yoluyla kamulaştırma işleminin Büyükşehir Belediye Başkanlığınca özel olarak hazırlanmış plan ve projeye göre yapıldığı, davacılar tarafından plan ve projeye karşı dava açılmadığı, hazırlanan plan ve projenin halen yürürlükte olduğu anlaşılldığından, Mahkemenin bu plana göre irtifak hakkı tesisi suretiyle kamulaştırma işlemi yapılıp yapılmadığını araştırması gerekirken, bu konuda bilirkişi incelemesi yaptırarak bilirkişi raporu doğrultusunda irtifak hakkı suretiyle kamulaştırma işleminin iptal edilmesinde hukuki isabet görülmemiştir. Açıklanan nedenlerle ....İdare Mahkemesinin ... günlü, ... sayılı kararının bozulmasına karar verildi....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Dava dilekçesinde, Kamulaştırma Yasasının 4650 Sayılı Yasayla değişik hükümleri uyarınca, kamulaştırma bedelinin tespiti ve taşınmaz malın üzerinde irtifak hakkının tesisi ile davacı idare adına tescili istenilmiştir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Dava konusu taşınmazın tarım arazisi niteliğine göre olduğu gibi kullanılması durumunda getireceği net gelir üzerinden -bilimsel yöntemle- pilon yeri olarak kamulaştırılan kısmın değerinin saptanması ve kamulaştırma yoluyla irtifak hakkı kurulması nedeniyle de taşınmazın pilon yeri dışında kalan kısmında oluşacak değer düşüklüğünün irtifak hakkı karşılığı olarak belirlenmesi suretiyle adil ve hakkaniyete uygun bir kamulaştırma bedelinin tespitinde isabetsizlik görülmemiştir....
Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle : Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle : Yerel mahkemece bilirkişi raporunun irtifak hakkı bedelinin tespit ettiği bedeli dikkate almasının usul ve esasa aykırı olduğunu, Yargıtay'ın yerleşik içtihatlarında da, kamulaştırma yoluyla irtifak hakkı tesisinde, bu kamulaştırma sebebiyle taşınmaz malda meydana gelecek kıymet düşüklüğünün kamulaştırma bedeli olarak belirleneceği belirtilerek, taşınmazın irtifak hakkı tesisinden önceki değeri ile irtifak hakkı tesisinden sonraki değeri arasındaki fark kamulaştırma irtifak bedeli olarak değerlendirmiş ancak bilirkişiler bu ilkelere aykırı davranarak mülkiyet kamulaştırma hesabı gibi irtifak hakkı hesabı yapıldığını, taşınmazın irtifak izdüşüm ölçümü ile m2 birim fiyatının çarpılması suretiyle bedel tespitine gidilerek açıkca yasaya aykırı rapor tanzim etmişlerdir....
irtifak hakkı kurulmasına ilişkin hükümleri de kapsamaktadır....
Ancak; 1-Davanın dayanağını oluşturan 2942 Sayılı Yasanın 4650 Sayılı Yasa ile Değişik 19. maddesi hükmü uyarınca dava konusu taşınmazın durumunun bildirilmesi ve ayrıca öngörülen ilanın yapılması üzerine Hazinenin davaya herhangi bir itirazı ve katılma istemi olmadığına göre, Mahkemece Hazinenin davalı sıfatı ile davaya katılmasına karar verilmiş olması ve dolayısıyla da yargılama sonunda aleyhine vekalet ücretine hükmedilmesi, 2-2942 Sayılı Kamulaştırma Yasasının 4650 Sayılı Yasa ile değişik 19.maddesi tapuda kayıtlı olmayan taşınmaz malın kamulaştırmayı yapan idare adına tescilini düzenlemekte olup, irtifak hakkı tesisi ile ilgili bir hüküm içermemekte ise de anılan yasa mülkiyet kamulaştırması hakkında olduğu kadar, kamulaştırma yoluyla irtifak hakkı kurulmasına ilişkin hükümleri de kapsamaktadır. İrtifak hakkının tapuya tescil edilebilmesi için de taşınmazın tapuda kayıtlı olması zorunludur....
Ancak; 1-Davanın dayanağını oluşturan 2942 Sayılı Yasanın 4650 Sayılı Yasa ile Değişik 19. maddesi hükmü uyarınca dava konusu taşınmazın durumunun bildirilmesi ve ayrıca öngörülen ilanın yapılması üzerine Hazinenin davaya herhangi bir itirazı ve katılma istemi olmadığına göre, Mahkemece Hazinenin davalı sıfatı ile davaya katılmasına karar verilmiş olması ve dolayısıyla da yargılama sonunda aleyhine vekalet ücretine hükmedilmesi, 2-2942 Sayılı Kamulaştırma Yasasının 4650 Sayılı Yasa ile değişik 19.maddesi tapuda kayıtlı olmayan taşınmaz malın kamulaştırmayı yapan idare adına tescilini düzenlemekte olup, irtifak hakkı tesisi ile ilgili bir hüküm içermemekte ise de anılan yasa mülkiyet kamulaştırması hakkında olduğu kadar, kamulaştırma yoluyla irtifak hakkı kurulmasına ilişkin hükümleri de kapsamaktadır. İrtifak hakkının tapuya tescil edilebilmesi için de taşınmazın tapuda kayıtlı olması zorunludur....
Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Davacı vekili; dava dilekçesinde, dava konusu taşınmaz üzerinde kamulaştırma yoluyla davacı idare lehine daimi irtifak hakkı kurulduğunu, daha önce mahkemeye açılan dava sonucu kamulaştırılan kısmın idare adına kayıt ve tesciline karar verildiğini ancak taşınmazın tapusuz olması nedeniyle direk yerleri için mülkiyet enerji nakil hattı altına isabet eden yerler için daimi irtifak hakkının sonradan kadastro çalışması sonucu oluşan tapu kayıtlarına işlenmediğini ileri sürerek dava konusu taşınmazın tapu kaydının iptali ile üzerinde idare lehine 621,77 m2 irtifak hakkı tesisine karar verilmesi istenilmiş; davaya Sulh Hukuk Mahkemesince bakılarak işin esası hakkında hüküm kurulmuştur....
Ancak; 1-2942 sayılı Yasanın 4650 sayılı Yasa ile değişik 11. maddesinin son fıkrası uyarınca ve Yargıtayın yerleşmiş uygulamalarına göre kamulaştırma yoluyla irtifak hakkı kurulması nedeniyle taşınmaz malda oluşacak değer düşüklüğü oranının (dolayısıyla kamulaştırma bedelinin) saptanmasında taşınmaz malın cinsi (arsa veya arazi olması) ve yüzölçümü ile irtifak hakkının kurulduğu alanın yüzölçümü, irtifakın niteliği (petrol, akaryakıt ya da doğalgaz boru hattı, elektrik enerjisi nakil hattı vb.) ve konumu göz önünde bulundurulur. Buna göre bulunacak değer düşüklüğü oranı (yöntemince kanıtlanmış önemli ve özel bir durum söz konusu olmadıkça) taşınmaz malda irtifak hakkının kurulduğu alanın mülkiyet değerinin arazilerde %35'inden, arsalarda %50'sinden fazla olamayacağı kabul edilmektedir....
