Noterliğinin 24/06/2020 tarih ve .... yevmiye numaralı taşınmaz satış vaadi sözleşmesi, taşınmaz satış vaadinin konu edildiği taşınmaza ait tapu kaydı ilgili tapu müdürlüğünde celp edilerek dosya arasında alınmıştır. Taşınmaza ait tapu kaydının incelenmesinde davalı .... Taah. A.Ş. adına kayıtlı olduğu, 09/01/2019 tarihinde davalı şirketin satış yolu ile taşınmazı edindiği, dava dilekçesinde bahsi geçen taşınmaz satış vaadine dair şerhin yer almadığı görülmüştür. Davacı vekiline dava dilekçesinde açıkça belirtilmeyen taşınmaz satış vaadi sözleşmesinin tapuya şerh verilmeme sebebinin bildirmek ve dava sebeplerini açıkça bildirmek üzere süre verilmiş olup, davacı vekilince sunulan dilekçe ile ilgili taşınmazın belediye beyannamesinin yapılmadığı, dosyasının oluşturulmadığı gerekçesi ile tapu müdürlüğü tarafından işlem yapılmadığı beyan edilmiştir. Dava, taşınmaz satış vaadi sözleşmesine dayalı tapu iptal ve tescil talebine ilişkindir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacılar vekili tarafından, davalılar aleyhine 23/01/2013 gününde verilen dilekçe ile satış vaadi sözleşmesine dayalı tapu iptali ve tescil talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 18/09/2015 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalılar ortak vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: _ K A R A R _ Dava, taşınmaz satış vaadi sözleşmesine dayalı tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir....
Zira bu gibi durumlarda taşınmaz satış vaadi sözleşmesinin ivazlı (bedel karşılığı) yapıldığı değil, bağış amaçlı veya mirasçıların bazılarından mal kaçırmak amacı ile yapıldığı kabul edilir. Böyle olunca da uyuşmazlıkta 01.04.1974 tarihli ve 1/2 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı uygulama yeri bulur. Karşı davacılar tarafından sözleşmedeki amacın mirasçılardan mal kaçırmak olduğu ve sözleşmenin muvazaa ile illiyetli olduğu savunulmuş ise de satış vaadi sözleşmesinde satış bedelinin ödendiği belirtilmekte olup karşı davacılar tarafından bunun aksi kanıtlanmış değildir. Muris ...'ün dava konusu taşınmaz dışında taşınmazlarının da bulunduğu dosya içerisindeki tapu kayıtlarından anlaşılmaktadır....
Ancak; davacının davalıdan satış sözleşmesi ile satın aldığı taşınmazlardan, tapunun 33 sırasında kayıtlı yer içerisinde kaldığı belirtilen taşınmazın yeri belirlenebilir yer değildir. Sözleşmede 13 sıra no'lu tapu kaydı içerisinde kaldığı belirtilen yere ilişkin açılan dava ise, Kadastro Mahkemesince reddedilmiş, ... 8. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2006/265 Esas, 2009/434 Karar sayılı ilamında bu hususlar belirtilmiş ve bu nedenle davacının tescil talebinin reddine karar verilmiştir. Dolayısıyla, değer tesbiti amacıyla keşif yapılan yerin Satış Vaadi Sözleşmesine konu yerler olup olmadığı belli değildir. Bu nedenledir ki, bu rapora dayanılarak hüküm kurulamaz. Taşınmaz Satış Vaadi Sözleşmesi 10/10/1991 tarihinde yapılmış olup, davacı, taşınmazın hukuki durumunu bilerek ve kabul ederek taşınmazı satın almıştır. Satış Vaadi Sözleşmesinin yapıldığı tarihten, davanın açıldığı 2013 yılına kadar geçen 22 yıllık süre içerisinde taşınmazın değerini etkileyen bir çok unsur ortaya çıkmıştır....
TK’ nun 26. maddesi uyarınca tapuya şerh verilen satış vaadi sözleşmeleri şerh tarihinden itibaren 5 (beş) yıl içinde satış yapılmaz veya irtifak hakkı tesis ve tapuya tescil edilmez ise; tapu sicil müdürü veya memuru tarafından re’sen (kendiliğinden) terkin edilir. 22.07.2013 gün ve 5150 sayılı Tapu Sicil Tüzüğü’nün 69. maddesinde terkinin, tescilin kendisine hak sağladığı kimsenin istemine ya da yetkili makam veya mahkeme kararına dayanılarak yapılacağı belirtilmiştir. Süresi geçtiği halde terkin edilmeyen satış vaadi sözleşmesi şerhi ayni hak kuvvetini yitirerek tekrar şahsi hak sağlar duruma dönüşür. (Yargıtay 14. Hukuk Dairesinin 2014/9647 Esas - 2014/14089 Karar sayılı ilamı) Satış vaadi sözleşmesinin geçerli olması için vaat borçlusunun satış vaadi sözleşmesinin yapıldığı tarihte tapuda kayıtlı taşınmazın maliki olması gerekmez. Satış vaadi sözleşmesi geçerli olmakla birlikte davanın açıldığı tarihte davalı vaat olunan taşınmazın maliki olmadığından aynen ifa mümkün değildir....
