Faydalı model sahibinin 109 uncu maddeye göre faydalı model isteme hakkına sahip olmadığı nedeniyle faydalı modelin hükümsüzlüğü, ancak buluşu yapan veya halefleri tarafından istenebilir. (3) Faydalı modelin hükümsüzlüğü davası, faydalı modelin koruma süresince veya hakkın sona ermesini izleyen beş yıl içinde, sicile faydalı model sahibi olarak kayıtlı kişiye karşı açılabilir. Sicilde hak sahibi olarak görülen kişilerin davaya katılabilmelerini sağlamak için bu kişilere ayrıca tebligat yapılır. (4) Faydalı model sahibinin, 109 uncu maddeye göre faydalı model isteme hakkına sahip bulunmadığı hakkındaki iddia, ancak buluşu yapan veya halefleri tarafından ileri sürülebilir. Bu durumda, 110 uncu madde hükümleri uygulanır. (5) Hükümsüzlük nedenleri faydalı modelin sadece bir bölümüne ilişkin bulunuyorsa,sadece o bölümü etkileyen istem veya istemlerin iptali suretiyle, kısmi hükümsüzlüğe karar verilir....

Taraflar arasında görülen davada ..... 1.Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi’nce verilen 04/02/2016 tarih ve 2012/264-2016/15 sayılı kararın Yargıtayca incelenmesi davacı vekili, davalı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü: Davacı- birleşen dava da davalı vekili, müvekkiline ait faydalı model ve tasarımının davalı ürünlerinde birebir kullanıldığını, delil tespiti ve diğer delillerle ispatlandığını ileri sürerek faydalı model ve tasarım hakkına tecavüzün tespiti, önlenmesi ile 15.000,00 TL maddi, 15.000,00 TL manevi tazminat ile kötü üretim nedeniyle 1.000,00 TL maddi tazminatın davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiş, birleşen dava yönünden müvekkilinin tasarım ve faydalı model belgesinin yeni...

Dava, faydalı model belgesi hükümsüzlüğü istemine ilişkindir. 551 sayılı KHK'nın 1. maddesine göre "bu KHK'nın amacı buluşlara patent ve faydalı model belgesi vererek korumaktır." Yine 551 sayılı KHK'nın 154. maddesi uyarınca, "bu KHK'nın 156. madde hükmüne göre yeni ve 10. madde anlamında sanayiye uygulanan buluşlar faydalı model belgesi verilerek korunur." Aynı KHK'nın 156. maddesinde de faydalı model belgesine konu buluşun yenilik koşulu açıklanmıştır. Anılan madde metinlerinden de anlaşılacağı üzere KHK'da faydalı modeller için patentlerden farklı olarak buluş basamağı koşulu getirilmemiş olmakla birlikte, faydalı model belgesi ile korunması gereken sınai hak konusunun öğretide ve Dairemiz kararlarında da açıklandığı üzere (basit bir çözümü içeren küçük/faydalı) buluş niteliğinde bulunması gerekmektedir....

Faydalı model yönünden bakıldığında ise 551 s. KHK m. 154'e göre; “Bu Kanun Hükmünde Kararnamenin 156. maddesi hükmüne göre yeni olan ve 10 uncu madde anlamında sanayiye uygulanabilen buluşlar, faydalı model belgesi verilerek korunur.” 551 s. KHK m. 156 'da ise “Faydalı model belgesi başvurusuna konu olan buluş başvuru tarihinden önce, Türkiye içinde veya dünyada herkesin ulaşabileceği şekilde yazılı olarak veya bir başka yolla açıklanmış veya yöresel veya ülke çapında kullanılmış ise, yeni değildir....

Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlenildikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:Davacı vekili, müvekkili ile davalının aynı alanda faaliyet gösterdiğini, damacanalarda satılan sular için plastik pompa imalatı yaptığını, dava dışı kurumdan 'Damacanalarda kullanılan pompalar için kilitleme düzeneği ve uzunluğu ayarlanabilir emiş borusu' konulu faydalı modeli adına tescil ettirdiğini, ceza mahkemesine başvurarak 'uzunluğu ayarlanabilir emiş borularının' toplatılması kararı aldırdığını, müvekkilinin 9.720 takım boru ile bu boruların üretiminde kullanılan kalıplarına el konulduğunu, faydalı model konusunun asla faydalı model belgesine konu olmayacak ürün olduğunu, davalının bilerek faydalı model belgesi aldığını, şikayet hakkını da kötüye kullanarak müvekkilinin maddi ve manevi zararına neden olduğunu ileri sürerek, 40.000 TL maddi ve 10.000 TL manevi tazminatın tahsiline...

e ait olduğunu, müvekkillerinin eylemlerini TPMK nezdinde ........ sayı ile tescilli "........" başlıklı faydalı model belgesi kapsamında gerçekleştirildiğini, davalı tarafın, müvekkilinin tescilinden yaklaşık bir yıl sonra ........ ve ....... sayı ile tescilli faydalı model belgesini kendi adına tescil ettirdiğini ve bu tescil kapsamında koku makinesi üretmeye başladığını, müvekkili firma aleyhine olmak üzere haksız menfaat elde ettiğini, davalı tarafın müvekkili aleyhine İstanbul Anadolu ....... Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi'nin ......... Esas sayılı dosyası ile tecavüzün tespiti, önlenmesi ve tazminat talepli dava açıldığını, davalının faydalı model tescilinin ve üretim faaliyetlerinin müvekkilinin faydalı modelden doğan haklarını ihlal ettiğini iddia ederek, davalı adına ......... ve ..........

