Davacı vekili dava dilekçesinde; nişan nedeni ile verilen hediyelerin (bilezik, yüzük, saat, künye, küpe) iade edilmesini ya da bedellerinin ödenmesini talep etmiştir. Davalı vekili cevap dilekçesinde; sadece iki bileziğin davalıda kaldığını, diğer hediyelerin iade edildiğini, verilmeyen hediyelerin istenildiğini, davacıya verilen paralar nedeni takas talep ettiklerini belirtmiştir. Mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiş, hüküm taraflarca temyiz edilmiştir. Kural olarak, TMK'nun 122 nci maddesine göre nişanın bozulması sebebiyle hediyelerin geri alınması istemine dair davalarda kusur aranmaz. Mutad dışı hediyeler ise aynen iade edilir. Aynen iade mümkün değil ise, karşılığı olan bedel sebepsiz zenginleşme kurallarına göre geri verilir. Ancak, giymekle, kullanılmakla eskiyen ve tüketilen (elbise, ayakkabı, kuaför gideri, pasta, meyve suyu vs, gibi) eşyaların iadesine karar verilemez....
Altın olarak toplam bunları taktık...' şeklindeki beyanıyla, dava konusu hediyelerin tamamının kendisi (tanık) tarafından davalı – karşı davacı tarafa verildiğini beyan ettiğinden, davacı- karşı davalının hediyelerin iadesini isteyemeyeceği" gerekçeleri ile asıl davanın reddine karar verilmesi gerekirken, yukarıdaki gerekçe ile davanın reddi doğru görülmemiş, ancak bu husus sonuca etkili olmadığından bozma sebebi yapılmamış, hükmün gerekçesi yukarıdaki şekilde değiştirilerek kararın onanması gerekmiştir. Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre, yerinde bulunmayan bütün temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan hükmün gerekçesi yukarıda belirtilen şekilde değiştirilerek ONANMASINA, 131,80 TL fazla alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 25.05.2016 günü oybirliğiyle karar verildi....
Davalı vekili cevap dilekçesinde olayda davacının kusurlu olduğunu, hediyelerin alışılmışın dışında olmadığından geri istenemeyeceğini belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir. ... Aile Mahkemesi 2011/742 E. - 2012/191 K. sayılı ve 09.04.2012 tarihli kararında davacının halen evli olduğunu, evli olan birinin nişanlamayacağını, geçerli bir nişanın bulunmadığını, davanın Asliye Hukuk Mahkemesinin görevine girdiğini belirterek, görevsizlik kararı vermiş; anılan bu karar temyiz edilmeksizin 04.06.2012'de kesinleşmiştir. Dava dosyasının gönderildiği......Asliye Hukuk Mahkemesi de davada nişanlılığın hükümlerinin, nişanın bozulmasının sonuçlarının ve hediyelerin geri verilmesi koşullarının inceleneceği gerekçesi ile Aile Mahkemesinin görevli olduğunu belirterek görevsizlik kararı vermiş; hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir....
ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 11/10/2022 NUMARASI : 2021/355 ESAS 2022/609 KARAR DAVA KONUSU : Tazminat (Nişanın Bozulması Nedeniyle Tazminat Ve Hediyelerin Geri Verilmesi) KARAR : Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen karara taraflarca istinaf başvurusunda bulunulmakla, HMK'nun 353/1- b uyarınca duruşma yapılmadan dosya incelendi gereği düşünüldü; TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ : Davacı vekili Av T2 dava dilekçesinde özetle; Tarafların 2019 yılında nişanlandıklarını, aileler arasında anlaşmazlık nedeniyle ve davalının nişandan sonraki olumsuz tutumları sebepleriyle 2020 yılında nişanın bozulduğunu nişanın bozulması üzerine hediyelerin iadesi için şifahi girişimlerde bulunulduğunu ancak netice alınmadığını bu sebeple iş bu davayı açtıklarını belirtelerek hediyelerin aynen iadesine, aynen iadesi mümkün olmadığı takdirde bedeli olan 11.000 TL nin dava tarihinden itibaren...
Nişanın bozulması nedeniyle mutad dışı hediyelerin geri alınmasına ilişkin davalarda kusur aranmaz.Nişanın bozulması halinde alışılmışın dışındaki hediyeler aynen, mevcut değilse mislen geri verilir veya karşılığı sebepsiz zenginleşme kurallarına göre geri istenir. Alışılmış mutad hediyelerden kasıt; giyilmekle, kullanılmakla eskiyen ve tüketilen eşyalardır. Hediyelerin verildiği ve iade edilmediği hususu her türlü delil ile ispat edilebilir. Nişan hediyelerinin mutad sayılabilmesi, yöresel örf ve adete göre verilen hediyelerden olması yanında maddi değerinin de günün koşullarına göre fazla olmayan hediyelerden olmasına bağlıdır ve bu da daha çok tarafların mali ve sosyal durumları ile ölçülmelidir....
