Dernekler Kanunu'nun 15. maddesi uyarınca da derneğin ancak para, mal ve hakları (aktifi) devredilebilir. Diğer taraftan aktif malvarlığı olmayan yalnızca pasif malvarlığı bulunan derneğin yalnızca tasfiyesine karar verilmesi ile yetinilmesi gerekir. (Yargıtay 8. HD., 2017/3258 E., 2017/17334 K.) Mahkemece derneğin mal varlığı tapu müdürlüğü, ilçe emniyet müdürlüğü, bankalardan araştırılmış ise de borcu olup olmadığı ile ilgili olarak bir araştırma veya ilan yapılmaması ve derneğin pasifinin de devrine karar verilmesi yerinde olmamıştır. O halde mahkemece derneğin borcu olup olmadığı resmi kurumlardan gerekli ilan da yapılarak (belediye, valilik, SGK vb.) sorularak varılacak sonuca göre derneğin tasfiyesi ve mal ve hakların devri ile ilgili karar verilerek bir sonuca ulaşılmalıdır....
Dava, dernekler müdürlüğünün ihbarı üzerine Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından davaname yolu ile açılan ve 4721 sayılı TMK 60.madde gereği davalı derneğin kuruluşunda tespit edilen eksiklikliklerin verilen süre içerisinde giderilmediği gerekçesine dayalı derneğin feshi istemine ilişkindir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Dava dilekçesinde, Türk Medeni Kanunu'nun 89. maddesine göre derneğin feshi istenilmiştir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davalı dernek tarafından temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı kanıtlar ile yasal gerektirici nedenlere göre, yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddi ile usule ve yasaya uygun olan hükmün ONANMASINA, 10.05.2012 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Her ne kadar ilk derece mahkemesince, davalı derneğin malvarlığı bulunmadığı gerekçesi ile tasfiyesi ve malvarlığının devri talebine ilişkin karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiş ise de; 5253 sayılı Dernekler Kanunu'nun 15. maddesinde, feshedilen veya münfesih hale düşen derneklerin para, mal ve haklarının tasfiyesi tüzüklerinde gösterilen esaslara göre yapılacağı belirtilerek tasfiye hususunda dernek genel kurulu tarafından bir karar alınmamış veya genel kurul toplanamamışsa yahut dernek mahkeme kararıyla feshedilmişse, derneğin bütün para, mal ve haklarının mahkeme kararıyla tasfiye edileceği hükme bağlanmış; derneklerin tasfiyesinin nasıl yapılacağı ise Dernekler Yönetmeliğinde ayrıntılı olarak düzenlenmiş olup Yönetmeliğin 89. maddesinde, genel kurul kararı ile feshedilen veya kendiliğinden sona erdiği tespit edilen derneğin para, mal ve haklarının tasfiyesi, tüzüğünde gösterilen esaslara göre yapılacağı, derneğin mahkeme kararı ile feshedilmesi halinde, derneğin bütün para...
Türk Medeni Kanununun 87.maddesinde derneğin olağan genel kurul toplantısının iki defa üst üste yapılamaması durumunda kendiliğinden sona ereceği, Dernekler Yönetmeliğinin 89/b maddesinde ise derneğin mahkeme kararı ile feshedilmesi durumunda, derneğin bütün para, mal ve haklarının, mahkeme kararıyla bulunduğu ildeki amacına en yakın ve kapatıldığı tarihteki en fazla üyeye sahip derneğe devredileceği düzenlenmiştir. Dosyadaki bilgi ve belgelerden; Muğla Sulh Hukuk Mahkemesinin 2010/352-1142 sayılı dosyasında olağan genel kurul toplantılarını süresi içerisinde yapmadığı gerekçesiyle davalı derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespitine karar verildiği, ancak bu kararın kesinleşmediği anlaşılmaktadır....
DELİLLER : Yapılan yargılama, toplanan deliller ve tüm dosya kapsamı DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Osmancık Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 25/01/2023 tarih, 2022/609 esas 2023/58 karar sayılı kararına karşı, davacı idare vekili tarafından süresi içerisinde istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine, dosya üzerinde yapılan inceleme neticesinde, İddia ve savunmaya mahkemece toplanıp değerlendirilen deliller ile duruşma tutanaklarına yansıyan bilgi ve belgelere göre; İstinaf incelemesine konu ve esas teşkil eden eldeki dava; derneğin feshi istemine ilişkindir. 6100 sayılı HMK’nun 355. maddesi uyarınca inceleme, istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılır, kamu düzenine aykırılık olup olmadığı ise re'sen gözetilir; Yine; HMK'nun 357. Maddesine göre de "İlk derece mahkemesinde ileri sürülmeyen iddia ve savunma istinafta dinlenemez ve istinafta yeni delillere dayanılamaz."...
