Harici satışın hüküm ifade etmemesi durumunda taraflar verdiklerini geri alabilirler. 10.07.1940 tarih 1939/2 esas ve 1940/77 karar sayılı Yargıtay İçtihatları Birleştirme Kararına göre “Haricen yapılan (tapu memuru huzurunda yapılmayan) taşınmaz mal satışından dönüldüğünde, satış bedelini geri vermeyen taraf, parası geri verilinceye kadar yararlandığı ürünleri ödemek ve ecrimisil vermekle yükümlü değildir.” Şu halde Yargıtay İçtihatları Birleştirme Kararına göre geçersiz sözleşmelerde, akdin geçersizliği sebebiyle her iki taraf verdiğini geri alabilir. Somut olayda, davacı tapulu taşınmazın davalılarla yakın akraba olunması nedeniyle güven duygusuyla satış sözleşmesi dahi yapılmadan satın alındığı ve bedelinin mark olarak ödendiği iddiasına dayalı tapu iptali ve tescil olmazsa ödenen bedelin günümüze uyarlanması suretiyle davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi _K A R A R_ Uyuşmazlık ve temyiz zilyetliği devredilen taşınmazın haricen satın alma nedeniyle tapu iptali ve tescil olmazsa bedel istemine ilişkin bulunduğundan, 2797 sayılı Yargıtay Kanununun 14.maddesi gereğince temyiz incelemesi 8.Hukuk Dairesine ait bulunmaktadır. Yukarıda belirtilen nedenle dosyanın görevli sözü edilen Yüksek Daire Başkanlığına gönderilmesine, 27.06.2011 tarihinde oybirliği ile karar verildi....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 28.09.2011 gününde verilen dilekçe ile tapu iptali ve tescil olmazsa tazminat istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kısmen kabulüne dair verilen 13.03.2015 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün evrak incelenerek gereği düşünüldü: KA R A R Dava, harici sözleşmeye dayalı tapu iptali ve tescil olmazsa ödenen bedelin güncel değerinin tazmini istemine ilişkindir. Mahkemece, davanın tazminat yönünden kabulüne karar verilmiştir....
KARAR : Tapu iptali ve tescil talebinin reddine, alacak talebinin kabulüne Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen tapu iptali ve tescil, mümkün olmazsa alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Yargıtay 8. Hukuk Dairesince İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir. İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; tapu iptali ve tescil talebinin reddine, alacak talebinin kabulüne karar verilmiştir. İlk Derece Mahkemesi kararı davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü: I. DAVA Davacı vekili; müvekkilinin, ... ve ...'...
Mahkemece, tapu iptal ve tescil isteğinin reddine, davalı vekil ... hakkındaki bedele yönelik davanın tefrikine ilişkin verilen karar Dairece; “ ... Davacının diğer davalıların temyiz itirazlarına gelince; eldeki davada, tapu iptal ve tescil olmadığı takdirde taşınmazın satışından kaynaklanan bedel istenmiştir. İstekler kademeli olup, birisinin reddi halinde dava ekonomisi bakımından aynı dava içerisinde diğer isteğin de çözümlenmesi gerekeceğinden Mahkemece, bedel isteği bakımından davanın tefriki yönünde verilen kararın isabetli olduğu söylenemez. Öyle ise, öncelikle haricen satış yapan davacının murisi ...'...
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi K A R A R Dava, haricen satın almaya dayalı tapu iptali ve tescil, olmazsa bedel ve kira kaybı istemine ilişkindir. Mahkemece tescil isteminin reddine, bedel ve kira kaybı isteminin kabulüne karar verilmiş, davalı taraf hükmü temyiz etmiştir. Davanın açıklanan bu niteliğine göre, Yargıtay Büyük Genel Kurulunun 12.05.2011 tarihli ve 1 sayılı Kararı ile kabul edilen Hukuk Dairelerine ilişkin işbölümü uyarınca temyiz incelemesi Yargıtay 13.Hukuk Dairesine ait bulunmaktadır. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, dosyanın ilgisi yönünden Yargıtay 13.Hukuk Dairesi Başkanlığına GÖNDERİLMESİNE, 27.12.2011 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
Davacı, taşınmazı 1980 yılında davalıdan haricen satınaldığını iddia ettiğine göre, harici satış, taşınmazın tapulu olması nedeniyle TMK'nun 706, BK'nun 213 (TBK 237), TK'nun 26 ve Noterlik Kanunu'nun 60. maddesi gereğince geçersizdir. Mahkemece, tapu iptali ve tescil davasının bu nedenle reddine, terditli bedel iadesi yönünden iddia ve savunma çevrevesinde tüm delillerin birlikte değerlendirilmesi, geçersiz sözleşmeden kaynaklanan satış bedelinin uyarlama ve denkleştirici adalet kuralları, tefe-tüfe endeksleri, altın, döviz fiyatlarındaki artış oranları, memur ve işçi ücretlerindeki artışlar ile 10.07.1940 tarih, ......
Davalılar davanın reddini savunmuşlardır.Mahkemece, davanın TMK'nun 724. maddesine dayalı tapu iptal ve tescil davası olduğu nitelemesi yapıldıktan sonra; davacıların tapu iptali ve tescil ve alacak davalarının ayrı ayrı reddine, davacıların harici satış bedelinin tahsili veya TMK'nun 723. maddesi uyarınca arazi maliklerine yönelik tazminat talep etmekte muhtariyetlerine karar verilmiştir. Hüküm, süresi içerisinde davacılar vekili tarafından dilekçesinde yazılı nedenlerle bozma istekli olarak temyiz edilmiştir. Davacılar vekilinin dava dilekçesindeki ve yargılama aşamalarındaki iddia ve talepleri dikkate alındığında; TMK'nun 723 ve devamı maddelerine dayalı olarak herhangi bir istekte bulunulmadığı, esasen, haricen satış yapıldığı tarihte dava konusu yerin .... 2....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 18.03.2009 gününde verilen dilekçe ile tapu iptali tescil olmazsa tazminat istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kısmen kabulüne dair verilen 16.09.2009 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: _K A R A R_ Davacı, dava konusu 109 ada 5 ve 6 parsel numaralı taşınmazları dava dışı ... isimli kişiden haricen satın alarak satış bedelinin bir kısmını davalıdan aldığı borç karşılığı ...’a ödediğini, davalıya olan borcunun bir kısmını ödemesine rağmen, davalının üzerine aldığı dava konusu taşınmazların tapu kayıtlarını kendisine devretmediğini belirterek, kalan 32.500 TL borcunun depo edilmesi karşılığı taşınmazların tapu kayıtlarının iptali ile adına tescilini...
Bu nedenle tapu iptali ve tescil davasının mahkemece reddine karar verilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmadığından buna ilişkin temyiz itirazları yerinde değildir, reddiyle yerel mahkemenin tapu iptali ve tescil ve temliken tescile ilişkin hüküm fıkrasının ONANMASINA, Ancak, davacı vekilinin terditli isteği olan "bedele" yönelik temyiz itirazlarına gelince; taşınmazın haricen satışı geçersiz ise de, geçersiz sözleşmeden kaynaklanan bedelin tahsili istenebilir....
