Evlilik birliğinin sarsılmasına dayalı dava hakkı 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu 166/1. maddesinde: "Evlilik birliği, ortak hayatı sürdürmeleri kendilerinden beklenmeyecek derecede temelinden sarsılmış olursa, eşlerden her biri boşanma davası açabilir." şeklinde düzenlenmiş, yine aynı maddenin devamında: “Yukarıdaki fıkrada belirtilen hallerde, davacının kusuru daha ağır ise, davalının açılan davaya itiraz hakkı vardır. Bununla beraber bu itiraz, hakkın kötüye kullanılması niteliğinde ise ve evlilik birliğinin devamında davalı ve çocuklar bakımından korunmaya değer bir yarar kalmamışsa boşanmaya karar verilebilir.” şeklinde düzenlenmiştir. 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 166. maddesinin birinci ve ikinci fıkralarında düzenlenen evlilik birliğinin temelinden sarsılmasına dayalı boşanma davasında, gerçekleşen maddi olayla evlilik birliğinin sarsılmış olduğu ve bu maddi olaya rağmen ortak yaşamın çekilmez hale geldiğinin iddia ve ispat edilmesi öncelikli koşuldur....
temelinden sarsıldığının ispatlanması gerektiği, dosya kapsamından doğrudan taraflar arasında evlilik birliğinin davalı kocadan kaynaklanan sebepler ile ortak hayatı temelinden sarsacak derecede ve evlilik birliğinin devamına imkan vermeyecek derecede bir geçimsizliği, kabule elverişli ciddi sebep ve deliller tespit edilemediği anlaşılmıştır....
Mahkemece; "Asıl dava ve karşı dava, TMK'nın 166/1. maddesinde tanımlanan evlilik birliğinin temelinden sarsılması hukuksal nedenine dayalı boşanma davasıdır. Dosya içerisinde yer alan nüfus aile kayıt tablosunun incelenmesinde tarafların 22/02/1985 tarihinde evlendikleri, müşterek çocuklarının olmadığı anlaşılmıştır. Tarafların sosyal ve ekonomik durumları kolluk marifeti ile araştırılmıştır. TMK'nın 166/1 hükmü gereğince evlilik birliği, ortak hayatı sürdürmeleri kendilerinden beklenmeyecek derecede temelinden sarsılmış olursa, eşlerden her biri boşanma davası açabilir. TMK'nın 166. maddesine dayanan boşanma davasının kabulü için evliliğin tarafların ortak hayatı sürdürmeleri kendilerinden beklenmeyecek derecede temelinden sarsılmış olması, davalı eşin az da olsa kusurlu olması gerekmektedir. Evlilik birliğinin temelinden sarsılması nedeni nispi bir boşanma nedeni olduğu için evlilik birliğinin temelinden sarsılıp sarsılmadığını her somut olaya göre hakim takdir eder....
Mahkemece "...davalının herhangi bir kusurunu ispatlayamadığından; davacının davalıya karşı evlilik birliğinden doğan yükümlülüklerden biri olan "sadakat yükümlülüğünü" ihlal ettiği kanaatine varılarak boşanmaya neden olan olaylarda davacının kusurlu olduğu, tarafların tekrar bir araya gelmelerinin mümkün görülmediği, eşlerin yeniden evlilik birliğini kuramayacağı ve tespit edilen olaylar hep birlikte değerlendirildiğinde 4721 sayılı Medeni Kanunu'nun 166/1. ve 2. maddeleri gereğince evlilik birliğinin yeniden kurulamayacak derecede temelinden sarsıldığı ve evlilik birliğinin devamında taraflar bakımından korunmaya değer bir yarar kalmadığı..." şeklindeki gerekçe ile dava kabul edilmiştir. TMK'nın 166/1- 2 maddesi uyarınca boşanmaya karar verebilmek için taraflar arasındaki evlilik birliğinin temelinden sarsılması ve bu duruma davalının az da olsa kusurlu davranışıyla sebebiyet vermesi gerekir....