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Derneğin Feshi Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiş olup hükmün davalı dernek başkanı tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü. KARAR Dava, 4721 sayılı TMK'nun 89.maddesi gereğince derneğin feshi istemine ilişkindir. Mahkemece, yapılan yargılama sonunda davalı derneğin amacının kanuna ve ahlaka aykırı hale geldiği gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir. Bir derneğin feshedilebilmesi için o derneğin suç sayılan eylemlerin kaynağı haline geldiği, süregelen ve birden çok eylemin varlığının tespiti halinde mümkün olup ancak o takdirde dernek kurucularının asıl amaçlarının dernek faaliyeti yürütmek olmayıp dernek adı altında suç işlemeye veya ahlaka aykırı çalışmalar yapmaya yasal zemin hazırlamak olduğundan söz edilebilir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Derneğin Feshi Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiş olup hükmün davalı tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü. KARAR Davanamede davalı derneğin TMKnın 89.maddesi gereğince feshi istenmiş; mahkemece, davalı derneğin amacı kanuna ve ahlaka aykırı hale geldiği gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir. Bir derneğin feshedilebilmesi için o derneğin suç sayılan eylemlerin kaynağı haline geldiğinin, süregelen ve birden çok eylemin varlığının tespiti halinde mümkün olup ancak o takdirde dernek kurucularının asıl amaçlarının dernek faaliyeti yürütmek olmayıp dernek adı altında suç işlemeye veya ahlaka aykırı çalışmalar yapmaya yasal zemin hazırlamak olduğundan söz edilebilir....
nun 87/5. maddesi gereğince kendiliğinden sona eren derneğin 5253 sayılı Dernekler Kanununun 15.maddesi gereğince mal varlığının tasfiyesi istemine ilişkindir. Mahkemece dava hasımsız olarak görülüp tasfiyesi istenen derneğin mal varlığı bulunmadığı gerekçesi ile karar ittihazına yer olmadığına karar verilmiştir. T.M.K.'nun 59.maddesi gereğince kuruluş bildirimi, dernek tüzüğü ve gerekli belgelerin Mülki Amirliğe verildiği anda dernek tüzel kişilik kazanmış olur. Tüzel kişilik kazanan derneğin tüzel kişiliğinin ne zaman son bulduğu konusunda herhangi bir düzenleme bulunmamaktadır. Ancak, 3. kişiler açısından tüzel kişiliğin sona erdiği tarihin, derneğin tasfiyesinin tamamlanıp dernekler sicilinden terkin edildiği tarih olduğu genel kabul ve uygulamanın sonucudur. Nitekim, eldeki davada daha önce kesinleşen mahkeme kararı ile kendiliğinden sona erdiği tespit edilen derneğin T.M.K.'...
nun 87/2. maddesi gereğince kendiliğinden sona eren derneğin 5253 sayılı Dernekler Kanununun 15.maddesi gereğince mal varlığının tasfiyesi istemine ilişkindir. Mahkemece dava hasımsız olarak görülüp tasfiyesi istenen derneğin mal varlığı bulunmadığı gerekçesi ile karar ittihazına yer olmadığına karar verilmiştir. T.M.K.'nun 59.maddesi gereğince kuruluş bildirimi, dernek tüzüğü ve gerekli belgelerin Mülki Amirliğe verildiği anda dernek tüzel kişilik kazanmış olur. Tüzel kişilik kazanan derneğin tüzel kişiliğinin ne zaman son bulduğu konusunda herhangi bir düzenleme bulunmamaktadır. Ancak, 3. kişiler açısından tüzel kişiliğin sona erdiği tarihin, derneğin tasfiyesinin tamamlanıp dernekler sicilinden terkin edildiği tarih olduğu genel kabul ve uygulamanın sonucudur. Nitekim, eldeki davada daha önce kesinleşen mahkeme kararı ile kendiliğinden sona erdiği tespit edilen derneğin T.M.K.'...
