Somut olayda davacının, tapu maliki Fatma’nın mirasçısı ve yakın murisi ...’dan intikal eden hisseyi ...... ile bir kısım davalıların yakın murisi ...’den adi senetle satın aldığını belirterek zilyetliğe dayalı tapu iptal ve tescil talebinde bulunması karşısında, mahkemenin sözleşmeyi satış vaadi olarak değerlendirerek davanın reddine karar vermesi doğru değildir. 6100 sayılı HMK'nin 33. maddesi uyarınca hakim Türk Hukuku'nu re'sen uygular. Bu ilke uyarınca olayları belirlemek taraflara, bu olayların hukuki sonuçlarını tayin etmek hakime düşer. Dava konusu taşınmazların sahibi ve tarafların kök murisi olan Fatma’nın (....kızı) dosyada bulunan veraset belgesinin incelenmesinde; davacı ve davalıların mirasçı olduğu saptanmış olduğundan, dava, mirasçılar arasında açılıp yürüyen adi satışa dayalı tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir. TMK’nin 677/1....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL -KARAR- Dava ve birleşen dava zilyetlik ve harici satın almaya dayalı tapu iptali ve tescil olmadığı takdirde tazminat isteğine ilişkindir. Davanın açıklanan bu nitelendirmesine göre, 2797 Sayılı Yargıtay Yasasının 14.maddesi uyarınca temyiz incelemesi Yüksek 8.Hukuk Dairesine ait bulunduğundan dosyanın ilgisi yönünden anılan Daire Başkanlığına gönderilmesine, 24.12.2010 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL -KARAR- Dava, gayrimenkul satış vaadi ve harici satış sözleşmelerine dayalı tapu iptali ve tescil olmadığı takdirde tazminat isteğine ilişkindir. Davanın açıklanan bu nitelendirmesine göre, 2797 Sayılı Yargıtay Yasasının 14.maddesi uyarınca temyiz incelemesi Yüksek 14.Hukuk Dairesine ait bulunduğundan dosyanın ilgisi yönünden anılan Daire Başkanlığına gönderilmesine, 23.12.2010 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi K A R A R Dava, muris muvazaası hukuki nedenine dayalı tapu iptali tescil olmazsa tazminat istemine ilişkin olduğundan, 2797 sayılı Yargıtay K.nun 14.maddesi gereğince temyiz incelemesi 1.Hukuk Dairesine ait bulunmaktadır. Yukarıda belirtilen nedenle dosyanın görevli sözü edilen Yüksek Daire Başkanlığına gönderilmesine, 21.10.2008 tarihinde oybirliği ile karar verildi....
Hal böyle olunca, geçersiz satış işlemi nedeniyle ödenilen bedelin iadesi isteminin esasının incelenmesi, davacının ödediği miktar belirlenerek güncellenip oluşacak sonuca göre alacak davasının kabulüne karar verilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirme ve eksik inceleme ile alacak istemi yönünden davanın zamanaşımı nedeniyle reddine karar verilmesi doğru görülmemiş, hükmün bozulması gerekmiştir." (Yargıtay 14. Hukuk Dairesi'nin 2016/13225 Esas, 2019/4423 Karar sayılı, 15.05.2019 tarihli ilamı) Somut olayda; davacı tarafça harici alıma dayalı olarak tapu iptali ve tescil, olmazsa bedel talebine yönelik olarak bu davanın açıldığı, yargılama sonucunda mahkemece terditli olarak açılan her iki davanın da zamanaşımı sebebiyle usulden reddine karar verildiği, davacının istinafa başvurduğu anlaşılmaktadır. Davacı tarafça harici alıma dayalı olarak tapu iptali ve tescil, olmazsa bedel talebinde bulunulmaktadır. Dava konusu taşınmaz, sözleşme tarihi itibari ile tapulu bir taşınmazdır....
Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 05.11.2007 gününde verilen dilekçe ile Gayrimenkul satış vaadi sözleşmesi nedeniyle 1 no'lu bağımsız bölümün tamamının olmazsa 1/2 hissesinin tapu iptali ve tescil olmazsa tazminat istenmesi üzerine bozma ilamına uyularak yapılan duruşma sonunda; davanın kısmen kabulüne dair verilen 22.10.2014 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: _ K A R A R _ Dava, gayrımenkul satış vaadi sözleşmesine dayalı olarak 1 no'lu bağımsız bölümün tamamının olmazsa 1/2 hissesinin tapu iptali ve tescili yahut tazminat istemine ilişkindir. Mahkemece bozma ilamına uyularak davanın kısmen kabulüne, 1 no'lu bağımsız bölümün 1/2 payına isabet eden 40/752 arsa payının davalılardan ... adına olan tapu kaydının iptali ile davacı adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi SAYISI : 2017/209 E., 2023/155 K. 2797 sayılı Yargıtay Kanunu’nun (2797 sayılı Kanun) 40 ıncı ve Yargıtay İç Yönetmeliği’nin 18 inci maddeleri uyarınca yapılan ön incelemede; davacının taşınmazın bedeli ödenerek gizli bağış yapıldığı iddiası ile muris muvazaası hukuki nedenine dayalı tapu iptal ve tescil, olmazsa bedel, o da olmazsa tenkis isteminde bulunduğu, Dairenin 04.10.2016 tarihli ve 2014/13185 Esas, 2016/9089 Karar sayılı kararı ile bedeli ödenerek "gizli bağış" şeklinde gerçekleştirilen işlemler hakkında 1.4.1974 tarihli 1/2 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararının doğrudan bağlayıcı olmadığı, muris muvazaası nedenine dayalı olarak ileri sürülen tapu iptali-tescil isteği ile tazminat isteğinin dinlenebilme olanağı bulunmadığı, terditli isteklerden tenkis isteği hakkında araştırma yapılması yönünde Mahkeme kararının bozulduğu, Mahkemece Dairenin bozma kararına uyulmasına karar verildiği ve tenkis yönünden inceleme...
KARAR : Tapu iptali ve tescil talebinin reddine, alacak talebinin kabulüne Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen tapu iptali ve tescil, mümkün olmazsa alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Yargıtay 8. Hukuk Dairesince İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir. İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; tapu iptali ve tescil talebinin reddine, alacak talebinin kabulüne karar verilmiştir. İlk Derece Mahkemesi kararı davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü: I. DAVA Davacı vekili; müvekkilinin, ... ve ...'...
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Miras Taksim Sözleşmesi, Mirasçılar Arasında Harici Satış ve TMK'nin 713/2. Maddesine Dayalı Tapu İptali ve Tescil Olmazsa Alacak Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın reddine karar verilmiş olup hükmün davacılar tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü....
Şu halde; her ne kadar, Mahkemece dava; harici satın alma ve temliken tescil hukuki sebebine dayalı tapu iptali ve tescil mümkün olmadığı takdirde tazminat istemi olarak nitelendirilmiş ise de, dava tespit sonrası fakat kesinleşme öncesi haricen satın alma ve eklemeli zilyetlik hukuki nedenlerine dayalı tapu iptali ve tescil, mümkün olmadığı takdirde tazminat istemine ilişkindir. Mahkemece iddianın ilk bölümü TMK 724 vd maddelerine dayalı tapu iptali ve tescil isteğine ilişkin olduğu kabul edilerek bu yönde değerlendirme yapılmıştır, ancak dava dilekçesi ve yargılama aşamasında davacıların TMK 724. maddesine dayalı bir talepte bulunmadıkları, dosyaya sundukları 1998 tarihli adi yazılı harici satış senetleri ile dava konusu 35 ada 27 parsel sayılı taşınmazda (imar sonrası 1899 ada 3 parsel sayılı) bir kısım bölümleri satın aldıkları iddiasında bulunarak tespit sonrası ve fakat kesinleşme öncesi eklemeli zilyetliğe dayandıkları anlaşılmaktadır....
