"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil davasının yapılan duruşması sonunda kurulan hükmün Yargıtayca incelenmesi davacılar vekili tarafından istenilmekle, süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya incelendi, gereği düşünüldü: K A R A R Davacı ... ve arkadaşları vekili tarafından, davalılar aleyhine 16.10.2007 gününde verilen dilekçe ile ... Köyü 105 ada 2 sayılı parselden 347 m2'lik alanın yol olarak kullanılmak üzere davalı gerçek kişilerden harici satış senedi ile satın aldıklarını, daha sonra ......
K A R A R Davacı,davalıların murisi tarafından 08.05.1991 tarihli noter zilyetlik devir sözleşmesi ile Dava dışı Adnan Ulukanoğlu’na devredilen davaya konu yeri bu kişiden noter zilyetlik devir sözleşmesi ile 06.01.1992 tarihinde 4.000.000 TL bedelle zilyetliğini devraldığını,ayrıca davalıların murisi ile yapılan harici sözleşme ile 07.02.1991 tarihinde 118.000.000 TL bedelle satın aldığını,yurt dışında bulunması nedeniyle vekili aracılığıyla kepez belediyesine tapu almak için başvurduğunu,belediyenin 13.08.1998 tarihli encümen kararı ile adına tahsis yapıldığını,yurt dışından döndükten sonra tapusunu almak için tekrar başvurduğunda 3. kişi adına tapu verildiğini öğrendiğini,bunun dayanağı olarak üçüncü kişiyle davalıların murisinin yaptığı 15.11.1990 tarihli taşınmaz satış vaadi sözleşmesi olduğunu,bu sözleşmeye dayalı olarak 19.08.1993 tarihli belediye encümen kararı ile bu kişi adına tahsisen satışının yapıldığını,böylece davalı murisinin daha önce üçüncü kişiye sattığı yeri ikinci...
Bu nedenle davacı tarafın resmi memur önünde yapılmayan harici satış senedine değer verilemez ve buna dayalı olarak iptal ve tescil isteğinde bulunulamaz. Davacılar vekilinin, tapu iptali ve tescile yönelik temyiz itirazları yerinde bulunmadığından reddi ile usul ve kanuna uygun bulunan buna ilişkin hüküm fıkrasının ONANMASINA, Ne var ki, davacılar tapu iptali ve tescil olmadığı taktirde bedelin uyarlanması suretiyle hüküm altına alınması isteğinde bulunmuşlardır. Terditli açılan bu davada tapu iptali ve tescil isteği açıklanan nedenlerle yerinde bulunmadığına göre bedelin uyarlanması yoluyla hüküm altına alınması gerekmektedir. Mahkemenin bu yöndeki ret gerekçesine katılma olanağı bulunmamaktadır....
Dosya kapsamından, dava dayanağı 28.05.1970 gün ve 7273 sayılı Kütahya Noterliğince düzenlenmiş, gayrimenkul satış vaadi sözleşmesinde taşınmaz satış bedelinin 8.000- TL. olarak gösterildiği anlaşılmıştır. Dava gayrimenkul satış vaadi sözleşmesine dayalı tapu iptali ve tescil olmadığı takdirde dava konusu dava konusu taşınmazın rayiç değeri olan 10.000,00 YTL’nin tahsili istemine ilişkindir. İstem tapu iptali ve tesciline ilişkin olduğundan görevli mahkemenin dava tarihindeki değere göre belirlenmesi gerekir. Yargıtay H.G.K.'nun 29.03.2006 gün 2006/14-91-2006/115 sayılı kararında da gayrimenkul satış vaadi sözleşmesine dayalı tapu iptali ve tescil davaları ile benzer nitelikteki tenkis davalarında da taşınmazın dava tarihindeki değerinin esas alınması gerektiği kabul edilmiştir. Somut olayda; dava konusu Kaşıkara Köyü 261 numaralı parselin dava tarihindeki değeri 28.01.2009 günlü bilirkişi ek raporuna göre, 11.341,68 YTL olup, sulh hukuk mahkemesinin görev sınırının üzerindedir....
Bu nedenle resmi memur önünde yapılmayan harici satış senetlerine değer verilemez ve buna dayalı olarak iptal ve tescil isteğinde bulunulamaz. Ancak geçersiz sözleşmeden dolayı ödenen satış bedelinin uyarlama ve denkleştirici adalet kuralları, tefe-tüfe endeksleri, altın, döviz fiyatlarındaki artış oranları, memur ve işçi ücretlerindeki artışlar ile 10.07.1940 tarih ve 1939/2 Esas, 1940/77 Karar, 07.06.1939 tarih ve 1936/31 Esas, 1939/47 Karar sayılı YİBK Kararlarının kapsamları da gözetilerek dava tarihine kadar ulaştığı değerin istenmesi mümkündür. Başka bir ifadeyle tapulu taşınmazın harici satışına değer verilemez ve mülkiyetin naklinin sebebini teşkil etmez....
