"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 17.12.2004 gününde verilen dilekçe ile meraya elatmanın önlenmesi ve eski hale getirme tazminatının tahsili istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; meraya elatmanın önlenmesi davasının reddine, eski hale getirme tazminatının tahsili isteminin kısmen kabulüne, kısmen reddine dair verilen 31.10.2007 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı Hazine vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: _K A R A R_ Dava, mera parseline elatmanın önlenmesi ve eski hale getirme bedelinin tahsili istemleriyle açılmıştır. Mahkemece, davalının çekişme konusu taşınmazlardaki elatması dava tarihinden önce kalktığından, bu bölüm isteğin reddine, eski hale getirme isteminin kısmen kabulüne karar verilmiştir....
Bu durumda, taşınmaza sadece çukur açılmak suretiyle el atıldığı anlaşıldığından, öncelikle el atılan bölümün yer bedeli tespit edilip, taşınmazda meydana getirilen çukurun eski hale getirme masrafları da belirlenip, eski hale getirme masraflarının, yer bedelinden fazla olması halinde taşınmazın yer bedeline hükmedilip, bu kısımdaki tapu kaydının iptali ile davalı idare adına tesciline; yer bedelinin fazla olması halinde ise el atmanın önlenmesi ve kal talebinin kabulüne, eski hale getirme bedeline ve el atıldığı zaman taşınmaz üzerinde ürün var ise bu ürünün bedeline de hükmedilmesi gerekir. Bu itibarla yukarıda belirlenen yöntem doğrultusunda işlem yapılıp, hüküm oluşturulması gerekirken, men'i müdahale talebinin reddine ve sadece eski hale getirme bedeline hükmedilmesi, Doğru görülmemiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : ELATMANIN ÖNLENMESİ VE ESKİ HALE GETİRME MASRAFININ TAHSİLİ Taraflar arasında görülen davada; Davacı, sulama kanalı yaptığı sırada davalının çıkan taş ve toprağı kayden maliki olduğu 387 parsel sayılı taşınmaza dökmek sureti ile müdahale ettiğini, bu konuda .... Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2005/184 Esas, 2010/293 Karar sayılı dosyasından açtığı davanın kabul edildiğini ve anılan dosyada eski hale getirme bedelinin 24.018,75.-TL olarak hesaplandığını ve bu miktardan yalnızca 1.000,00.-TL'nin tahsiline karar verildiğini, öte yandan geçen süre zarfında elatılan bölümlerden yararlanamadığını ileri sürerek, anılan hafriyat bedeli ile taşınmazın eski hale getirme bedelinin ve geriyi dönük 5 yıllık toplam 5.000,00....
Şöyle ki; Dava konusu taşınmazın öncelikle niteliği belirlenip, usulüne uygun oluşturulacak bilirkişi kurulu eşliğinde keşif yapılıp, arazi niteliğindeki taşınmaz bedelinin gelir metodu esas alınarak; arsa niteliğindeki taşınmaza ise emsal karşılaştırması yapılarak, taşınmazın kamulaştırmasız el konulan bölümünün bedeli ile taşınmazın eski hale getirme bedelleri ayrı ayrı tespit ettirilerek, el konulan bölüm bedeli; kal ve eski hale getirme masraflarından fazla ise müdahalenin önlenmesi ve kal kararı ile birlikte taşınmazın eski hale getirilmesine karar verilmeli; şayet kal ve eski hale getirme masrafları zemin bedelinden fazla ise bu durumda el konulan zemin bedelinin davalı idareden tahsili ve el konulan bölümlerin davacı üzerindeki tapusunun iptali ile davalı adına tapuya kayıt ve tesciline ya da terkinine karar verilmesi gerektiği düşünülmeden, geçersiz bilirkişi raporuna göre eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi, Doğru görülmemiştir....
Bu durumda, usulüne uygun şekilde oluşturulacak bilirkişi kurulu eşliğinde yeniden mahallinde keşif yapılarak, bilirkişi raporu da denetlendikten sonra karar verilmesi gerekirken, usule uygun olmayan bilirkişi raporu doğrultusunda karar verilmesi, 2-Dava konusu taşınmazın eski hale getirme bedeli, zemin bedelinden fazla ise zemin bedeline; az ise eski hale getirme bedeline hükmedilmelidir....
