İş mahkemeleri, esas olarak iş ve sosyal güvenlik hukuku uygulamasından kaynaklanan bireysel ve toplu hak uyuşmazlıklarını çözmek üzere, 5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanununa dayanılarak kurulmuştur. Bu kapsamda Sosyal Güvenlik Kurumu'nun prim ve diğer alacaklarının hesaplanması, sigortalı olma hakkının kazanılması ya da kaybedilmesi, işçilik alacaklarının belirlenmesi gibi kendi içinde bütünlük ve uzmanlık gerektiren konular bu mahkemelerin görev alanına girmektedir....
İŞ MAHKEMESİ TARİHİ : 11/11/2019 NUMARASI : 2016/428 ESAS 2019/360 KARAR DAVA KONUSU : Tespit (Sosyal Güvenlik Hukuku İle İlgili Tespit Davaları) KARAR : DAVALILARIN CEVABI : Davalılar vekili cevap dilekçesinde özetle; öncelikle husumet itirazında bulunduklarını, davacının murisinin çalıştığını iddia ettiği tekstil kompleksinin Aşkabat Tekstil unvanlı şirket tarafından Türkmenistan mevzuatına göre kurulduğunu, Türkmen şirketi olduğunu, Türkmenistan Kanunlarına göre faaliyet gösterdiğini, T4 A.Ş.'...
Hukuk Dairesinin temel görevi 26.02.2016 gün ve 29636 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanarak 1 Mart 2016 tarihinden itibaren uygulamaya başlanılmasına karar verilen Yargıtay Birinci Başkanlık Kurulunun 12/02/2016 tarih ve 2016/1 sayılı Kararında belirtildiği üzere “Sosyal Güvenlik Hukuku’ndan kaynaklanan davalar”la sınırlıdır. Dosya üzerinde yapılan ön inceleme sonucu: Dava, davacının çalışmaları nedeniyle hizmet tespiti ile birlikte işçilik alacaklarına dair açılmış iken mahkemece 01.02.2008 tarihli ara karar ile her iki dosyanın davacının talepleri dikkate alınarak tefrik kararı verildiği, sosyal güvenlik hukuku ile ilgili olarak açılan dava ile ilgili olarak Yargıtay ... Hukuk Dairesince verilen onama kararı ile sonuçlandırılmış olduğu, bu davanın ise kesinleşen hizmet tespiti davasından sonra işçilik alacaklarına dair devam eden diğer uyuşmazlık ile ilgili olduğu ve tanımlanan niteliği ile dosyadaki temyiz incelemesinin Yargıtay ......
Madde hükmünü, karşılıklılık esasına dayalı uluslararası sosyal güvenlik sözleşmesi yapılmış yabancı ülke vatandaşlarına, hiçbir şekilde Türk sosyal güvenlik sisteminin uygulanamayacağı şeklinde değil, bunlara öncelikle ilgili sosyal güvenlik sözleşmesi hükümlerinin uygulanacağı, burada hüküm yoksa 5510 sayılı Yasa hükümlerinin uygulanacağı şeklinde anlamak gerekir.(Prof. Dr. A. Can Tuncay,/ Prof Dr. Ömer Ekmekçi, Sosyal Güvenlik Hukuku Dersleri,15. Bası, Beta Yayınevi, sh.243; Prof. Dr. Ali Güzel , Prof. Dr.Ali Rıza Okur / Doç. Dr....
Hukuk Dairesinin 21.05.2012 gün ve 2012/9774 E., 2012/8740 K. sayılı kararı ile; "...Sigortalılığa ilişkin “hizmet tespiti” davaları, Sosyal Güvenlik hakkına ilişkin olarak ortaya çıkan davalardır. Yasal dayanağını 506 sayılı Yasanın 6. ve 79/10. (5510 sayılı yasa açısından ise 86/9. ) maddelerinden almaktadır. Sözü edilen 6.madde de, çalıştırılanların, işe alınmaları ile kendiliğinden sigortalı olacakları, sigortalı olmak hak ve yükümünden kaçınılamayacağı ve vazgeçilemeyeceği belirtilmiştir. Anılan yasanın 79/10. maddesinde ise, sigortalıların, çalışmalarının tespiti ile ilgili dava açabilecekleri hükme bağlanmıştır. Bu bakımdan, hizmet tespitine ilişkin davalar sosyal güvenlik hakkı ve kamu düzeni ile ilgili olup, kişi iradesi belirleyici etkiye sahip değildir. İçerisinde bulunduğu yasal statünün belirlediği durum doğrudan dikkate alınır. Bu nedenle hakim, kendiliğinden araştırma yapma yetkisine sahiptir....
