Konunun aydınlatılması bakımından genel olarak mülga 818 sayılı Borçlar Kanunu'nun 18.maddesinde (yeni 6098 s.TBK 19.m) düzenlenen genel muvazaa ile 2004 sayılı İcra İflas Kanunu'nun 277 ve devamı maddelerinde düzenlenen tasarrufun iptali davalarına değinilmesinde yarar bulunmaktadır: 818 sayılı mülga Borçlar Kanunu'nun 18.maddesinde; (Yeni 6098 sayılı TBK 19.madde) “Bir akdin şekil ve şartlarını tayininde, iki tarafın gerek sehven gerek akitteki hakiki maksatlarını gizlemek için kullandıkları tabirlere ve isimlere bakılmıyarak, onların hakiki ve müşterek maksatlarını aramak lazımdır. Tahriri borç ikrarına istinat ile alacaklı sıfatını iktisabeden başkasına karşı, borçlu tarafından muvazaa iddiası dermeyan olunamaz.” hükmü ile genel muvazaa düzenlenmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL -KARAR- Mahkeme kararındaki nitelendirmeye göre dava; 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu 19.maddesinden kaynaklanan genel muvazaaya dayalı tapu iptal ve tescil isteğine ilişkindir. Yargıtay Büyük Genel Kurulunun 24.01.2014 tarih ve 1 sayılı kararı ile aynen kabul edilen ve 29.01.2014 günü Resmi Gazetede yayımlanarak 01.02.2014 tarihinde yürürlüğe giren hukuk dairelerine ilişkin işbölümü uyarınca temyiz incelemesi Yargıtay 17.Hukuk Dairesine ait bulunmaktadır. Hal böyle olunca, yukarıda açıklanan nedenlerle, dosyanın ilgisi yönünden anılan Daire Başkanlığına GÖNDERİLMESİNE, 19.112014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
Davacının BK 19. maddeye dayalı iptal yolunu seçtiği dava dilekçesinde ve daha sonraki açıklamalardan anlaşılmatadır.Bu açık izah karşısında davacının talebi doğrultusunda inceleme ve araştırma yapılması ve BK 19. maddeye göre yargılamaya devam edilerek bir karar verilmesi yerine yazılı şekilde davacının İİK 277 vd kapsamında bir dava açtığı kabul edilerek hüküm tesisi usul ve yasaya aykırıdır. Öte yandan, danışıklı bir hukuki işlem ile üçüncü kişilere zarar verilmesi, onlara karşı işlenmiş bir haksız eylem niteliğinde olduğundan, kural olarak danışıklı işlem (muvazaalı muamele) nedeniyle hakları zarara uğratılan üçüncü kişiler, tek taraflı veya çok taraflı olan bu hukuki işlemlerin geçersizliğini ileri sürebilirler. Ancak, danışıklı işlem ile üçüncü kişilerin haklarının zarara uğratıldığının benimsenebilmesi için onların, danışıklı işlemde bulunandan alacakları bulunmalı ve danışıklı işlem o alacağın ödenmesini önlemek amacıyla yapılmış olmalıdır....
Aile Mahkemesi de, davanın aile konutu olduğu yönünde bir idda olmadığı, muvazaa iddiasına dayalı tapu iptali ve tescili davası olduğunu, gerekçesiyle görevsizlik yönünde hüküm kurmuştur. Dosya kapsamından,davacı ile davalının 09.07.1992 tarihinde evlendikleri, taraflar arasında evlilik birliği devam ederken 23.07.2007 tarihinde taşınmazın davalı eş Aysel Karaca tarafından edinildiği, boşanma davasının derdest olduğu,taşınmazın Aile konutu olmadığı,aile konutu olduğuna yönelik bir iddiada söz konusu olmadığı gibi mal rejiminin tasfiyesini amaçlayan veya katkı payına yönelik bir istekte bulunulmadığı anlaşılmıştır. Bu durumda, muvazaaya iddiasına dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkin uyuşmazlığın, Asliye Hukuk Mahkemesinde görülüp, sonuçlandırılması gerekmektedir. SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle;6100 sayılı HMK.'...
Ortakır Mevkii 944 parsel, 452 parsel, Ayter mevkii 387 parsel sayılı taşınmazları davalı eşi T3 devrettiğinin tespit edildiğini, bu devirlerin muvazaalı olarak mal kaçırma amacıyla yapıldığını, bu nedenlerle TBK.19.madde gereğince hükümsüzlüğünün tespiti ile taşınmazların tapu kaydının iptali ile davalı T4 adına tesciline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalılar tebligata rağmen davaya cevap vermemişlerdir. İLK DERECE MAHKEME ÖZETİ : Konya 1.Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 25/03/2021 tarih 2020/216 Esas 2021/197 Karar sayılı gerekçeli kararı ile; "Dava; TBK.nun 19.maddesi uyarınca muvazaa nedeniyle tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir. Türk Borçlar Kanununun 19. maddesi gereğince muvazaa hukuksal sebebine dayalı iptal davalarında kural olarak 3. kişiler, danışıklı işlem nedeniyle hakları zarara uğratıldığı takdirde tek taraflı veya çok taraflı olan bu hukuki işlemlerin geçersizliğini ileri sürebilir....