Davalılar... ve ..., eski hale getirme bedelinin fahiş olduğunu ve meranın eski hale getirildikten sonra bedel istenebileceğini savunmuşlar; diğer davalılar yanıt vermemiş duruşmalara da katılmamışlardır. Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir. Hükmü, davalılar ... vekili temyiz etmiştir. Dava, meraya elatmanın önlenmesi ve eski hale getirme bedelinin tahsili istemlerine ilişkindir. Hukuki nitelikleri itibariyle devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerden olan meralar özel mülkiyete konu olamazlar. Mülkiyet hakkı sahibi olan ..., haksız elatmanın giderilmesi ve bunun dışında 4342 sayılı Mera Kanununun 4/4 maddesine dayanarak meralarda meydana gelen tahribat sebebiyle eski hale getirme masraflarının tahsilini haksız eylem sahibinden isteyebilir....
Dava meraya elatmanın önlenmesi, eski hale getirilme bedeli ve alınan malzeme bedelinin tahsili istemine ilişkindir. Yapılan yargılama sonunda dava konusu 57 parselin mera parselinden ifraz edilerek ariyet ocağı olarak tescil edildiği ve davalının Üretim İzin Belgesi bulunduğundan davanın red edilmiş olması yerinde görülmüştür. Ancak vekalet ücreti ıslah edilen eski hale getirme bedeli üzerinden takdir edilmiş ise de bozmadan önceki gerekçeli kararda da belirtildiği üzere bu davalarda eski hale getirme bedeli ile zemin bedelinin karşılaştırılıp, şayet zemin bedeli yüksekse eski hale getirme bedeline, şayet zemin bedeli düşükse zemin bedeline hükmetmek gerekirken yazılı şekilde vekalet ücretine hükmedilmesi doğru görülmemiş ve hükmün bozulması gerekmiştir. SONUÇ:Yukarıda yazılı nedenlerle hükmün BOZULMASINA, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 11.03.2020 tarihinde oy birliği ile karar verildi...
Bu durumda; 458,05 m2'lik moloz-harfiyat dökülü alanın öncelikle eski hale getirme bedelinin ve zemin bedelinin ayrı ayrı hesaplanması, eski hale getirme bedelinin zemin bedelinden az olması halinde eski hale getirme bedeline, moloz dökülerek el atılan bölümün bedelinin fazla olması durumunda ise taşınmaz bedeli ile moloz dökülü bu bölüm için ecrimil bedeline de hükmedilmesi ve bu bölümün davacı üzerindeki tapusunun iptali ile idare adına tesciline karar verilmesi gerektiği düşünülmeden, eksik inceleme ile karar verilmesi, Doğru görülmemiştir. Davacılar vekilinin temyiz itirazları yerinde olduğundan hükmün açıklanan nedenlerle H.U.M.K.nun 428. maddesi gereğince BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde iadesine ve temyize başvurma harcının Hazineye irad kaydedilmesine, 18/11/2015 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Dava konusu mera parselinin davalıya kiralanıp, davalının daha önceki kiracılar gibi mera'nın meralık vasfını bozacak nitelikte tarla olarak kullanıldığı anlaşılmakla; davalının eski hale getirme tazminatından sorumlu olduğu kuşkusuzdur. Zira, eski hale getirme tazminatına hükmedebilmek için, davalının eylemi ile mera'lık vasfının bozulması arasında illiyet bağının varlığının tespiti yeterli olup, dosya kapsamındaki 26.05.2006 günlü Ziraat Teknikeri Bilirkişisi ...'nin raporuna göre, taşınmaz üzerinde uzun yıllar zirai bitkiler yetiştirildiğinden taşınmazın mera'lık vasfının bozulduğu saptanmış, dava konusu yer için toplam 239.79 YTL. eski hale getirme bedeline ihtiyaç duyulduğu belirlenmiştir....
Alınan ek bilirkişi raporunda yer bedelinin eski hale getirme bedelinden fazla olduğu anlaşıldığından mahkemece müdahalenin önlenmesi, kal ve eski hale getirilme talebinin kabul edilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir. Ancak; Eski hale getirme bedeline yapılan işlem hizmet üretimiyle ilgili olması sebebiyle KDV bedelinin de eklenmesi gerekirken, sadece maliyet bedeline hükmedilmesi, Doğru değilse de; bu yanılgının giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden, Gerekçeli kararın hüküm fıkrasının 2. bendindeki (38.962,14-TL) rakamlarının çıkartılmasına, yerine (45.975,33-TL) rakamlarının yazılmasına, Hükmün böylece DÜZELTİLEREK ONANMASINA, davacı idare ile davalılardan ... Belediye Başkanlığı'ndan peşin alınan temyiz harçlarının istenildiğinde ödeyenlere iadesine, temyiz edenlerden peşin alınan temyize başvurma harçlarının Hazineye irad kaydedilmesine, 10.10.2012 gününde oybirliğiyle karar verildi....