HUKUK DAİRESİ DOSYA NO : 2023/314 KARAR NO : 2023/514 T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A İ S T İ N A F K A R A R I İNCELENEN KARARIN MAHKEMESİ : ESPİYE ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 03/11/2022 NUMARASI : 2021/402 ESAS - 2022/430 KARAR DAVA KONUSU : EVLİLİK BİRLİĞİNİN TEMELİNDEN SARSILMASI NEDENİ İLE BOŞANMA KARAR : Taraflar arasındaki davada mahkemece yapılan yargılama sonucunda verilen hüküm aleyhine süresi içerisinde istinaf kanun yolu başvurusunda bulunulmuş olmakla, dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda; GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı birleşen dosya davalı vekili dava dilekçesinde özetle; tarafların 27/12/1988 tarihinde evlendiklerini ancak davalının kusurlu davranışları nedeniyle evlilik birliğinin temelinden sarsıldığını belirterek, davanın kabulü ile tarafların boşanmalarına, boşanmadan sonra yoksulluk nafakasına dönüştürülecek şekilde dava tarihinden geçerli olmak üzere; gelecekte dava ve takip masraflarından kurtulmak için, her yıl belirlenecek ÜFE ve TÜFE...
müvekkilinin yuvasının dağılmaması için elinden gelen çabayı gösterdiğini, evlilik birliğinin üzerine yüklediği sorumlulukları yerine getirdiğini, davalının temizlik ve titizlik takıntısı nedeniyle müvekkilinin evinde rahat edemez hale geldiğini, davalının müvekkilinin komşularının eşi ile ilişkisi olduğu konusunda yakışıksız ve çirkin söylemlerde bulunduğunu ve iftiralarda bulunduğunu, müvekkiline karşı hakaret ve tehdit içeren söz ve davranışlarının olduğunu, bu nedenle davalı hakkında 6284 sayılı Yasa kapsamında önleyici tedbir kararı aldıklarını, davalının evlilik birliğinin üzerine yüklediği sorumlulukları yerine getirmediğini, evlilik birliğinin davalının kusurlu tutum ve davranışları nedeniyle temelinden sarsıldığını belirterek; tarafların boşanmalarına, müvekkili lehine 50.000,00....
Evlilik birliğinin temelinden sarsılması nedeni nispi bir boşanma nedeni olduğu için evlilik birliğinin temelinden sarsılıp sarsılmadığını her somut olaya göre hakim takdir eder. Dosya kapsamından eşlerin ayrı yaşadığı böylece evliliğinin fiilen bittiği, evlilik birliğinin temelinden sarsıldığı, evlilik birliğinin devamında taraflar, müşterek çocuklar ve kamu için korunmaya değer bir menfaatin kalmadığı, tarafların yeniden bir araya gelme ihtimallerinin bulunmadığı ve davacı karşı davalının kusurlu olduğu anlaşılmakla davanın ve karşı davanın (boşanma talebi yönünden) kabulüne ve tarafların boşanmalarına karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur." şeklindeki gerekçe ile "Asıl davanın kabulüne ve karşı davanın kısmen kabulü ile tarafların boşanmalarına, davalı karşı davacının manevi tazminat talebinin kısmen kabulüne, 150.000,00....
Anılan maddenin birinci fıkrası gereğince evlilik birliğinin temelinden sarsılması nedeniyle boşanmaya karar verilebilmesi için başlıca iki şartın gerçekleşmiş olması gerekmektedir. İlki, evlilik birliğinin temelinden sarsılmış olması, diğeri ise ortak hayatın çekilmez hâle gelmiş bulunmasıdır. Genel boşanma sebeplerini düzenleyen ve yukarıya alınan madde hükmü somutlaştırılmamış veya ayrıntıları ile belirtilmemiş bir çok konuda evlilik birliğinin sarsılıp sarsılmadığı noktasında hâkime takdir hakkı tanımıştır. Dolayısıyla olayın özellikleri, oluş biçimi, eşlerin kültürel sosyal durumları, eğitim durumları, mali durumları, eşlerin birbirleri ve çocukları ile olan ilişkileri, yaşadıkları çevrenin özellikleri, toplumun değer yargıları gibi hususlar dikkate alınarak evlilik birliğinin sarsılıp sarsılmadığı tespit edilecektir....
DAVA KONUSU : Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılması Nedeni İle Boşanma KARAR : Dairemizce yapılan dosya üzerinden inceleme sonucunda; GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: İSTEM:Davacı karşı davalı vekili dava dilekçesinde özetle; evlilik birliğinin temelinden sarsıldığını tarafların boşanmalarına müşterek çocuğun velayetinin davacı babaya verilmesine, çocuk için 500,00 TL iştirak nafakası ile 100.000,00 TL manevi tazminatın davalı kadından tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
dışarı attığını, müvekkilinin eniştesinin evine sığındığını, sonrasında herhangi bir geliri olmadığı ve çocukları için evine geri döndüğünü, müvekkilinin evlilik birliği müddetince yaşadığı olumsuzluklar nedeni ile psikolojik anlamda yıprandığını belirterek, tarafların evlilik birliğinin temelinden sarsılması nedeniyle boşanmalarına, müvekkili lehine aylık 500,00....