Açıklanan nedenlerle, taraf vekillerinin istinaf taleplerinin esasa ilişkin sebepler incelenmeksizin kabulü ile kararın kaldırılarak, yerel mahkemece davacının muvazaa hukuksal nedenine dayalı tapu iptali ve davalı eski eş adına tapuya kayıt ve tescili talebi hakkında Asliye Hukuk Mahkemesi sıfatıyla deliller değerlendirilerek sonucuna göre olumlu veya olumsuz bir karar verilmesi, davacı tarafın eldeki davada katkı payı talebi bulunmadığı, yasal zaman aşımı süresi içinde bu hususta ayrı bir dava açıldığı takdirde ilgili mahkemesince talebin değerlendirilmesi gerektiği hususunun göz önüne alınması, davacı tarafın dava dilekçesinde alacak talebi bulunmayıp ıslahla yeni talep ilave edilemeyeceği de nazara alınarak karar verilmek üzere dosyanın mahkemesine iadesine" karar verilmiş, ilk derece mahkemesinin 2020131 esasını almış olup mahkemece 24/09/2020 tarihli ara karar ile; "davanın TBK'nun 19. maddesine göre muvazaa hukuksal nedenine dayalı tapu iptali tescili davası olduğu anlaşılmakla davaya...
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Tapu iptali ve tescil K A R A R Taraflar arasındaki uyuşmazlık asıl davada muvazaaya dayanarak vuku bulan temliki tasarrufun iptali ile taşınmazın tescili, birleşen davada tapuya dayalı elatmanın önlenmesine ilişkin bulunduğuna ve davada zilyetliğe dayanılmadığına göre, Yargıtay Başkanlar Kurulunun 26.01.2012 tarih ve 1 sayılı Kararı ile hazırlanıp Yargıtay Büyük Genel Kurulunun 09.02.2012 tarih 1 sayılı Kararı ile aynen kabul edilen ve 18.02.2012 tarih 28208 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren hukuk dairelerine ilişkin iş bölümü uyarınca hükme yöneltilen temyiz itirazlarının incelenmesi Yüksek Yargıtay (1.) Hukuk Dairesine ait olmakla gereği için dosyanın anılan Daire Başkanlığına GÖNDERİLMESİNE, 24.05.2012 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL-TENKİS Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil, tenkis davası sonunda, yerel mahkemece davanın kabulüne ilişkin olarak verilen karar davalı vekili tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ...'nin raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü; -KARAR- Dava, muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı tapu iptali ve tescili olmadığı takdirde tenkis isteğine ilişkindir....
MADDELERİ KIYASEN UYGULANARAK TARAFIMIZA TAPU KAYDINDA TASHİHE MAHAL OLMADAN İCRA DOSYALARINDAKİ ALACAK VE FERİLERİ İLE SINIRLI OLMAK ÜZERE CEBRİ İCRA YETKİSİ VERİLECEKTİR. DAVA DİLEKÇEMİZİN KONU ve SONUÇ-İSTEM BÖLÜMÜNDE AÇIKÇA DAVANIN MUVAZAA NEDENLİ TASARRUFUN İPTALİ DAVASI OLDUĞU, TBK M.19 VE İİK 277 VD MADDELERİNE KIYASEN DAYANILDIĞI AÇIKÇA YAZILIDIR. ÖTE YANDAN DİLEKÇEMİZİN İÇERİĞİNDE DE - devir silsilesinin yer verildiği bölümün hemen altında- DAVALILAR ARASINDAKİ TASARRUFUN MUVAZAA YANİ GENEL HÜKÜMLERE GÖRE TBK M.19 UYARINCA GEÇERSİZ OLDUĞU, MUVAZAAYA DAYALI DAVALARDA HERHANGİ BİR HAK DÜŞÜRÜCÜ SÜRE YA DA ZAMANAŞIMI SÜRESİ MEVCUT OLMADIĞI AÇIKLANMIŞ HATTA VE HATTA KONUYA İLİŞKİN YARGITAY KARARLARINA DA YER VERİLMİŞTİR." şeklinde açıklama yapmıştır. Bu hali ile, istinaf incelemesinin BK'nun 19 maddesine dayalı olarak yapılması talep edilmektedir. BK'nun 19....
Somut olayda davacı vekili, müvekkilinin elinde bulunan altın ve ziynetler yanında düğünde takılan ziynetlerle yüklü bir birikim oluşturarak dava konusu taşınmazın eşi ... üzerine tescil edilerek alındığını, aradan geçen zaman içerisinde dava dışı ... ile müvekkili arasında yaşanan anlaşmazlıklar nedeniyle müvekkili ile eşi arasında boşanma davası açıldığını, müvekkilinin eşinin davaya konu taşınmazı 23.08.2010 tarihinde kardeşi ...'e değerinin altında bir satış bedeli ile sattığını, evlerinin satılmış olduğundan ...'in açtığı, ... Asliye Hukuk Mahkemesi 2014/49 Esas sayılı dosyasında men'i müdahale ve tahliye davası ile haberdar olduğunu belirterek dava konusu taşınmazda davalı adına olan tapu kaydının iptali ile müvekkili adına tescil edilmesine karar verilmesini talep etmiştir....
