nın 87/2.maddesi gereğince kendiliğinden sona eren derneğin 5253 sayılı Dernekler Kanununun 15.maddesine göre mal varlığının tasfiyesi istemine ilişkindir. Mahkemece dava ... olarak görülüp, tasfiyesi istenen derneğin mal varlığı bulunmadığı gerekçesi ile karar ittihazına yer olmadığına karar verilmiştir. T.M.K.'nın 59.maddesi gereğince kuruluş bildirimi, dernek tüzüğü ve gerekli belgelerin mülki amirliğe verildiği anda dernek tüzel kişilik kazanmış olur. Tüzel kişilik kazanan derneğin tüzel kişiliğinin ne zaman son bulduğu konusunda herhangi bir düzenleme bulunmamaktadır. Ancak, 3. kişiler açısından tüzel kişiliğin sona erdiği tarihin, derneğin tasfiyesinin tamamlanıp dernekler sicilinden terkin edildiği tarih olduğu öğreti ve uygulamada genel kabul görmektedir. Nitekim, eldeki davada; daha önceden kesinleşen mahkeme kararı ile kendiliğinden sona erdiği tespit edilen derneğin T.M.K.'...
Asliye Hukuk Mahkemesince ise 5253 sayılı Dernekler Kanununun 15. maddesince açıkça sulh hukuk mahkemesi dışında bir mahkemeye görev verilmediği ve derneklerin tasviyesini çekişmesiz yargı işlerinden olduğu gerekçesi ile görevsizlik kararı verilmiştir. 5253 sayılı Dernekler Kanununun 15. maddesi hükmü “Genel kurul kararı ile feshedilen veya kendiliğinden sona erdiği tespit edilen derneğin para, mal ve haklarının tasfiyesi, tüzüğünde gösterilen esaslara göre yapılır. Tüzükte tasfiyenin ne şekilde yapılacağının genel kurul kararına bırakıldığı hallerde, genel kurul tarafından bir karar alınmamış veya genel kurul toplanamamışsa, yahut dernek mahkeme kararı ile feshedilmişse, derneğin bütün para, mal ve hakları, mahkeme kararıyla derneğin amacına en yakın ve kapatıldığı tarihte en fazla üyeye sahip derneğe devredilir” şeklinde olup maddede tasfiyeye ilişkin olarak mahkemeden bahsedilmiş ancak mahkemenin asliye hukuk ya da sulh hukuk mahkemesi olduğu hususu düzenlenmemiştir....
DERNEĞİN MAL VARLIĞININ TESPİTİ 4721 S. TÜRK MEDENİ KANUNU [ Madde 59 ] 4721 S. TÜRK MEDENİ KANUNU [ Madde 87 ] 5253 S. DERNEKLER KANUNU [ Madde 15 ] 1086 S. HUKUK USULÜ MUHAKEMELERİ KANUNU(MÜLGA) [ Madde 179 ] 1086 S. HUKUK USULÜ MUHAKEMELERİ KANUNU(MÜLGA) [ Madde 73 ] "İçtihat Metni" Hasımsız olarak görülen dava sonucunda verilen hükmün, Yargıtay'ca incelenmesi davacı Samsun Valiliği İl Dernekler Müdürlüğü tarafından istenilmekle, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dosya incelendi, gereği görüşüldü: 1-Dava, T.M.K.'nın 87/2.maddesi gereğince kendiliğinden sona eren derneğin 5253 sayılı Dernekler Kanununun 15.maddesi gereğince mal varlığının tasfiyesi istemine ilişkindir. Mahkemece dava hasımsız olarak görülüp, tasfiyesi istenen derneğin mal varlığı bulunmadığı gerekçesi ile karar ittihazına yer olmadığına karar verilmiştir. T.M.K.'...
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ :Derneğin Tasfiyesi Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen ve yukarıda tarih numarası gösterilen hüküm temyiz edilmekle evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü. Uyuşmazlık dernek mallarının tasfiyesi istemine ilişkindir. Bu tür davalar hakkında verilen kararların Yargıtay incelemesinin duruşmalı yapılacağı hakkında Hukuk Usulü Muhakemeleri Yasasının 438. maddesinde hüküm bulunmadığından davalının duruşma isteğinin reddine ve evrak üzerinde incelenmesine karar verilmiştir. 1-İstek, mahkemece feshine karar verilen derneğin tasfiyesine ilişkindir....
Dosya incelendi, gereği görüşüldü: Dava, dernek mallarının tasfiyesi istemine ilişkindir. Mahkemece, derneğin dağıldığının tespitine ve malvarlığı bulunmadığından tasfiye yapılmasına yer olmadığına karar verilmiş; karar, dernek üyesi ... tarafından temyiz edilmiştir. Konya İl Dernekler Müdürlüğü tarafından, Selçuklu Anadolu Lisesi Mezunları Derneğinin ilk genel kurulunu yapıp zorunlu organlarını oluşturmadıkları iddiasıyla derneğin dağıldığının tespiti ve mallarının tasfiyesi istemiyle Konya 1.Sulh Hukuk Mahkemesine açılan davada mahkemece, dava konusu derneğin dağıldığının tespitine karar verilmiş, malların tasfiyesi yönünden ise dava dilekçesi görev yönünden reddedilmiştir. Görevsizlik kararı 08.04.2010 tarihinde kesinleştirildikten sonra Sulh Hukuk Mahkemesi 03.05.2010 tarihinde dosyayı resen Asliye Hukuk Mahkemesine göndermiş ve Asliye Hukuk Mahkemesi de 04.05.2010 tarihinde esasa kaydetmiştir....
