Şti'ne ait işyerinde brüt 2.095,00 TL ücret üzerinden hizmet akdi ile 5510 sayılı Yasaya tabi çalıştığının tespitine, hükmedilmiştir. Mahkemenin hizmet tespitine yönelik kararı isabetli ise de, sigorta primine esas kazanç tutarına yönelik kabulü isabetsizdir. Davanın yasal dayanaklarından olan 506 sayılı Kanunun “Prime esas ücretler” başlığını taşıyan 77. maddesinin 1. fıkrası ile 5510 sayılı Kanunun “Prime esas kazançlar” başlıklı 80. maddesinin birinci fıkrasında, sigortalıların prime esas kazançlarının nasıl belirleneceği açıklanmıştır....
Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme Uyuşmazlık, hizmet ve prime esas kazancın tespiti istemine ilişkindir. 2. İlgili Hukuk 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun Geçici 7 nci maddesi uyarınca davanın yasal dayanağı 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu'nun 77 ve 5510 sayılı Kanun'un 80 inci maddesidir. Bu kapsamda davacı işçinin, işin ve işyerinin kapsam ve niteliği dikkate alınarak, ücretinin ve davalı ...’na davalı işveren/işverenler tarafından ödenen ve ödenmesi gereken primlerin miktarının belirlenebilmesi amacıyla, prime esas kazancın tespitinde, gerçek ücretin esas alınması koşuldur. Gerçek ücret; sigortalının kıdemi, yaptığı işin özelliği ve niteliğine göre ödenmesi gereken ücrettir. Hizmet akdinin tarafları görünüşte bir ücret belirlemiş olabilirler, ancak bu ücret tarafların aralarında kararlaştırdıkları gerçek ücret olmayabilir....
Davacının tüm tahsis dosyasının onaylı ve okunaklı birer sureti ile birlikte özellikle,; A- Davacı hakkında bağlanan ilk aylıkta esas alınan mukteza cetveli ve aylık bağlama kararı ile prime esas kazançları gösterir belgeler ile birlikte 01.01.2000 öncesi ve sonrasında, yurt dışı hizmet borçlanması yapmak suretiyle kazanılan hizmetlerde prime esas kazançların belirlenmesi için “borçlanılan döviz kuru x günlük borçlanılan döviz miktarı x 100:20 x 30” formülü ile borçlanma karşılığı elde edilen prime esas kazanç belirlenmesi aşamasında, en son borçlanma tutarının ödendiği tarihteki prime esas asgari kazanca oranlanarak, söz konusu oran fiili çalışmaların geçtiği ayın asgari prime esas kazancı ile çarpılarak bulunan tutar, ilgili ayın prime esas kazancı kabul edilecektir....
Hükmün, taraf vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi. 1- 07.11.2008-19.03.2013 tarihleri arasında davalı işverene ait işyerinde hizmet akdine tabi olarak geçen ve davalı Kuruma bildirilen çalışma (zorunlu sigortalılık) süreleri yönünden asgari ücretin net 1,89 katı ücretle çalışıldığının tespitine ilişkin davanın yasal dayanakları olan 506 sayılı Kanunun “Prime esas ücretler” başlığını taşıyan 77. maddesinin 1. fıkrası ile 5510 sayılı Kanunun “Prime esas kazançlar” başlıklı 80. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinde, sigortalıların prime esas kazançlarının nasıl belirleneceği açıklanmıştır....
Şu halde yapılması gereken iş; 19.06.2013 tarihinden itibaren Türkiye'de 4/1-a kapsamında çalışması olan davacının Kuruma yaptığı 18.07.2014 borçlanma tarihinde ve 26.08.2014 tarihli tahakkuk döneminde davacının 5510 sayılı Yasanın 4/1-a kapsamında sigortalı olduğu gözetilip, tüm borçlanma dönemi yönünden, davacıya ait en son yurtiçi sigortalılık durumunu gösterir hizmet döküm cetveli de celp edilip hizmet iptal durumu söz konusu değil ise tahakkunun 4/1-a'dan borçlanma bedelinin ise 18.07.2014 tarihli başvuru tarihindeki prime esas kazanç üzerinden belirlenerek sonucuna göre karar verilmelidir. Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular gözönünde tutulmaksızın, eksik inceleme ve araştırmayla yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma gerekir. O hâlde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır....
