Derneklerde sona erme; kendiliğinden sona erme (TMK m. 87), genel kurul kararı ile sona erme (TMK m. 88) ve mahkeme kararı ile sona erme (derneğin feshi- TMK m. 89) olarak üç şekilde gerçekleşmekte olup, kendiliğinden sona erme TMK’nın 87. maddesinde sayılan hallerden ve derneğin feshi ise TMK’nın 89. maddesinde sayılan hallerden birinin varlığı halinde mümkündür. Ayrıca, kendiliğinden sona ermenin tespiti istemli davada görevli mahkeme sulh hukuk mahkemesi, derneğin feshi istemli davada ise görevli mahkeme asliye hukuk mahkemesidir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Derneğin Kendiliğinden Sona Erdiğinin Tespiti KARAR Taraflar arasındaki uyuşmazlık, davalı birliklerin kendiliğinden sona erdiğinin tespiti isteğine ilişkindir. Yargıtay Başkanlar Kurulu'nun 14.01.2017 tarih ve 1 sayılı kararı ile hazırlanan, 20.01.2017 günlü ve 2017/1 sayılı Yargıtay Büyük Genel Kurulunca kabul edilip 27.01.2017 tarihli ve 29961 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak 01.02.2017 günü yürürlüğe giren Hukuk Daireleri'ne ilişkin iş bölümü uyarınca, hükme yöneltilen temyiz itirazlarının incelenmesi Yargıtay (4.) Hukuk Dairesi'nin görevi cümlesinden bulunmakla, dosyanın anılan Daire Başkanlığı'na GÖNDERİLMESİNE, 21/12/2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
Ancak; Davacı vekili dava dilekçesinde; davalı derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespiti yanında tasfiyesine de karar verilmesini istemiş, mahkemece tasfiye talebi yönünden görevsizlik kararı verilmiştir. 01 Ekim 2011 tarihinde yürürlüğe giren 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun Görevin Belirlenmesi ve Niteliği başlıklı 1. maddesinde, mahkemelerin görevinin ancak kanunla düzenleneceği ve göreve ilişkin kuralların kamu düzeninden olduğu belirlendiğinden bu husus mahkemelerce yargılamanın her aşamasında kendiliğinden dikkate alınması gerekir. Aynı Kanunun 382. maddesinde çekişmesiz yargıya tabi işler sayılmış, 383. maddesinde ise çekişmesiz yargı işlerinde görevli mahkemenin aksine bir düzenleme bulunmadıkça sulh hukuk mahkemesinin olduğu ifade edilmiştir....
Ancak; Davacı vekili dava dilekçesinde; davalı derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespiti yanında tasfiyesine de karar verilmesini istemiş, mahkemece tasfiye talebi yönünden görevsizlik kararı verilmiştir. 01 Ekim 2011 tarihinde yürürlüğe giren 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun Görevin Belirlenmesi ve Niteliği başlıklı 1. maddesinde, mahkemelerin görevinin ancak kanunla düzenleneceği ve göreve ilişkin kuralların kamu düzeninden olduğu belirlendiğinden bu husus mahkemelerce yargılamanın her aşamasında kendiliğinden dikkate alınması gerekir. Aynı Kanunun 382. maddesinde çekişmesiz yargıya tabi işler sayılmış, 383. maddesinde ise çekişmesiz yargı işlerinde görevli mahkemenin aksine bir düzenleme bulunmadıkça sulh hukuk mahkemesinin olduğu ifade edilmiştir....
Ancak Davacı vekili dava dilekçesinde; davalı derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespiti yanında tasfiyesine de karar verilmesini istemiş, mahkemece tasfiye talebi yönünden görevsizlik kararı verilmiştir. 01 Ekim 2011 tarihinde yürürlüğe giren 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun Görevin Belirlenmesi ve Niteliği başlıklı 1. maddesinde, mahkemelerin görevinin ancak kanunla düzenleneceği ve göreve ilişkin kuralların kamu düzeninden olduğu belirlendiğinden bu husus mahkemelerce yargılamanın her aşamasında kendiliğinden dikkate alınması gerekir. Aynı Kanunun 382. maddesinde çekişmesiz yargıya tabi işler sayılmış, 383. maddesinde ise çekişmesiz yargı işlerinde görevli mahkemenin aksine bir düzenleme bulunmadıkça sulh hukuk mahkemesinin olduğu ifade edilmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Derneğin Kendiliğinden Sona Erdiğinin Tespiti Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiş olup hükmün davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü. K A R A R Davacı ... vekili dava dilekçesinde, davalı derneğin üst üste iki defa genel kurul toplantısını yapmadığından kendiliğinden sona erdiğinin tespitine karar verilmesini istemiş; mahkemece, "Silivri Vergi Dairesi Müdürlüğü'nün 06.05.2015 tarihli yazısında derneğin re'sen kapatıldığının bildirilmiş olması" nedeniyle karar verilmesine yer olmadığına dair verilen karar davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir....
Dava konusu istem, siyasi parti ilçe teşkilatının kapatılmasına değil, iki kez üst üste olağan genel kurul toplantısını yapmaması nedeni ile kendiliğinden dağılma halinin ve buna bağlı olarak hukuki varlığının sona erdiğinin tespitine yöneliktir. Bilindiği üzere derneklerin kendiliğinden sona ermesine ilişkin hükümlerin yer aldığı Türk Medeni Kanunu'nun 87/5. maddesinde olağan genel kurul toplantısının iki defa üst üste yapılmaması, kendiliğinden sona erme sebepleri arasında sayılmış ve aynı maddede her ilgilinin derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespitini isteyebileceği belirtilmiştir....
SULH HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 12/01/2021 NUMARASI : 2020/796 ESAS 2021/105 KARAR DAVA KONUSU : Dernek (Derneğin Kendiliğinden Sona Erdiğinin Tespiti) KARAR : Uşak 1....
Dosya içerisindeki bilgi ve belgelerin incelenmesinde, mahkemece kendiğinden sona erdiğinin tespiti ile sicilden silinmesine karar verildiği, tasfiye kurulu ile malvarlığının devri hususlarında ise malvarlığı bulunmadığı gerekçesi ile hüküm kurulmadığı, yargılama giderleri davacı üzerinde bırakıldığı gibi davacı lehine vekalet ücreti de takdir edilmediği anlaşılmaktadır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Derneğin Kendiliğinden Sona Erdiğinin Tespiti Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiş olup hükmün davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü. KARAR Davacı dava dilekçesinde; davalı derneğin TMK'nın 87-2 maddesi gereği kendiliğinden sona erdiğinin tespitini istemiş, mahkemece davanın kabulüne karar verilmiştir....