Ancak, Nişan, evlenme dışında bir nedenden dolayı sona ererse, nişanlıların birbirlerine veya ana ve babanın ya da onlar gibi davrananların diğer nişanlıya vermiş oldukları alışılmışın dışındaki hediyeler, verenler tarafından geri istenebilir. Hediye aynen veya mislen geri verilemiyorsa, sebepsiz zenginleşme hükümleri uygulanır. (TMK. m.122) Nişanlılık dolayısıyla verilen hediye, olağan bir hediye ise geri istenemez. Hediyelerin geri istenebilmesi için alışılmışın dışında hediyelerden olması gerekir. Alışılmış (mutad) hediyelerden kasıt; giymekle, kullanmakla eskiyen ve tüketilen eşyalardır. Kural olarak giymekle, kullanılmakla eskiyen ve tüketilen eşyaların iadesine karar verilemez. Nişanın bozulması nedeniyle mutad dışı hediyelerin geri alınmasına ilişkin davalarda kusur aranmaz....
Nişanın bozulması nedeniyle mutad dışı hediyelerin geri alınmasına ilişkin davalarda kusur aranmaz. Nişanın bozulması halinde alışılmışın dışındaki hediyeler aynen, mevcut değilse mislen geri verilir veya karşılığı sebepsiz zenginleşme kurallarına göre, geri istenir. Hediyelerin verildiği ve iade edilmediği hususu her türlü delil ile ispat edilebilir. Alışılmış (mutad) hediyelerden kasıt; giymekle, kullanmakla eskiyen ve tüketilen eşyalardır. Kural olarak giymekle, kullanılmakla eskiyen ve tüketilen (elbise, ayakkabı vs. gibi) eşyaların iadesine karar verilemez. Bilirkişi raporunda belirtilen gelinlik, muhtelif kumaş ve giyim, davetiye ve bağış dışındaki maddi tazminata konu masraf ve eşyalar davacının zilyetliğinde kalıp davacı tarafından kullanılmakta olduğundan bunlar yönünden davacının talebinin reddi gerekirken bu masraf ve eşyalar yönünden de maddi tazminat talebinin kabulü doğru görülmemiştir....
TMK'nın 122.maddesine göre, nişanlılık evlenme dışında bir nedenden dolayı sona ererse, nişanlıların birbirlerine vermiş oldukları, alışılmışın dışındaki hediyeler geri istenebilir. Nişanın bozulması nedeniyle mutad dışı hediyelerin geri alınmasına ilişkin davalarda kusur aranmaz. Nişanın bozulması halinde alışılmışın dışındaki hediyeler aynen, mevcut değilse mislen geri verilir veya karşılığı sebepsiz zenginleşme kurallarına göre geri istenir. Alışılmış mutad hediyelerden kasıt; giyilmekle, kullanılmakla eskiyen ve tüketilen eşyalardır. Hediyelerin verildiği ve iade edilmediği hususu her türlü delil ile ispat edilebilir. Yerleşik ... uygulamalarına göre; nişan yüzüğü dışında kalan tüm altın ve ziynet eşyası mutad hediye kapsamında olmayıp, iadesi gereken hediyeler olarak değerlendirilmektedir....
"İçtihat Metni"Dava nişan bozmadan ... hediyelerin geri verilmesi isteğine ilişkin olduğundan kararın temyiz istemi Yargıtay 3. Hukuk Dairesinin bozma kararı üzerine verilen hükme ilişkin olup, inceleme görevi anılan daireye aittir. SONUÇ: Dosyanın görevli Yargıtay Yüksek 3.Hukuk Dairesi Başkanlığına GÖNDERİLMESİNE, 10.5.2011 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Özel bir nedensiz zenginleşme hükmü olarak kabul edilmekte olan TMK. nun 122/2 maddesine göre;”Hediye aynen veya mislen geri verilemiyorsa, sebepsiz zenginleşme hükümleri uygulanır.”. Buna göre de iade, hediyeyi verenin mal varlığında olan noksana göre değil, özellikle alanın malvarlığında iade zamanında mevcut olan fazlalığa göre belirlenir. Bu nedenle kural olarak; nişanlıya verilen alışılmışın dışındaki (mutad) hediyelerin aynen, mümkün olmaması halinde ise bedelinin iadesine hükmedilmesi gerekirken, bu yön gözardı edilerek hediyelerin bedelinin iadesine hükmedilmesi usul ve yasaya aykırıdır.Bundan ayrı, davacı tarafından davalıya verilen ve alışılmış hediye kapsamında olmayan 14 ayar altın setin de iadesine karar verilmesi gerekirken, bu hediye hakkındaki istemin reddedilmesi doğru görülmemiştir. Öte yandan davacılar, nişan hediyelerinin aynen iade edilememesi halinde bedelinin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile tahsiline talep etmiştir....
