Esas KARAR NO : 2022/73 ANA DOSYADA DAVA : Faydalı Model Belgesi'nden Doğan Haklara Tecavüzün ve Haksız Rekabetin Tespiti, Men ve Ref'i ANA DOSYA DAVA TARİHİ : 08/02/2021 BİRLEŞEN DOSYADA DAVA : Faydalı Model Belgesi'nden Doğan Haklara Tecavüz ve Haksız Rekabet Nedeniyle Tazminat BİRLEŞEN DOSYADA DAVA TARİHİ : 14/06/2021 KARAR TARİHİ : 27/04/2022 KARARIN YAZILDIĞI TARİH : 17/05/2022 Mahkememizde görülmekte bulunan Faydalı Model Belgesi davasının yapılan açık yargılamasının sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: DAVA : Davacı vekili dava dilekçesi ile, müvekkili şirketin 1979 yılında asansör konsolu üretimine başladığını, uzun yıllardır ARGE çalışmalarına önem veren müvekkilinin ..... markası altında asansör ray konsolu, asansör yandan ağırlık bölme setleri ve asansör makine şasesi gibi konularda dünya üzerinde benzersiz modeller üreterek, bu alanda karşılaşılan sorunlara teknik çözümler ürettiğini, bu kapsamda Türk Patent nezdinde ... başlıklı 17/03/2017 tarih, ..... sayılı faydalı model belgesinin...
Fıkrasının b bendine göre yapılan bir başvuruya dayanması durumunda en önceki başvurunun ilk halinin kapsamını aşması, faydalı model sahibinin 109. Maddeye göre faydalı model isteme hakkına sahip olmadığının ispatlanması hallerinde menfaati olanlar, Cumhuriyet Savcıları veya ilgili Kamu Kurum ve Kuruluşları faydalı modelin hükümsüzlüğünü isteyebilecektir. Faydalı model sahibinin 109. Maddeye göre faydalı model isteme hakkına sahip olmadığı, sebebi ile faydalı modelin hükümsüzlüğününü ancak buluşu yapan veya halefleri isteyebilecektir. Hükümsüzlük nedenleri, faydalı modelin sadece bir bölümüne ilişkin bulunuyorsa sadece o bölümü etkileyen istem veya istemlerin iptali suretiyle kısmi hükümsüzlüğe karar verilmesi gerekmektedir. Diğer yandan bir istemin kısmen hükümsüzlüğüne ise karar verilemeyecektir. Kısmi hükümsüzlük sonucu faydalı modeli iptal edilmeyen istem veya istemleri 142. Madde hükümlerine uygun olması halinde faydalı model, bu istem veya istemler için geçerli kalacaktır....
Fıkrasının b bendine göre yapılan bir başvuruya dayanması durumunda en önceki başvurunun ilk halinin kapsamını aşması, faydalı model sahibinin 109. Maddeye göre faydalı model isteme hakkına sahip olmadığının ispatlanması hallerinde menfaati olanlar, Cumhuriyet Savcıları veya ilgili Kamu Kurum ve Kuruluşları faydalı modelin hükümsüzlüğünü isteyebilecektir. Faydalı model sahibinin 109. Maddeye göre faydalı model isteme hakkına sahip olmadığı, sebebi ile faydalı modelin hükümsüzlüğününü ancak buluşu yapan veya halefleri isteyebilecektir. Hükümsüzlük nedenleri, faydalı modelin sadece bir bölümüne ilişkin bulunuyorsa sadece o bölümü etkileyen istem veya istemlerin iptali suretiyle kısmi hükümsüzlüğe karar verilmesi gerekmektedir. Diğer yandan bir istemin kısmen hükümsüzlüğüne ise karar verilemeyecektir. Kısmi hükümsüzlük sonucu faydalı modeli iptal edilmeyen istem veya istemleri 142. Madde hükümlerine uygun olması halinde faydalı model, bu istem veya istemler için geçerli kalacaktır....
Davalı vekili, davacıya ait faydalı modelin ayırt edicilik ve yenilik unsurlarına sahip olmadığını, davacının faydalı modeli hakkında hükümsüzlük davaları bulunduğunu savunmuştur. Mahkemece, bekletici mesele kabul edilen hükümsüzlük davalarında davalının işbu davaya konu faydalı modelinin hükümsüzlüğüne karar verildiği, bu kararlardan İstanbul 1. Fikri ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi'nin 2003/967 Esas sayılı dosyasındaki kararın kesinleştiği, 551 sayılı KHK'nın 131. maddesi gereğince hükümsüzlük kararlarının geçmişe etkili olup, faydalı modelin tescil edildiği ve koruma altına alındığı tarihten itibaren etkili olduğu, kesinleşen hükümsüzlük kararı ile KHK'nın sağladığı korumanın hiç doğmadığının kabulünün gerektiği, bu durumda faydalı model belgesinin ihlali nedeniyle davalının sorumlu tutulamayacağı gerekçesiyle davanın reddine dair verilen kararın davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine karar Dairemizin 12.12.2012 günlü ilamıyla onanmıştır....
model belge dökümünları davaya dayanak hükümsüzlük talep edilen ...nolu faydalı model belgesi ile incelenmiş olup, hükümsüzlüğü talep edilen ... nolu “...” buluş başlıklı Faydalı Model belgesinin istemlerinden hiçbirinin başvuru tarihi itibari ile yeni olmadığı ve tüm istemler yönünden hükümsüzlük koşullarının oluştuğu anlaşılmıştır....