KARAR Davacı, Noterde yapılan 17.06.1974 tarihli gayrimenkul satış vaadi sözleşmesi ile 22 parsel üzerinde bulunan evin hususi parselasyonla ayrılmış alt katını davalı babasından 10.000 TL bedelle satın alıp bedelini ödediğini, sözleşmenin tapu siciline de şerh verildiğini, bu sözleşmeye dayanarak davalı aleyhine açtığı tapu iptal ve tescil davasının sözleşmede satışı yapılan bölümün taşınmaz niteliğinde olmadığı, muhdesat niteliğinde bulunduğu sözleşmenin gerçek anlamda satış vaadi sözleşmesi olarak kabul edilmesinin mümkün olmadığı gerekçeleri ile reddine karar verildiğini, Yargıtay denetiminden geçerek kesinleştiğini, davalının bunun üzerine tapu sicindeki şerhi terkin ettirdiğini, terkin işleminin iptali için İdare Mahkemesine açtığı davanın da adli yargının görevli olduğu gerekçesi ile red edildiğini, Afyon Sulh Hukuk Mahkemesine satış vaadi sözleşmesinin kaydedilmesi talebi ile açtığı davanın red edildiğini ve bu kararında kesinleştiğini, açılan davalar sonucunda davalı ile Noterde...
Dava taşınmaz satış vaadi sözleşmesinden kaynaklanan tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir. Kaynağını Borçlar Kanununun 22. maddesinden alan taşınmaz satış vaadi sözleşmeleri, Borçlar Kanununun 213. maddesi ile Türk Medeni Kanununun 706. ve Noterlik Kanununun 89. maddesi hükümleri uyarınca noter önünde re’sen düzenlenmesi gereken, bir başka anlatımla geçerliliği resmi şekil şartına bağlı kılınan, tam iki tarafa borç yükleyen ve kişisel hak sağlayan sözleşme türüdür. Vaat alacaklısı, taşınmaz satış vaadi sözleşmesi ile mülkiyet devir borcu yüklenen satıcıdan edim yerine getirilmediğinde Türk Medeni Kanununun 716. maddesi uyarınca açacağı tapu iptali ve tescil davasında borcun hükmen yerine getirilmesini isteyebilir. Taşınmaz satış vaadi sözleşmeleri şahsi hak doğuran sözleşmelerdendir....
(HMK m.391/2- ç, 392) Talep, resmi bir belgeye, başkaca bir kesin delile dayanıyor ya da durum ve koşullar gerektiriyorsa mahkeme gerekçesini açıkça belirterek teminat alınmamasına da karar verebilir. Davanın niteliği, tapu kaydı, düzenleme şeklinde taşınmaz satış vaadi sözleşmesi sunulan belge ve deliller ile tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; terditli davada birincil talep düzenleme şeklinde satış vaadi sözleşmesinden kaynaklanan tapu iptali, haciz ve ipoteklerin fekki, haciz ve ipoteklerden ari tescil istemine ilişkin olup uyuşmazlık taşınmazın aynına ilişkindir. Davacının iddiasında haklılığını ispat konusunda tapu kaydı, düzenleme şeklinde taşınmaz satış vaadi sözleşmesi ve ekleri ile konut teslim tutanağı, ödeme belgeleri, keşif, bilirkişi, vs. yasal delillere dayandığı dava dilekçesi ile sabittir. Doğaldır ki davacının iddiasında haklı olup olmadığı yargılama sonunda tüm deliller toplandıktan, incelendikten ve değerlendirildikten sonra ortaya çıkacaktır....
Noter 09982 yevmiye nolu düzenleme şeklinde satış vaadi sözleşmesinin ise hala ayakta olup geçerliğini koruduğu, davacı kendi adına kayıtlı 23 nolu bağımsız bölümü davalı Ata Mesken.. Ltd Şti adına 70 000,00 bedelle tapuda satış ile devrettiği, bedelini nakten peşinen aldığı, satış ve tapu evraklarında 23 nolu bağımsız bölümün satışının başka bir sözleşmeden kaynaklı ödemeye takas ve mahsup edileceğine ilişkin herhangi bir ihtiraz i kayıt olmadığı gibi dava dilekçesi ekinde sunulan Torbalı 3. Noterliğince düzenlenen taşınmaz satış vaadi sözleşmesi nin incelenmesinde vaade konu taşınmazın tapusunun devrini ihtiva eden sözleşme bedeli 14 000,00 TL olarak taraflarca belirlendiği ve başka borç alacak kalmadığı şerh düşülmekle, dava konusu 23 nolu bağımsız bölüm için taşınmaz satış vaadine konu taşınmazın devri için teminat olarak verildiğine dair kayıt ve şerh de yer almaktadır....
nun murisi ... ile davacıların murisi ... arasında akdedilen 01.12.1989 tarihli 16287 yevmiye numaralı düzenleme şeklinde taşınmaz mal satış vaadi sözleşmesinin aslı dosya arasına eklendikten sonra temyiz incelemesi yapılmak üzere Dairemize gönderilmesi için dosyanın MAHKEMESİNE İADESİNE, 23.06.2021 tarihinde oy birliği ile karar verildi....
