FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ ESAS NO : 2021/46 Esas KARAR NO : 2022/2 DAVA : Tazminat (Fikir Ve Sanat Eserleri Sahipliğinden Kaynaklanan) DAVA TARİHİ : 10/02/2021 KARAR TARİHİ : 05/01/2022 Mahkememizde görülmekte bulunan Tazminat (Fikir Ve Sanat Eserleri Sahipliğinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılamasının sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davacının babası ...'nin 24/09/1969 yılında vefat ettiğini, babasının birden fazla eseri bestelenerek ve çeşitli albümlerde , çeşitli yorumcular tarafından seslendirildiğini, bu eserlerden birininde " ... " adlı eser olduğunu, belirtilen eser zamanında çoğu bilinen sanatçı tarafından seslendirilmiş ve albümlere eklenmiş olduğunu, dava konusu eserin davalı şirket tarafından çıkarılan ve davalı ......
Fikir ve düşünceler, ancak bir şekle büründüğünde yani eser formunda açıklığında fikri hukuk kapsamına girer. Diğer taraftan eserde algılanabilir olma dışında düşüncenin açıklanış formatı da önemlidir. Yani fikir ve sanat ürününün FSEK'te öngörülmüş olan düşünceyi ifade formatlarından birine dahil olması gerekir. FSEK'te eser formatları olarak, ilim ve edebiyat eserleri, musiki eserleri, güzel sanat esefleri, sinema eserleri ve bağlı eser olarak kabul edilen işlenme eserler gösterilmiştir. Dolayısıyla bir fikir ve sanat ürününü bu formatlardan birine sokmak mümkün değilse, onu kanuna göre eser saymak ve korumak da mümkün olmayacaktır. Somut olaya dönüldüğünde; Dava, FSEK kapsamında eser sahipliğine ilişkin maddi ve manevi tazminat taleplerine ilişkindir....
KANAAT VE GEREKÇE Dava 5846 sayılı Fsek hükümlerine göre açılmış maddi ve manevi tazminat talepli davadır. Eser vasfına ilişkin değerlendirme 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu l/B-(a) bendinde eser; “sahibinin hususiyetini taşıyan ve ilim ve edebiyat, musiki, güzel sanatlar veya sinema eserleri olarak sayılan her nevi fikir ve sanat mahsulleri” olarak tanımlanmıştır. Dolayısıyla bir fikri ürünün eser olarak korunabilmesi için objektif ve sübjektif iki unsuru barındırması gerekmektedir. Objektif unsur; kanunda sayılan eser kategorilerinden birine dahil olma, sübjektif unsur ise sahibinin hususiyetini taşımadır (EREL, Şafak: Türk Fikir ve Sanat Hukuku, Ankara 2009, s. 51) Bu unsurlar Yargıtay kararlarında da aynı yönde açıklanmaktadır. “FSEK’e göre, fikir ve sanat eseri, eser sahibinin hususiyetini taşıyan, ilim ve edebiyat, musiki, güzel sanatlar ve sinema eserleri türlerinden birisi içine giren her nevi fikir ve sanat mahsulü olarak tarif edilmiştir....
KANAAT VE GEREKÇE Dava 5846 sayılı Fsek hükümlerine göre açılmış maddi ve manevi tazminat talepli davadır. Eser vasfına ilişkin değerlendirme 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu l/B-(a) bendinde eser; “sahibinin hususiyetini taşıyan ve ilim ve edebiyat, musiki, güzel sanatlar veya sinema eserleri olarak sayılan her nevi fikir ve sanat mahsulleri” olarak tanımlanmıştır. Dolayısıyla bir fikri ürünün eser olarak korunabilmesi için objektif ve sübjektif iki unsuru barındırması gerekmektedir. Objektif unsur; kanunda sayılan eser kategorilerinden birine dahil olma, sübjektif unsur ise sahibinin hususiyetini taşımadır (EREL, Şafak: Türk Fikir ve Sanat Hukuku, Ankara 2009, s. 51) Bu unsurlar Yargıtay kararlarında da aynı yönde açıklanmaktadır. “FSEK’e göre, fikir ve sanat eseri, eser sahibinin hususiyetini taşıyan, ilim ve edebiyat, musiki, güzel sanatlar ve sinema eserleri türlerinden birisi içine giren her nevi fikir ve sanat mahsulü olarak tarif edilmiştir....
FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ ESAS NO : 2022/234 Esas KARAR NO: 2022/218 DAVA: Tazminat (Fikir Ve Sanat Eseri Sözleşmesinden Kaynaklanan) DAVA TARİHİ : 16/08/2018 KARAR TARİHİ: 16/12/2022 Mahkememizde görülmekte bulunan Tazminat (Fikir Ve Sanat Eseri Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılamasının sonunda, TALEP: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacının konuşma ----- ----- olduğunu, ------- ---- olduğunu, davacının kendisinin bulmuş ------- anlama dikkat yeteneklerini ---------gelirtirdiğini, ------ kurduğunu, bahsi geçen ------- tasdik ve tarihini tescil ettirdiklerini, bu eğitim--------- tanınmaya -------- olumlu geri dönüşler almaya başladığını, davacının------ yapmış olduğu bir anlaşmayla isim ve model hakkının tamamı kendisinde mahfuz olacak şekilde ----- şirketten ortaklık verdiğini, bu kişiler ile ilgili sözleşmeye binaen ----işletmeye başladıklarını, ----- olduğu röpotajda; ----- tanıtmış ve haksız rekabet...
Yani Fikir ve Sanat Eserleri Hukuku çerçevesinde korunan husus, düşünceler ve fikirler değil bunların ifade şeklidir. Nitekim Yargıtay’ın bu konu ile ilgili çeşitli kararları da vardır. Örneğin Yargıtay bir kararında, “...bir eserin, yasa karşısında eser niteliğini kazanabilmesi için iki unsur gereklidir. Birincisi objektif unsur ki yasa bunu mahsul(ürün) olarak belirtmiştir. Buna göre eser, evvela temellüke, tasarrufa elverişli maddi bir varlık olarak var olmalıdır. İkincisi de, sübjektif unsur olup eserin sahibinin özelliğini taşıyan bir fikir ve sanat eseri olmasıdır. Olaydan anlaşıldığı üzere davacı, yukarıda unsurları açıklanan bir eserin henüz sahibi değildir. Ancak, yaptığı kazılardan elde ettiği bilimsel buluşlara dayanarak bir eser yaratmayı düşünmüştür. Yani, bu yönde bir düşüncesi, bir fikri vardır. Fakat bir fikir veya sanat eseri, fikir halinde kaldığı sürece eser niteliğini kazanamaz...ve dolayısiyle Fikir ve Sanat Eserleri Yasasının koruyucu hükümlerinden yararlanamaz....
HUKUK DAİRESİ T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A İ S T İ N A F K A R A R I DOSYA NO: 2021/1338 Esas KARAR NO: 2023/867 Karar İNCELENEN KARARIN MAHKEMESİ: İSTANBUL 2.FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ: 09/02/2021 NUMARASI: 2018/187 E. - 2021/54 K. DAVANIN KONUSU: Fikir Ve Sanat Eseri (Maddi Tazminat İstemli) Fikir Ve Sanat Eseri (Manevi Tazminat İstemli.)...
FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ ESAS NO : 2020/434 Esas KARAR NO : 2021/307 DAVA : Fikir Ve Sanat Eseri (Manevi Tazminat İstemli.) DAVA TARİHİ : 28/12/2020 KARAR TARİHİ : 15/10/2021 Mahkememizde görülmekte bulunan İtirazın İptali (Fikir Ve Sanat Eseri Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılamasının sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili dava dilekçesi ve aşamalardaki beyanlarında özetle, müvekkilinin ... bölümü mezunu olup, hâlihazırda ......
karşılık, mahkemece maddi ve manevi tazminat taleplerinin kabulüne karar verilmesine rağmen davacı yararına yasal faize hükmedilmemesi doğru olmamış ve kararın bu nedenle de davacı yararına bozulmasına karar verdiği görülmüştür....
Mahkemece dairemiz bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda, eserin işleme - derleme eser olduğu, davacıya tek başına hak sahipliği bahşetmediği, davacının kendi eseri olarak kabul edilemeyen dava konusu ile ilgili olarak tecavüzün kaldırılması ve tazminat talep edemeyeceği gerekçeleriyle davanın reddine karar verilmiştir. Kararı davacı vekili temyiz etmiştir. 1-Dava eserden doğan telif hakkına tecavüzün önlenmesi ve maddi tazminat istemine ilişkindir. Eser türleri, 1951 tarih ve 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu'nun 2 ve devamı maddelerinde sahibinin hususiyetini taşıması ön koşuluyla ve sınırlı sayıda olmak üzere düzenlenmiştir. Kanunda sayılan eser türleri arasında, 2/3. maddesinde “bedii vasfı bulunmayan teknik ve ilmi mahiyetteki fotoğraf eserleri”, 4/5. maddesinde ise “güzel sanat eseri mahiyetindeki estetik değere sahip fotoğrafik eser ve slaytlar” ilim eseri mahiyetindeki eserleri de bulunmaktadır....