Dernekler Kanunu'nun 15. maddesi uyarınca da derneğin ancak para, mal ve hakları (aktifi) devredilebilir. Diğer taraftan aktif malvarlığı olmayan yalnızca pasif malvarlığı bulunan derneğin yalnızca tasfiyesine karar verilmesi ile yetinilmesi gerekir. (Yargıtay 8. HD., 2017/3258 E., 2017/17334 K.) Mahkemece derneğin mal varlığı tapu müdürlüğü, ilçe emniyet müdürlüğü, bankalardan araştırılmış ise de borcu olup olmadığı ile ilgili olarak bir araştırma veya ilan yapılmaması ve derneğin pasifinin de devrine karar verilmesi yerinde olmamıştır. O halde mahkemece derneğin borcu olup olmadığı resmi kurumlardan gerekli ilan da yapılarak (belediye, valilik, SGK vb.) sorularak varılacak sonuca göre derneğin tasfiyesi ve mal ve hakların devri ile ilgili karar verilerek bir sonuca ulaşılmalıdır....
Somut olayda; davacı tarafından, Dernek genel kurulunun 10.10.2006 tarihinden itbaren yapılmaması nedeniyle derneğin sona erdiğinin tesipiti ve derneğin tasfiyesi talep edildiğinden, uyuşmazlığın Asliye Hukuk Mahkemesinde görülüp, sonuçlandırılması gerekmektedir. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle; 1086 sayılı HMUK'nun 25.ve 26. (6100 Sayılı HMK'nin 21., 22. ve 23.) maddeleri gereğince Çal Asliye Hukuk Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE, 31.12.2012 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Her ne kadar ilk derece mahkemesince, davalı derneğin malvarlığı bulunmadığı gerekçesi ile tasfiyesi ve malvarlığının devri talebine ilişkin karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiş ise de; 5253 sayılı Dernekler Kanunu'nun 15. maddesinde, feshedilen veya münfesih hale düşen derneklerin para, mal ve haklarının tasfiyesi tüzüklerinde gösterilen esaslara göre yapılacağı belirtilerek tasfiye hususunda dernek genel kurulu tarafından bir karar alınmamış veya genel kurul toplanamamışsa yahut dernek mahkeme kararıyla feshedilmişse, derneğin bütün para, mal ve haklarının mahkeme kararıyla tasfiye edileceği hükme bağlanmış; derneklerin tasfiyesinin nasıl yapılacağı ise Dernekler Yönetmeliğinde ayrıntılı olarak düzenlenmiş olup Yönetmeliğin 89. maddesinde, genel kurul kararı ile feshedilen veya kendiliğinden sona erdiği tespit edilen derneğin para, mal ve haklarının tasfiyesi, tüzüğünde gösterilen esaslara göre yapılacağı, derneğin mahkeme kararı ile feshedilmesi halinde, derneğin bütün para...
Belirtilen kanuni düzenlemeler dikkate alındığında, davanın şahıs varlığına ilişkin çekişmeli olarak açılan derneğin tasfiyesi istemine yönelik olması ve asliye hukuk mahkemesinin görev alanına girmesi nedeniyle uyuşmazlığın asliye hukuk mahkemesince görülüp sonuçlandırılması gerekir (Yargıtay 20.HD.'nin 05.06.2017 tarih 2017/6465 Esas 4976 Karar, 8.HD.'nin 16.10.2018 tarih 2017/12453 Esas 2018/17377 Karar sayılı ilamları). Somut olayda, T3 tasfiyesi talep edilmiştir. Yukarıda gösterilen yasal düzenlemeler dikkate alındığında, davanın şahıs varlığına ilişkin açılan, derneğin tasfiyesi istemine yönelik olması ve asliye hukuk mahkemesinin görev alanına girmesi nedeniyle yargılamanın Asliye Hukuk Mahkemesince görülüp sonuçlandırılması gerekir. Görev, kamu düzeniyle ilgili olup yargılamanın her aşamasında resen ve öncelikle dikkate alınmalıdır....
Burada öncelikle hemen belirtmek gerekir ki; tasfiyesi talep edilen derneğin aktif bir mal varlığının bulunmadığının anlaşılması halinde Yargıtay uygulamasında da belirtildiği üzere, İlk Derece Mahkemesinin mevcut kararında doğru şekilde uygulandığı gibi sadece derneğin tasfiyesine karar verilmesi ile yenilmelidir. Yargıtay 8.H.D.'nin 2017/3258 E. ve 2017/17334 K. sayılı emsal kararında da tasfiyesine karar verilen derneğin aktif mal varlığının bulunmaması halinde, sadece tasfiye kararı verilmesi ile yetinilmesi gerektiği açıkça ifade edilmiştir. Kaldı ki, davacı tarafça davalı derneğin Dernekler Yönetmeliğinin 89. maddesi gereğince tasfiyesi talep edilmiş olup ilk derece mahkemesince de talebe uygun şekilde karar verilmiş olduğundan davacı tarafın tasfiyenin ne şekilde yapılacağına yönelik karar verilmediğine ilişkin istinaf talebine değer verilmemiştir. Yargılama gideri, vekalet ücretine yönelik istinaf talebinin incelenmesinde ise; 6100 sayılı HMK.'...
