Menfi tespit davalarının arabuluculuk dava şartına tabi olup olmadığı uygulama ve doktrinde tartışmalara sebep olmuştur. Kanun metninin lafzi yorumuna bağlı kalındığında menfi tespit davaları kapsam dışında görünmektedir. Ancak unutmamak gerekir ki menfi tespit davası bir olumsuz alacak davasıdır. Esasen tartışılan husus bir alacağın varlığı veya yokluğudur. Alacak davası olumlu bir tespite dayalı alacak hükmü kurulmasını gerektirir ve bir tarafı para ödemeye mahkum eder. Menfi tespit davası ise olumsuz tespit içeren alacak davası olup bir tarafı para ödemekten kurtarır. Hatta menfi tespit davası sonuçlanmadan veya henüz açılmadan alacak tahsil edilirse menfi tespit davası istirdada yani bir alacak davasına dönüşür. Davanın tabiatı bu biçimde tavsif edildiğinde kanun koyucunun amacına yönelik bir yorumla menfi tespit davalarının da arabuluculuk dava şartına tabi olduğu kabul edilmelidir....
Menfi tespit davalarının arabuluculuk dava şartına tabi olup olmadığı uygulama ve doktrinde tartışmalara sebep olmuştur. Kanun metninin lafzi yorumuna bağlı kalındığında menfi tespit davaları kapsam dışında görünmektedir. Ancak unutmamak gerekir ki menfi tespit davası bir olumsuz alacak davasıdır. Esasen tartışılan husus bir alacağın varlığı veya yokluğudur. Alacak davası olumlu bir tespite dayalı alacak hükmü kurulmasını gerektirir ve bir tarafı para ödemeye mahkum eder. Menfi tespit davası ise olumsuz tespit içeren alacak davası olup bir tarafı para ödemekten kurtarır. Hatta menfi tespit davası sonuçlanmadan veya henüz açılmadan alacak tahsil edilirse menfi tespit davası istirdada yani bir alacak davasına dönüşür. Davanın tabiatı bu biçimde tavsif edildiğinde kanun koyucunun amacına yönelik bir yorumla menfi tespit davalarının da arabuluculuk dava şartına tabi olduğu kabul edilmelidir....
DAVA : Menfi Tespit KARAR : Dava konusu uyuşmazlık; bankacılık işleminden kaynaklanan menfi tespit talebine ilişkindir. Hâkimler ve Savcılar Kurulu Birinci Dairesi'nin 21/06/2019 tarih ve 678 sayılı kararı gereğince; "5411 sayılı Bankacılık Kanunu ve Banka ve finans kuruluşlarından kullandırılan genel veya ticari kredi sözleşmelerinden kaynaklanan itirazın iptali, menfi tespit ve alacak davaları sonucu verilen hüküm ve kararların", istinaf incelemesinin Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 21. Hukuk Dairesi tarafından yapılması gerektiğinden Dairemizin GÖREVSİZLİĞİNE, Dava dosyasının Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 21. Hukuk Dairesine GÖNDERİLMESİNE, dava dosyası üzerinde yapılan inceleme sonucunda, 12/05/2021 tarihinde, oybirliği ile karar verildi. Gerekçeli Kararın Yazıldığı Tarih : 20/05/2021 .......
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2020/64 Esas KARAR NO : 2024/280 DAVA : Menfi Tespit (Kefalet Sözleşmesinden Kaynaklanan), Banka Dışındaki Diğer Kredi Kuruluşlarına İlişkin Düzenlemelerden Kaynaklanan (İtirazın İptali) BİRLEŞEN .... ATM'NİN ... E. SAYILI DOSYASI DAVA : Banka Dışındaki Diğer Kredi Kuruluşlarına İlişkin Düzenlemelerden Kaynaklanan (İtirazın İptali) DAVA TARİHİ : 28/01/2020 KARAR TARİHİ : 30/04/2024 Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Kefalet Sözleşmesinden Kaynaklanan), Banka Dışındaki Diğer Kredi Kuruluşlarına İlişkin Düzenlemelerden Kaynaklanan (İtirazın İptali) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Tarafların Talepleri Davacı vekilinin 28/01/2020 tarihli dava dilekçesinde özetle: davalı bankanın dava dışı “... İnş. Mob.ve İth.ihr.san.tic.ltd.şti."...