Esas KARAR NO : 2022/73 ANA DOSYADA DAVA : Faydalı Model Belgesi'nden Doğan Haklara Tecavüzün ve Haksız Rekabetin Tespiti, Men ve Ref'i ANA DOSYA DAVA TARİHİ : 08/02/2021 BİRLEŞEN DOSYADA DAVA : Faydalı Model Belgesi'nden Doğan Haklara Tecavüz ve Haksız Rekabet Nedeniyle Tazminat BİRLEŞEN DOSYADA DAVA TARİHİ : 14/06/2021 KARAR TARİHİ : 27/04/2022 KARARIN YAZILDIĞI TARİH : 17/05/2022 Mahkememizde görülmekte bulunan Faydalı Model Belgesi davasının yapılan açık yargılamasının sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: DAVA : Davacı vekili dava dilekçesi ile, müvekkili şirketin 1979 yılında asansör konsolu üretimine başladığını, uzun yıllardır ARGE çalışmalarına önem veren müvekkilinin ..... markası altında asansör ray konsolu, asansör yandan ağırlık bölme setleri ve asansör makine şasesi gibi konularda dünya üzerinde benzersiz modeller üreterek, bu alanda karşılaşılan sorunlara teknik çözümler ürettiğini, bu kapsamda Türk Patent nezdinde ... başlıklı 17/03/2017 tarih, ..... sayılı faydalı model belgesinin...

Şti. vekili, davacının iddialarını tarafına ait olmayan ve hiçbir şekilde lisans da almadığı 3. kişinin .... 2003/01370 numaralı incelemesiz patentine dayandırdığını , davacının bu davayı açma ehliyetine sahip olmadığını, davacının hukuka aykırı kullanım ve ihaleleri nedeniyle müvekkilin ciddi zararlarda karşı karşıya kaldığını, savunarak davanın reddini istemiştir. Mahkemece, iddia, savunma ve tüm dosya kapsamına göre, birleşen dava bakımından; faydalı modele konu olan buluşun başvuru tarihi itibariyle yenilik içermediğinden davanın kabulü ile 2007/09202 sayılı faydalı model belgesinin hükümsüzlüğüne karar verilmiş, asıl dava bakımından ise; faydalı model belgesinin hükümsüz sayılmış olması nedeniyle hükümsüzlüğün geriye doğru etkili olduğu, tescil tarihinden itibaren faydalı model belgesinin hükümsüz sayıldığı, davalı tarafın haksız rekabete göre bir kullanımının da bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir....

Y sayı ile tescil ettirdiğini ileri sürerek davalıya ait faydalı model belgesinin hükümsüz kılınmasını ve ayrıca davalının haksız olarak tescil ettirdiği faydalı model belgesi nedeniyle müvekkilinin 551 sayılı KHK'nın 140/1 (c) ve 141. maddeleri kapsamında yoksun kaldığı 5.000 TL tazminatın davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı vekili, davanın reddini istemiş, birleşen dosyada davacı vekili olarak, davalı Işıl Mühendislik AŞ adına tescilli olan 04.05.2009 tarihli TR 2009 03458 Y sayı ve “Hijyenliği Sağlayan Gümüş İyon Tabaka İçeren Hava Borusu” başlıklı faydalı model belgesine konu buluşun yenilik ve sanayiye uygunluk özelliklerinden yoksun olduğunu ileri sürerek faydalı model belgesinin hükümsüzlüğüne karar verilmesini talep ve dava etmiştir....

Somut olayda, davacıya ait faydalı model belgesinin davalı şirkete devri karşılığında, faydalı model belgesinin 10 yıllık koruma süresinin sonuna denk gelecek ölçüde sözleşme süresinin belirlendiği, ancak, faydalı model belgesinin davalıya devrinden sonra 02.04.2008 tarihli ihtarname ile sözleşmenin davalı şirket tarafından haksız olarak feshedildiği anlaşılmaktadır. Buna göre, faydalı model belgesinin sözleşme süresince davalıya devredildiği dikkate alındığında sözleşmenin davalı taraflarca süresinden önce sonlandırılmasından sonra faydalı modelin davacıya tekrar iadesi ve sözleşmenin haksız feshi nedeniyle zarar ve ziyanının karşılanması gerekmekte olup, faydalı model belgesinin iadesi halinde, sözleşmenin sona erdirildiği 02.04.2008 tarihi ile faydalı model belgesinin 10 yıllık koruma süresinin sonuna kadar davacının faydalı modelden doğan hakkı kullanacağı tabiidir....