Taraflar arasındaki hizmet ve prime esas kazanç tespiti davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir. Kararın davalı vekili ve fer'i müdahil SGK Başkanlığı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurularının ayrı ayrı esastan reddine karar verilmiştir....
"İçtihat Metni"Mahkemesi : Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi Dava, hizmet ve sigorta primine esas kazanç (ücret) tutarının tespiti istemine ilişkindir. Mahkeme, ilamında belirtilen şekilde davanın kısmen kabulüne karar vermiştir....
Bir kimsenin sigortalı sayılabilmesi için 506 sayılı Yasa'nın 2. maddesi ve 5510 sayılı Yasa'nın 4/a maddesi kapsamında eylemli olarak çalıştığının ispatlanması gerekmektedir. Bu tür davaların kamu düzenine ilişkin olması nedeniyle re'sen tüm delillerin toplanılması zorunludur. 506 sayılı Kanun'un 4. maddesinde “sigortalıları çalıştıran gerçek ve tüzel kişiler” işveren olarak tanımlanmıştır. ”Çalıştıran” olgusu, tespiti istenen sürelere ilişkin hizmet akdinin tarafı konumunda olan ve hizmet akdini düzenleyen “işvereni” ifade etmektedir. Sigortalının taraf olduğu hizmet akdinin hangi işverenler tarafından düzenlenmiş olduğu tespit edilip, hizmet tespitine yönelik davanın, anılan Yasanın 79/10. maddesine göre, sigortalıyı fiilen çalıştıran işverenlere yöneltilmesi gerekir. Uyuşmazlık konusu olan husus davacının prime esas gerçek ücretinin ne olduğuna yöneliktir....
Yukarıdaki yasal düzenlemeler ve açıklamalar ışığında dava değerlendirildiğinde; mahkemece hizmet tespitine ilişkin olarak verilen tespit kararı isabetli olmakla birlikte, sigorta primine esas gerçek kazancın tespiti bakımından yukarıdaki yönteme uygun olarak dava konusu dönemi kapsayan, davacıya ait maaş hesabına ilişkin banka hesap hareketleri ekstreleri, ücret bordroları, ödeme belgeleri ve sair yazılı belgeler celbedilerek irdelenmeli, yazılı deliller bağlamında sigorta primine esas kazanç iddiası araştırılmalı ve toplanan kanıtlardan elde edilecek sonuca göre hüküm kurulmalıdır. Bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, mahkemece eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme sonucu, prime esas kazanç yönünden davanın kabulüne karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir. O halde, davalılar vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır....
Hukuk Muhakemeleri Kanununun 355'inci maddesindeki düzenleme uyarınca, istinaf dilekçesinde belirtilen nedenler ve kamu düzenine ilişkin aykırılık bulunup bulunmadığı yönü gözetilerek yapılan incelemede: Dava, hizmet tespiti ve prime esas kazancın tespiti talebine ilişkindir. I- Prime esas kazanç tespiti yönünden; Davacının, asgari ücreti haricinde banka hesabında yer alan net ödemelerin brüte çevrilerek ilgili aylardaki prime esas kazancının tespiti talebinin, anılan inceleme raporuna dayanılarak Kurum tarafından re'sen yerine getirildiği anlaşılmakla, bu talebin konusuz kaldığına ilişkin ilk derece mahkemesi kararı yerindedir. II- Kesintisiz çalışma istemi yönünden; 01/10/2008 öncesi gerçekleşen çalışmalar açısından, 506 sayılı Yasanın 2. maddesinin 1. fıkrası “Bir hizmet akdine dayanarak bir veya-birkaç işveren tarafından çalıştırılanların bu kanuna göre sigortalı sayılacağını” hükme bağlamıştır....
