Uyuşmazlığın temeline bakıldığında para alacağının kaynağının tedbir konulması talep edilen taşınmazların/yapıların inşası olduğu görüleceğini, ihtiyati tedbir talep ettiği taşınmazlar/yapılar bizzat müvekkil tarafından inşa edilmiş olup doğrudan doğruya para alacağının konusunu bu yapıların inşası oluşturduğunu, ihtiyati tedbir talebimizin reddedilmesi usul ve yasaya aykırılık teşkil ettiğini, bu nedenle kararın kaldırılması için istinaf talebinde bulunmuştur. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:Perşembe Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2023/147 esas sayılı derdest dava dosyasında verilen alacak (eser sözleşmesinden kaynaklanan) talepli davada verilen ihtiyati tedbir konulması talebinin reddine ilişkin ara kararın kaldırılması için davacı vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, yapılan inceleme sonucunda; İstinaf incelemesine konu ve esas teşkil eden eldeki dava; alacak (eser sözleşmesinden kaynaklanan) istemine ilişkindir....
Sayılı ilamı ile boşandıklarını, müvekkilinin boşanma protokolünde taksitler halinde ödenmesi kararlaştırılan 500.000-TL maddi tazminatın teminatı için davalıya boş olarak imzalanmış 7 adet teminat olarak senedi verdiğini, müvekkilinin taksitleri ödemesine rağmen davalının senetlere dayalı olarak 2 ayrı takip başlattığını, boşanma protokolünde ve boşanma davasının duruşmasında da müvekkilimden herhangi bir hak ve alacağı kalmadığı da sözlü olarak beyan edildiğini ileri sürerek, icra takibinin durdurulması yönünde ihtiyati tedbir talep etmiştir. İHTİYATİ TEDBİR TALEBİNİN REDDİ KARARI: İlk derece mahkemesince 20/06/2023 tarihli tensip zaptında verilen 8 no'lu ara karar ile, İİK 72/3.maddesi uyarınca icra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında ihtiyati tedbir yoluyla takibin durdurulmasına karar verilemeyeceği grekçesiyle ihtiyati tedbir talebinin reddine karar verilmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Alacak (İhtiyati tedbir talebi) Uyuşmazlık, eser sözleşmesinden kaynaklanan ihtiyati tedbir istemine ilişkindir. Bu durumda temyiz incelemesi dairemizin görevi dışında bulunduğundan dosyanın görevli Yargıtay 15. Hukuk Dairesi Başkanlığı'na gönderilmesine, 21.11.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
GEREKÇE: Talep, senetler nedeniyle davalılara borçlu olmadığının tesbitine ilişkin menfi tespit davasında icra takibinin yapılmaması yönünde ihtiyati tedbir istemine ilişkindir. İİK'nın 72/2 maddesi "borçlu icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tespit davası açabilir. İcra takibinden önce açılan menfi tespit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde on beşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir." İİK 72/3.maddesi "İcra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez. Ancak,... göstereceği teminat karşılığında, mahkemeden icra veznesindeki paranın alacaklıya verilmemesini isteyebilir." Somut olayda davacı vekilinin talebi icra takibi yapılmamasına vs isteklere ilişkindir....
DAVALI VEKİLİ TARAFINDAN İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ : Yerel Mahkemede görülmekte olan işbu dava konusunun icra takibinden sonra açılmış menfi tespit davası olduğunu, İİK.nun 72/3 maddesinde "İcra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemeyeceğini, ancak, borçlu gecikmeden doğan zararları karşılamak ve alacağın yüzde on beşinden aşağı olmamak üzere göstereceği teminat karşılığında, mahkemeden ihtiyati tedbir yoluyla icra veznesindeki paranın alacaklıya verilmemesini isteyebilir."...
İcra takibinden önce açılan menfi tesbit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir. İcra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez. Ancak borçlu gecikmeden doğan zararları karşılamak ve alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere göstereceği teminat karşılığında, mahkemeden ihtiyati tedbir yoluyla icra veznesindeki paranın alacaklıya verilmemesini isteyebilir." şeklinde düzenleme bulunmakta olup, menfi tespit davası üzerine ihtiyati tedbire hükmedilmesi şartları belirlenmiştir....
Ancak, borçlu gecikmeden doğan zararları karşılamak ve alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere göstereceği teminat karşılığında, mahkemeden ihtiyati tedbir yoluyla icra veznesindeki paranın alacaklıya verilmemesini isteyebilir.” İİK'nun 72/4. maddesinde ise; menfi tespit davasının alacaklı lehine neticelenmesi halinde ihtiyati tedbir kararının kalkacağı, buna dair hükmün kesinleşmesi halinde alacaklının ihtiyati tedbir dolayısıyla alacağını geç almış bulunmaktan doğan zararlarını, gösterilen teminattan alacağı ve alacaklının uğradığı zararın aynı davada takdir olunarak karara bağlanacağı hüküm altına alınmıştır. Kural olarak, borçlu tarafından İİK’ nun 72/3. maddesi koşullarında menfi tespit davası açılması halinde, alacağın %15’inden aşağı olmamak üzere teminat karşılığında mahkemeden ihtiyati tedbir yoluyla icra veznesindeki paranın alacaklıya ödenmemesi istenebilir....
ESASTAN İNCELEME RAPOR SONUCU: Dava, menfi tespit davasıdır. Somut olayda; davacı taraf, davalı tarafça başlatılan icra takibine konu alacak nedeniyle borçlu bulunmadığı iddiasıyla menfi tespit davası açmış ve ihtiyati tedbir yoluyla takibin durdurulmasını talep etmiştir. İİK'nun 72. Maddesi; "Borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tesbit davası açabilir. İcra takibinden önce açılan menfi tesbit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir. İcra takibinden sonra açılan menfi tesbit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez....
ATM'de açılan çek iptal davası nedeniyle ödeme yasağı kararı verildiği, çekin davacı tarafça ibrazı nedeniyle ödeme yapılamadığından İİK'nın 72/4 maddesi gereğince tazminat ödenmesi talebinin yerinde olup olmadığı noktasında uyuşmazlık olduğu tespit edilmiştir. İİK'nun 72. maddesine göre; "Borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tesbit davası açabilir. İcra takibinden önce açılan menfi tesbit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir. İcra takibinden sonra açılan menfi tesbit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez. Ancak, borçlu gecikmeden doğan zararları karşılamak ve alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere göstereceği teminat karşılığında, mahkemeden ihtiyati tedbir yoluyle icra veznesindeki paranın alacaklıya verilmemesini istiyebilir....
Dava, İİK 72. maddesinden kaynaklanan menfi tespit davası ve takibin durdurulması ile ihtiyati tedbir yolu ile icra veznesindeki paranın alacaklıya verilmemesi istemine ilişkindir. Davacı, ihtiyati tedbir talebinin reddine ilişkin kararı istinaf etmiştir. İhtiyati tedbirin şartları HMK 389. ve devamı maddelerinde düzenlenmiştir. Menfi tespit davasının icra takibine etkisi ise İİK 72. maddesinde özel olarak düzenlenmiştir. Normlar hiyerarşisi kuralına göre özel nitelikli hükmün öncelikle uygulanması gerekir. İİK m.72 "Menfi tespit ve istirdat davaları: Borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tespit davası açabilir. ... İcra takibinden önce açılan menfi tespit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir. ......