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Menfi tespit Dava, kat karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklanan dairenin geç teslim edilmesi nedeni ile rayiç kira bedelinin tazminat olarak talep edilmesi üzerine borcun olmadığına ilişkin menfi tespit istemidir. Işin niteliği ve tarafların sıfatlarına bakılmaksızın bütün istisna sözleşmesinden kaynaklanan davalar sonucu verilen kararların temyiz incelemesi Yargıtay 23. Hukuk Dairesine aittir. Bu durumda uyuşmazlığın niteliğine göre temyiz incelemesi Dairemizin görevi dışında bulunduğundan, dosyanın görevli Yargıtay 23. Hukuk Dairesi Başkanlığına gönderilmesi, 25.06.2012 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
DİYARBAKIR ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ GEREKÇELİ KARAR ESAS NO : KARAR NO : HAKİM : KATİP : DAVACI : VEKİLİ : DAVALI : VEKİLİ : DAVALI : VEKİLİ : DAVALI : DAVA : Menfi Tespit (Ticari Satımdan Kaynaklanan) DAVA TARİHİ : 26/02/2020 KARAR TARİHİ : 20/12/2021 GEREKÇELİ KARARIN YAZILDIĞI TARİH : Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; ......... A.Ş. ......... Şubesi 30.12.2019 Tarih ve ........ seri nolu 120.000 TL meblağlı çeke ödeme yasağı konulmasını ve icraya verilmemesini ihtiyati tedbir kararı verilmesini talep ve dava etmiştir. GEREKÇE: Dava Menfi Tespit davasıdır. Menfi tespit davalarında yetkiyi düzenleyen İİK. madde 72'ye göre menfi tespit ve istirdat davaları, icra takibinin yapıldığı yer mahkemelerinde açılabileceği gibi davalının ikametgahının bulunduğu yer mahkemelerinde de açılabilir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO:2023/318 Esas KARAR NO:2023/356 DAVA: Menfi Tespit (Ticari İlişkiden Kaynaklanan) DAVA TARİHİ:27/04/2023 KARAR TARİHİ:10/05/2023 Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Ticari İlişkiden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: İDDİA, SAVUNMA ve DOSYA KAPSAMI: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili ile davalı arasında talep teklif ve sipariş prosedürlerinden kaynaklı ticari ilişki bulunduğunu, işbu davaya konu faturalar, mal ve hizmet satın almaları tamamen talep-teklif-sipariş prosedürlerine aykırı olarak hazırlandığını, dolayısı ile dava konusu faturalara ilişkin mallar ile hizmetlerin davalı------ hiçbir ilgisi olmayıp gerçekte faturalar konusu ürünler ve hizmetlerin olmadığını, söz konusu mallar müvekkile teslim edilmediği gibi hizmetler de verilmediğini, davalının kesmiş olduğu faturalar ile müvekkilinin envanterlerinin tutmadığını belirterek müvekkili davacının, davalıya borçlu olmadığının tespiti (...
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO:2023/318 Esas KARAR NO:2023/356 DAVA: Menfi Tespit (Ticari İlişkiden Kaynaklanan) DAVA TARİHİ:27/04/2023 KARAR TARİHİ:10/05/2023 Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Ticari İlişkiden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: İDDİA, SAVUNMA ve DOSYA KAPSAMI: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili ile davalı arasında talep teklif ve sipariş prosedürlerinden kaynaklı ticari ilişki bulunduğunu, işbu davaya konu faturalar, mal ve hizmet satın almaları tamamen talep-teklif-sipariş prosedürlerine aykırı olarak hazırlandığını, dolayısı ile dava konusu faturalara ilişkin mallar ile hizmetlerin davalı------ hiçbir ilgisi olmayıp gerçekte faturalar konusu ürünler ve hizmetlerin olmadığını, söz konusu mallar müvekkile teslim edilmediği gibi hizmetler de verilmediğini, davalının kesmiş olduğu faturalar ile müvekkilinin envanterlerinin tutmadığını belirterek müvekkili davacının, davalıya borçlu olmadığının tespiti (...
Bu hukuki açıklamalar ışığında somut uyuşmazlıkta davacının talebi, menfi tespit istemine ilişkindir. TTK'nın 5/A maddesine göre, konusu bir miktar paranın ödenmesi olan alacak ve tazminat talepleri hakkında dava açılmadan önce arabulucuya başvurulmuş olması dava şartıdır. Davanın konusu (müddeabih), dava dilekçesindeki talep sonucu esas alınarak belirlenir. Talep sonucunun bir para alacağının tahsili veya tazminat olduğu durumlarda, arabulucuya başvuru yapılmış olması dava şartıdır. Menfi tespit davaları 6100 Sayılı HMK'nın 106. maddesi uyarınca tespit davası niteliğindedir. Dava sonucunda borçlunun borçlu olmadığının anlaşılması halinde bu hususta tespit hükmüne yer verilir. Menfi tespit davaları sonucunda verilecek kararlar eda hükmü içermeyeceğinden menfi tespit davalarının açılabilmesi için arabulucuya başvuru zorunluluğu yoktur....
DAVA : Banka Teminat Mektubundan Kaynaklanan Davalar (Finans İhtisas) (Menfi Tespit) DAVA TARİHİ : 24/02/2023 KARAR TARİHİ : 04/07/2023 GEREKÇELİ KARARIN YAZILDIĞI TARİH : 11.07.2023 Mahkememizde görülmekte olan Banka Teminat Mektubundan Kaynaklanan Davalar (Finans İhtisas) (Menfi Tespit) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkili Ümran Demiralp'in 06.04.2000 tarihinde daha sonra Türkiye ...Bankası A.Ş'ye (...Bankası) devrolunan ... tarafından halka arz edilen hisse senedinden 10.000 adet 33.000,00 TL'lik talep fiyatı üzerinden kesin talep karşılığı almış olduğu 330.000.000 TL'lik hisse senetlerinin akıbetine ilişkin yapılan araştırmaların sonuçsuz kaldığını ileri sürerek, müvekkilinin .... tarafından halka arz edilen 10.000 adet 33.000,00 TL'lik talep fiyatı üzerinden kesin talep karşılığı almış olduğu 330.000.000 TL'lik hisse senetlerinin tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
