FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ ESAS NO : 2019/76 Esas (Birleşen 2019/84 E) KARAR NO : 2023/20 DAVA : Faydalı Model Belgesi (Tecavüzün Ref'i İstemli), Faydalı Model Belgesi (Faydalı Model Hakkına Tecavüzden Kaynaklanan) DAVA TARİHİ : 20/03/2019 KARAR TARİHİ : 31/01/2023 Mahkememizde görülmekte bulunan Faydalı Model Belgesi (Tecavüzün Ref'i İstemli), Faydalı Model Belgesi (Faydalı Model Hakkına Tecavüzden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılamasının sonunda, İ S T E M / Davacı-Karşı davalı vekili dava dilekçesinde özetle; Davacı tarafından verilen dava dilekçesinde davacıya ait ---- tescil numaralı faydalı modelin davalı tarafça ihlal edildiği, Davacının faydalı ---- tasarımı hem de fonksiyonel açıdan birebir aynısı olan ve davalı tarafından kullanılan ürünlerin tüketici tarafından ayırt edilmesinin mümkün olmadığını, Davalı tarafa ait ürünün davacının tescilli faydalı modeline konu ürünün muadili olduğunu, iki tarafa ait ürünün de aynı sektörde kullanıldığını, davacının...
Kararı, davalı vekili temyiz etmiştir. 1-Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına ve 551 sayılı KHK'nın 166. maddesi yollamasıyla 78. maddesi uyarınca sonraki tarihli faydalı model başvurusunun, faydalı modele tecavüz davasında önceki tescilli faydalı model belgesi sahibine karşı savunma gerekçesi olarak ileri sürülemeyecek olmasına göre, davalı vekilinin aşağıdaki bent dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir. 2- Dava, davacı adına tescilli faydalı modelden kaynaklanan haklara tecavüz nedeniyle maddi ve manevi tazminat istemine ilişkin olup, mahkemece yukarıda özetlenen gerekçe ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir. Ancak, 551 sayılı KHK'nın 166. maddesi yollamasıyla aynı KHK'nın 83. maddesi uyarınca faydalı modelden doğan korumanın kapsamı istem veya istemlerle belirlenir....
Davacı/ Karşı davalı ... sayılı faydalı model belgesi: Davacıya (karşı davalıya) ait ... sayılı faydalı model belgesi ile korunan buluş; balkon, teras, vitrin ve bunun gibi cephelerde tamamen camlı katlanır kanatlarla kapatılan cam cephe sistemlerinin alt ve üst profil üzerinde hareket etmesini sağlayan tekerlek mekanizmaları ile ilgilidir. Söz konusu faydalı belgesi 2 istemden oluşmakta olup, bu istemlerden 1 no.lu istem buluşun en geniş kapsamıyla tanımlandığı ana istem; 2 no.lu istem ise bu ana isteme bağlı yazılmış, bağımlı istemdir. ... sayılı faydalı model belgesi istemleri aşağıdaki gibi tanımlanmıştır....
Asıl dava, faydalı modele tecavüzden kaynaklanan tazminat, birleşen dava faydalı modelin hükümsüzlüğü istemine ilişkindir. 551 sayılı KHK'nın 1. maddesine göre "bu KHK'nın amacı buluşlara patent ve faydalı model belgesi vererek korumaktır." Yine 551 sayılı KHK'nın 154. maddesi uyarınca, "bu KHK'nın 156. madde hükmüne göre yeni ve 10. madde anlamında sanayiye uygulanan buluşlar faydalı model belgesi verilerek korunur." Aynı KHK'nın 156. maddesinde de faydalı model belgesine konu buluşun yenilik koşulu açıklanmıştır. Anılan madde metinlerinden de anlaşılacağı üzere KHK'da patentlerden farklı olarak buluş basamağı koşulu getirilmemiş olmakla birlikte, faydalı model belgesi ile korunması gereken sınai hak konusunun öğretide ve Dairemiz kararlarında da açıklandığı üzere (basit bir çözümü içeren küçük/faydalı) buluş niteliğinde bulunması gerekmektedir....
DAVANIN KONUSU: Faydalı Model Belgesi (Maddi Tazminat İstemli) Faydalı Model Belgesi (FM Belgesinin Hükümsüzlüğünden Kaynaklanan) KARAR TARİHİ: 13/09/2022 İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla, HMK 353. ve 356. maddeleri gereğince dosya içeriğine göre duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu; G E R E Ğ İ D Ü Ş Ü N Ü L D Ü: DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde; davacı ile davalının 2013 yılından bu yana ticari ilişki içinde olduklarını, davacının 2011 yılından bu yana “deck montaj klipsi metal bağlantı ürününü” üretip sattığını, davalının da satın alanlardan olduğunu, buna rağmen TPMK’na 27/03/2015 tarihinde faydalı model tescili için başvurduğunu, hiçbir araştırma yapılmaksızın 21/12/2015 tarihinde faydalı modelin davalı adına tescil edildiğini, davacının bu tescilden dava dışı ......