Mülga 551 sayılı KHK’nın 165. maddesinde yer alan “a - Faydalı model belgesi konusunun, bu Kanun Hükmünde Kararnamenin 154'üncü, 155' inci ve 156' ncı maddelerinde belirtilen hükümlere aykırılığı ispat edilmişse,” şeklindeki düzenleme ile KHK’nın 142. maddesindeki “Bu Kanun Hükmünde Kararnamenin 156'ncı maddesi hükmüne göre yeni olan ve 10'uncu madde anlamında sanayiye uygulanabilen buluşlar, faydalı model belgesi verilerek korunur.” hükmüne atıfta bulunulmuştur. Buna göre, faydalı model başvurusunun kabul edilebilmesi için ortada teknik ilerleme anlamında yenilik (küçük buluş) olması, KHK’nın 10. maddesi anlamında da sanayiye uygulanabilir olması koşulu bulunmaktadır. Öte yandan bir buluş faydalı model belgesi verilerek korunmuş ise, faydalı modelin yeni ve sanayiye uygulanabilir olmadığını ispat yükü bu iddiayı ileri süren tarafa aittir....
Ayrıca, faydalı model belgesi verilerek korunamayan buluşlar ve konular ile ilgili olarak, 551 sayılı KHK’nin 155. maddesi uyarınca KHK’nin 6. maddesinde belirtilen konuların yanı sıra usuller ve bu usuller sonucunda elde edilen ürünler ile kimyasal maddeler hakkında faydalı model belgesi verilmez. 551 sayılı KHK’nin 165. maddesine göre aşağıdaki hallerde faydalı model belgesinin hükümsüz sayılmasına yetkili mahkeme tarafından karar verilir: a - Faydalı model belgesi konusunun, bu Kanun Hükmünde Kararnamenin 154. 155. ve 156. maddelerinde belirtilen, hükümlere aykırılığı ispat edilmişse; b - Faydalı model belgesi konusu buluşun, buluş konusunun ilgili olduğu teknik alandaki bir uzmanın onu uygulamaya koyabilmesini mümkün kılacak yeterlikte, açık ve tam olarak tanımlanmadığı ispat edilmişse; c - Faydalı model belgesi konusunun, faydalı model belgesi verilmesi için yapılmış olan başvurunun kapsamı dışına çıktığı veya faydalı model belgesi 45. maddeye göre ayrılmış olan bir başvuruya veya...
, davalıya ait ... faydalı model belgesi ile ilgi olarak açılan davanın reddine karar verilmiştir....
Faydalı Model Belgelerinin hükümsüzlüğü konusunda olaya uygulanacak mülga 551 Sayılı KHK’nın 165.maddesinde yer alan “a - Faydalı model belgesi konusunun, bu Kanun Hükmünde Kararnamenin 154 üncü, 155 inci ve 156 ncı maddelerinde belirtilen, hükümlere aykırılığı ispat edilmişse,” şeklindeki düzenleme ile KHK’nın 142.maddesindeki “Bu Kanun Hükmünde Kararnamenin 156 ncı maddesi hükmüne göre yeni olan ve 10 uncu madde anlamında sanayiye uygulanabilen buluşlar, faydalı model belgesi verilerek korunur” hükmüne atıfta bulunulmuştur. Buna göre, faydalı model başvurusunun kabul edilebilmesi için ortada teknik ilerleme anlamında “buluş” olması, söz konusu buluşun KHK’nın 156.maddesi anlamında yeni, KHK’nın 10.maddesi anlamında sanayiye uygulanabilir olması koşulu bulunmaktadır. Öte yandan bir buluş faydalı model belgesi verilerek korunmuş ise, faydalı modelin yeni ve sanayiye uygulanabilir olmadığını ispat yükü bu iddiayı ileri süren tarafa aittir....
Faydalı Model Belgelerinin hükümsüzlüğü konusunda olaya uygulanacak mülga 551 Sayılı KHK’nın 165.maddesinde yer alan “a - Faydalı model belgesi konusunun, bu Kanun Hükmünde Kararnamenin 154 üncü, 155 inci ve 156 ncı maddelerinde belirtilen, hükümlere aykırılığı ispat edilmişse,” şeklindeki düzenleme ile KHK’nın 142.maddesindeki “Bu Kanun Hükmünde Kararnamenin 156 ncı maddesi hükmüne göre yeni olan ve 10 uncu madde anlamında sanayiye uygulanabilen buluşlar, faydalı model belgesi verilerek korunur” hükmüne atıfta bulunulmuştur. Buna göre, faydalı model başvurusunun kabul edilebilmesi için ortada teknik ilerleme anlamında “buluş” olması, söz konusu buluşun KHK’nın 156.maddesi anlamında yeni, KHK’nın 10.maddesi anlamında sanayiye uygulanabilir olması koşulu bulunmaktadır. Öte yandan bir buluş faydalı model belgesi verilerek korunmuş ise, faydalı modelin yeni ve sanayiye uygulanabilir olmadığını ispat yükü bu iddiayı ileri süren tarafa aittir....