Davacılar vekili tarafından, davalı aleyhine 07.09.2011 gününde verilen dilekçe ile harici satış sözleşmesine ve zilyetliğe dayalı tapu iptali ve tescil istenmesi üzerine Yargıtay 16. Hukuk Dairesinin bozma ilamına uyularak yapılan duruşma sonunda; davanın reddine dair verilen 12.07.2021 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacılar vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün evrak incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Mahkemece, Yargıtay 16. Hukuk Dairesinin bozma ilamı doğrultusunda araştırma ve inceleme yapılarak verilmiş olan karar usul ve yasaya uygun bulunduğundan yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddiyle hükmün ONANMASINA, aşağıda yazılı onama harcının temyiz edene yükletilmesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 10.02.2022 tarihinde oybirliği ile karar verildi. ......
Dava, miras taksim sözleşmesi ve harici satışa dayalı tapu iptal ve tescil isteğine ilişkindir. Dava konusu 1 ada 49 parsel sayılı taşınmaz tapuya, tahsis suretiyle 322 m2 yüzölçümlü bahçeli kargir ev niteliğinde 6.12.1968 tarihinde davalıların miras bırakanı ... adına tescil edilmiştir. Davacı, miras bırakan Muharrem’in ölümü üzerine mirasçılarının yaptıkları taksim sonucu dava konusu taşınmazın mirasçılardan davalı ...’a bırakıldığını, onun da 4.12.2004 tarihli harici senetle kendisine satıp zilyetliğini devrettiğini ileri sürerek iptal ve tescil istemiş, davalı ... ile davalılardan ..., ..., ..., ..., ..., ... ve ... usule uygun alınan imzalı beyanları ile davayı kabul ettiklerini bildirmişlerdir. Mahkemece, tapulu taşınmazların harici satışının geçersiz olduğu, TMK. nun 713/2 maddesi ile 3402 sayılı Kadastro Kanununun 13/B-b koşullarının oluşmadığı gerekçeleriyle davanın reddine karar verilmiştir. Mahkemece yapılan araştırma ve inceleme hüküm vermeye yeterli bulunmamaktadır....
KARAR : İstinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak esas hakkında yeniden hüküm kurulmak suretiyle tapu iptali ve tescil talebinin reddi, tazminat talebinin kabulü İLK DERECE MAHKEMESİ : İzmir 3. Asliye Hukuk Mahkemesi SAYISI : 2015/8 E., 2018/504 K. Taraflar arasındaki harici satış sözleşmesi ve zilyetliğe dayalı tapu iptali ve tescil, ikinci kademede tazminat davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; İlk Derece Mahkemesince, tapu iptali ve tescil talebinin reddine, tazminat talebinin kabulüne karar verilmiştir. Kararın davacılar vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak esas hakkında yeniden hüküm kurulmak suretiyle tapu iptali ve tescil talebinin reddine, tazminat talebinin kabulüne karar verilmiştir....
"İçtihat Metni" İNCELENEN KARARIN MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki harici satışa dayalı tapu iptali ve tescil, ikinci kademede tazminat davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Yargıtay 8. Hukuk Dairesince, İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir. İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; tapu iptali ve tescil talebinin reddine, tazminat isteminin kabulüne karar verilmiştir. İlk Derece Mahkemesi kararı duruşma istemli olarak davacı vekili, duruşmasız olarak dahili davalılar vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, 14.02.2023 tarihinde duruşma yapılmasına ve duruşma gününün taraflara davetiye ile bildirilmesine karar verilmiştir. Belli edilen günde duruşmalı olarak temyiz eden davacı vekili Avukat Işıl Cansever ile duruşmasız temyiz eden dahili davalılar vekili Avukat ... geldiler....
Birleştirilen 2003/1349 Esas sayılı davada, davacı ... 12.12.2003 tarihli dilekçe ile dava konusu B blok, 14. kat, 28 numaralı bağımsız bölümü yükleniciden 21.10.2002 tarihli harici satış sözleşmesi ile kendisinin temlik aldığını ileri sürerek tapu iptali ve tescil, kademeli olarak da 47.500.00 YTL tazminat istemiştir. Birleştirilen 2007/102 Esas sayılı davada, davacı ... 12.06.2007 tarihli dilekçe ile dava konusu B blok, 6. kat, 11 numaralı bağımsız bölümü yükleniciden 19.03.2003 tarihli harici satış sözleşmesi ile kendisinin temlik aldığını ileri sürerek tapu iptali ve tescil istemiştir. Birleştirilen 2003/1291 Esas sayılı davada, davacı ... 12.12.2003 tarihli dilekçesi ile dava konusu A blok, 14. kat, 27 numaralı bağımsız bölümü yükleniciden 26.02.2003 tarihli harici satış sözleşmesi ile kendisinin temlik aldığını ileri sürerek tapu iptali ve tescil, kademeli olarak da 45.000.00 YTL tazminat istemiştir....
