Sayılı dosyası ile menfi tespit davası açıldığı iddiası ile ödenen 50.000,00 TL'nin istirdat olmadığı takdirde sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre iadesi talep edilmiştir. Cevap dilekçesinde özetle; istirdat hükümlerine dayalı olarak davacının talepte bulunamayacağı, zira icra dosyasında taraf olmadığı, sebepsiz zenginleşme hükümleri anlamında da husumetin dosya borçlusuna yöneltilmesi gerektiği savunması ile davanın reddi talep edilmiştir. Gerçekten de Bursa İcra 10. İcra Dairesinin 2021/... Esas sayılı dosyasına bakıldığında davacının söz konusu takip dosyasında borçlu olmadığı ve taraf sıfatının bulunmadığı görülmektedir. Bu bağlamda istirdat davasının sadece takip borçlusu tarafından açılabileceği dikkate alındığında davacının istirdat hükümlerine göre ödediği bedeli almasına hukuken olanak yoktur. İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi 2018/2094 Esas ve 2021/690 Karar sayılı ilamında aynen, "Dava, istirdat davasıdır....
İkinci şart ise, borçlu olmadığı bir paranın cebri icra tehdidi altında ödenmek zorunda kalınmasıdır.İcra İflas Kanununun 72. maddesinde öngörülen istirdat davası, TBK'nun 77 ve devamı maddelerinde öngörülen istirdat ( sebepsiz zenginleşme) davasının özel bir türü olup, bu nedenle kendine has özellikler taşır.Davacı tarafın ilk istinaf sebebi; Dava dilekçesi ve yargılama aşamalarında taleplerinin istirdat davası olduğu yönünde hiçbir şekilde beyanları veya yerel mahkemece iddia edilen şekilde bir nitelendirme yapılması yönünde bir talepleri olmadığı halde, talebin istirdat davası olduğuna ilişkin mahkeme kanaatinin gerekçelerinin, gerekçeli kararında belirtmediğine ilişkindir. 6100 Sayılı HMK'nın 26. maddesi gereğince hakim tarafların talep sonucu ile bağlıdır, talepten fazlasına veya başka bir şeye karar veremez, tarafların talep sonucu ile bağlı olmadığına ilişkin kanun hükümleri saklıdır. HMK 33.maddesi uyarınca hakim Türk Hukukunu re'sen uygular....
Esas sayılı dosyasında istirdat davası açıldığı, çek iptali davasında verilen tedbirlerin istirdat davası açıldıktan sonra, karar kesinleşinceye kadar devam edeceği, davacı tarafından, ödeme yasağına yönelik verilen tedbirin, sonradan açılan istirdat davasında verilecek kararın kesinleşmesine kadar devamına karar verilmesi gerektiği ileri sürülmüş ise de, ödeme yasağına yönelik tedbirin, zayi nedeniyle çek iptali davasının konusuz kalması nedeniyle esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına dair verilen kararın kesinleşmesine kadar devam edeceği, kararın kesinleşmesinden sonra ise tedbir talebinin sonradan açılmış olan istirdat davası kapsamında talep edilebileceği, bu nedenle mahkemece, ödeme yasağına ilişkin ihtiyati tedbir kararının, kararın kesinleşmesine kadar devamına karar verilmesinde usul ve yasaya aykırılık bulunmadığı anlaşılmıştır....
İstirdat davası, 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu’nun 72. maddesinde “Menfi tespit ve İstirdat Davaları” adı altında düzenlenmiş olup, hukuki dayanağını İcra ve İflas Kanunu’ndan almaktadır. İstirdat davası iki şekilde doğabilir: Birincisi, derdest bir menfî tespit davası sırasında, icra takibine konu alacak borçlu tarafından ödenirse, menfî tespit davasına bakan mahkeme artık yargılamaya istirdat davası olarak devam eder. Bir başka anlatımla menfî tespit davası, icra takibine konu alacağın ödenmesi ile istirdat davasına dönüşür. İkincisi ise borçlu icra takibine itiraz etmemiş ve menfî tespit davası açmadan icra takibine konu alacağı ödemiş ise istirdat davası açabilir. İstirdat davası hukuki niteliği itibariyle eda davasıdır. Maddi hukuk bakımından borçluya korunma sağlar. İstirdat davası şartları, icra hukukuna dayanmaktadır....
İlk Derece Mahkemesi "...Bu açıklamalar ışığında somut olay değerlendirildiğinde; istirdat davasının koşullarının oluştuğu durumlarda davanın sebepsiz zenginleşme davası olarak nitelendirilmesinin doğru olmadığı, davacının istirdat davası açma imkanı varken 1 yıllık hak düşürücü süre içerisinde istirdat davası açmadığı anlaşıldığından,..." gerekçesi ile davanın usulden reddine karar vermiştir....