Mülga 551 sayılı KHK’nın 165. maddesinde, faydalı model belgesi konusunun, bu Kanun Hükmünde Kararnamenin 154 üncü, 155 inci ve 156 ncı maddelerinde belirtilen, hükümlere aykırılığı ispat edilmişse, mahkeme tarafından faydalı model belgesinin hükümsüzlüğüne karar verileceği düzenlenmiştir. Aynı KHK'nın 154. maddesinde ise, 156. madde hükmüne göre yeni olan ve sanayiye uygulanabilen buluşların, faydalı model belgesi verilerek korunacağı hüküm altına alınmıştır. Faydalı model belgesi başvurusuna konu olan buluş başvuru tarihinden önce, Türkiye içinde veya dünyada herkesin ulaşabileceği şekilde yazılı olarak veya bir başka yolla açıklanmış veya yöresel veya ülke çapında kullanılmış ise, yeni değildir. Buna göre, faydalı model tescil edilebilmesi için ortada teknik ilerleme anlamında yenilik olması, KHK’nın 10. maddesi anlamında da sanayiye uygulanabilir olması koşulu bulunmaktadır....
Mahkemece iddia, savunma, toplanılan deliller, bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre, her ne kadar davacı tarafın dayandığı TR 1996 01011 sayılı faydalı model belgesinin koruma süresi 13/12/2006 tarihinde dolmuş ve ayrıca dayanılan faydalı model belgesinin hükümsüzlüğü talepli açılmış ve derdest bir dava mevcut ise de, davanın açıldığı tarih itibariyle faydalı model belgesinin geçerli olduğuna dair tescile dayalı karine ve davanın faydalı model belgesine dayalı lisans sözleşmesinden kaynaklanan lisans alacağına ilişkin oluşu nedeniyle, faydalı model belgesinin koruma süresi dolmuş olsa dahi davacının en azından lisans sözleşmesinden kaynaklanan alacak nedeniyle talep hakkının mevcut olduğu düşünülerek yargılamaya devam olunduğu, bilirkişi raporunda, dava konusu ürünün Skopisiz kullanıma elverişli olmadığından faydalı model ihlalinin söz konusu olmadığının belirtildiği, 551 sayılı KHK'nın 164, 166, 73 ve 136. maddelerine göre faydalı model belgesinden kaynaklanan hakların ihlalinin...
model hakkı aldığını, davacıya ait fabrikada mahkeme aracılığıyla delil tespiti yapıldığını, davalının faydalı model belgesinin hükümsüz olduğunu, davalı tarafça faydalı model koruması için başvuru yapılan ürünün davalı tarafından bulunan yeni bir buluş olmadığını, davalı tarafın faydalı model belgesine başvurusuna konu olan vakumlu cam tüpün yıllardan beri Türkiye'de ve dünyada kullanılıyor olması, her isteyenin yazılı ve görsel bir şekilde kolaylıkla ulaşabileceği bir ürün olması nedeniyle bu ürünün faydalı model belgesi verilerek korunabilecek bir buluş olmadığının açık olduğunu ileri sürerek faydalı model belgesinin hükümsüzlüğüne karar verilmesini talep ve dava etmiş; hükümsüzlüğüne karar verilecek faydalı model belgesinin sağladığı haklara tecavüz edilemeyeceğini savunarak karşı davanın reddini istemiştir....
Buna göre; a- Faydalı model belgesi konusunun, bu Kanun Hükmünde Kararnamenin 154 üncü, 155 inci ve 156 ncı maddelerinde belirtilen, hükümlere aykırılığı ispat edilmişse, b - Faydalı model belgesi konusu buluşun, buluş konusunun ilgili olduğu teknik alandaki bir uzmanın onu uygulamaya koyabilmesini mümkün kılacak yeterlikte, açık ve tam olarak tanımlanmadığı ispat edilmişse, c - Faydalı model belgesi konusunun, faydalı model belgesi verilmesi için yapılmış olan başvurunun kapsamı dışına çıktığı veya faydalı model belgesi 45 inci maddeye göre ayrılmış olan bir başvuruya veya 12 nci maddeye göre yapılan başvuruya dayandığı ve onların kapsamlarını aştığı ispat edilmişse, d - Faydalı model belgesi sahibinin, 157 nci maddeye göre faydalı model belgesi isteme hakkına sahip bulunmadığı ispat edilmişse....
Faydalı Model Belgelerinin hükümsüzlüğü konusunda olaya uygulanacak mülga 551 sayılı KHK’nın 165. maddesinde yer alan “ a - Faydalı model belgesi konusunun, bu Kanun Hükmünde Kararnamenin 154 üncü, 155 inci ve 156 ncı maddelerinde belirtilen, hükümlere aykırılığı ispat edilmişse,” şeklindeki düzenleme ile KHK’nın 142. maddesindeki “Bu Kanun Hükmünde Kararnamenin 156 ncı maddesi hükmüne göre yeni olan ve 10 uncu madde anlamında sanayiye uygulanabilen buluşlar, faydalı model belgesi verilerek korunur” hükmüne atıfta bulunulmuştur. Buna göre, faydalı model başvurusunun kabul edilebilmesi için ortada teknik ilerleme anlamında “buluş” olması, söz konusu buluşun KHK’nın 156.maddesi anlamında yeni, KHK’nın 10.maddesi anlamında sanayiye uygulanabilir olması koşulu bulunmaktadır. Öte yandan bir buluş faydalı model belgesi verilerek korunmuş ise, faydalı modelin yeni ve sanayiye uygulanabilir olmadığını ispat yükü bu iddiayı ileri süren tarafa aittir....