İŞ MAHKEMESİ TARİHİ : 01/11/2021 NUMARASI : 2021/547 ESAS - 2021/713 KARAR DAVA KONUSU : Tespit (Sosyal Güvenlik Hukuku İle İlgili Tespit Davaları) KARAR : Yukarıda mahkemesi ile esas ve karar numarası yazılı dosya üzerinden verilen karara karşı istinaf başvurusunda bulunulmakla yapılan inceleme sonunda; GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ : İDDİA: Davacı taraf dava dilekçesinde özet olarak; T2 01/12/2020 tarihinde yaşlı bakım görevlisi olarak çalışmaya başladığını, iş yerindeki bazı hastaların Covid-19 hastası olduğunu, ilk işe girdiğinde iş yerinde Covid-19 testi yapıldığını, kendisinin sonucunun negatif olduğunu, diğer çalışan arkadaşlarının ise pozitif olduğunu, bazı hastaların ise Covid-19 hastası olduğunu, bunların kendisine bildirilmediğini, hasta ve pozitif vakalar ile aynı odada çalıştırıldığını, diğer çalışan ve hastaların Covid-19 hastası olduğunu duyduğunda tekrar test yaptırmak için hastaneye gittiğini, 07/12/2020 tarihinde test sonucunun pozitif çıktığını, bundan dolayı evde karantina...
Anayasa'nın 17. maddesinde "yaşama hakkı" güvence altına alınmış, bu yasal güvencenin yaşama geçirilmesinde, iş ve sosyal güvenlik mevzuatında da işçilerin korunması, işin düzenlenmesi, iş güvenliği, sosyal düzen ve adaletin sağlanması düşüncesi ile koruyucu birtakım hükümler getirilmiştir. Kamu düzeni düşüncesi ile oluşturulan işçi sağlığı ve iş güvenliği mevzuat hükümleri; işyerleri ve eklerinde bulunması gereken sağlık şartlarını, kullanılacak alet, makineler ve hammaddeler yüzünden çıkabilecek hastalıklara engel olarak alınacak tedbirleri, aynı şekilde işyerinde iş kazalarını önlemek üzere bulundurulması gerekli araçların ve alınacak güvenlik tedbirlerinin neler olduğunu belirtmektedir. Burada amaçlanan, yapılmakta olan iş nedeniyle işçinin vücut tamlığı ve yaşama hakkının önündeki tüm engellerin giderilmesidir....
Açılan hizmet tespit davasında ilk derece mahkemesi davanın reddine karar verilirken, davacının istinaf etmesi üzerine bölge Adliye Mahkemesince işe giriş bildirgesi verilmesi nedeni ile bir gün sigortalılık ile sigorta başlangıcının tespitine karar verilmiştir. 2. Kararın feri müdahil kurum tarafından temyizi üzerine ise fiili çalışmanın varlığı yönünde araştırmaya yönelik bozma kararı verilirken, davacı tarafça hükmün temyiz edilmemesi nedeni ile usulü kazanılmış hakkın gözetilmesi gerektiği vurgulanmıştır. 3. Belirtmek gerekir ki sosyal güvenlik hakkı, bu anlamda sigortalılık vazgeçilmez bir temel hak olup kamu düzenindendir. Sosyal güvenlik hakkı ile ilgili yükümlülükler tarafların iradesine bağlı değildir. Kanunun zorlaması söz konusudur. Bu sosyal sigorta sisteminde zorunluluk ilkesine dayanmaktadır....
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere; Sosyal güvenlik mevzuatı kapsamında kurum aleyhine açılan tespit davaları sonucu verilen hüküm ve kararların istinaf incelemesinin Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi ilgili Hukuk Dairesi tarafından yapılması gerektiğinden Dairemizin GÖREVSİZLİĞİNE, Dosyanın bu tür davalara bakmakla görevli Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesine GÖNDERİLMESİNE, Dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda 14.09.2023 tarihinde oy birliği ile karar verildi....
TÜRK MİLLETİ ADINA Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 14. maddesi uyarınca Tetkik Hakiminin raporu ve sözlü açıklamaları dinlendikten sonra, gereği görüşüldü: Dava; davacı tarafından, 5510 sayılı Kanun'un 102. maddesinin 1. fıkrasının (i) bendi uyarınca 8.887,00 TL idari para cezası verilmesine ilişkin Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı İstanbul Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü Başakşehir Sosyal Güvenlik Merkezinin …tarih ve …sayılı işlemi ile bu işleme yapılan itirazın reddine ilişkin …tarih ve E.…sayılı Başakşehir Sosyal Güvenlik Merkezi İPC İtirazı Komisyon Kararı'nın iptali istemiyle açılmıştır....