Bilindiği üzere, İİK'nun 72/5. maddesi gereğince borçlunun açmış olduğu menfi tespit davasında ihtiyati tedbir kararı almamış, veya verilmiş olan ihtiyati tedbir kararının herhangi bir sebeple kaldırılmış olması nedeniyle dava konusu borcu alacaklıya ödemiş olursa açılmış olan menfi tespit davasına istirdat davası olarak devam edilir. ''Bu durumda borçlunun menfi tespit davasının istirdat davasına dönüştürülerek devam edilmesi için bir talepte bulunmasına gerek yoktur. Borcun ödenmiş olduğunu öğrenen mahkemenin yukarıda yazılı yasa hükmü gereğince davaya kendiliğinden istirdat davası olarak devam etmesi gerekir.''...
Bilindiği üzere, İİK'nun 72/5. maddesi gereğince borçlunun açmış olduğu menfi tespit davasında ihtiyati tedbir kararı almamış, veya verilmiş olan ihtiyati tedbir kararının herhangi bir sebeple kaldırılmış olması nedeniyle dava konusu borcu alacaklıya ödemiş olursa açılmış olan menfi tespit davasına istirdat davası olarak devam edilir. ''Bu durumda borçlunun menfi tespit davasının istirdat davasına dönüştürülerek devam edilmesi için bir talepte bulunmasına gerek yoktur. Borcun ödenmiş olduğunu öğrenen mahkemenin yukarıda yazılı yasa hükmü gereğince davaya kendiliğinden istirdat davası olarak devam etmesi gerekir.''...
Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; Bu dava bir menfi tespit davası olmadığından, öncelikle davacı tarafın talebinin istirdat davasına ilişkin olup olmadığı ve istirdat koşullarının gerçekleşip gerçekleşmediği hususlarının değerlendirilmesi gerektiğini, somut olayda istirdat taleplerinin yasal dayanağı olan İİK 72.m. koşullarının oluşmadığını, zira istirdat davasından bahsedilebilmesi için önce ortada bir icra takibinin bulunması gerektiğini, dava konusu çekin icra takibine konu edilmediğini, ancak mahkemenin davayı menfi tespit davası yahut menfi tespit davası açılmasından sonra görülen bir istirdat davası şeklinde değerlendirerek hüküm kurduğunu, zir davacı tarafın çek üzerindeki imzaya ilişkin iddiaları dikkate alınarak bu hususta değerlendirmeler yapıldığını ve akabinde bedelin ödenmesi konusunda açıklamalara yer verildiğini, elindeki çeklerin kaybolduğunu, üstelik çeklerin üzerindeki imzaların şirket yetkilisine ait olmadığını iddia eden bir şirketin ortada bir icra takibi dahi...
A.Ş. aleyhine dava konusu çeklerden kaynaklı istirdat davası açmak üzere 2 haftalık kesin süre verildiği, Mahkememiz 16/03/2023 tarihli celsesinde davacı vekili tarafından dava konusu çeklere ilişkin İzmir 7.Asliye Ticaret Mahkemesinin ... E.sayılı dosyası üzerinden adı geçen şirkete karşı istirdat davasının açılığının beyanı üzerine Uyap üzerinden celp edilen İzmir 7.Asliye Ticaret Mahkemesinin ... Esas sayılı dosyasının incelenmesinde; Mahkememiz davacısı tarafından ... Turizm Tekstil San. Ve Tic. A.Ş. aleyhine bahse konu istirdat davanın açıldığı duruşmasının 13/04/2023 tarihine bırakıldığı anlaşılmıştır. Dosya kapsamındaki uyuşmazlığın; Yapı Kredi Bankası A.Ş. Manavkuyu Şubesine ait lehtarı ... Turizm Tekstil Sanayi ve Ticaret A.Ş., keşidecisi ... ... San. Tic. Ltd....
Davacı tarafından menfi tespit talebi birlikte dava öncesi cebri icra kanalıyla ödenen paranın da istirdatı talep edildiğinden istirdat talebi yönünden davacının arabuluculuya başvuruda bulunması zorunludur. Davacının menfi tespit talebi ile birlikte istirdat talebi de bulunduğundan mahkememizin ... E. Sayılı dosyasından davanın tensiple davacının istirdat talebi yönünden tefrikine karar verilerek yine mahkememizin ... esasına kaydı yapılmıştır. Dosya ve tüm deliller birlikte değerlendirildiğinde; Mahkememizde ... E....
