Kısmında yer alan hükümlerden (TMK m. 47-117) kaynaklanan davalar sonucu verilen hüküm ve kararlar, ...) 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 56 ila 100. maddeleri ile 5253 sayılı Dernekler Kanunu hükümlerine göre açılmış derneklerin feshi, derneğin sona erdiğinin tespiti gibi dernekler hukukundan kaynaklanan her türlü dava sonucunda verilen hüküm ve kararlar. ...) 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 101 vd. maddeleri kapsamında kalan vakıfların kuruluş ve tescil işlemleri, vakıf senedinin düzenlenmesi ve değiştirilmesi, vakfın teşkilatı (örgütü), denetimi, yöneticilerin azli, vakıf yönetiminin amacının ve mallarının değiştirilmesi, vakfın sona ermesi ve tasfiyesi: ayrıca, Osmanlı döneminde kurulan ve 5737 sayılı Vakıflar Kanun'a tabi olan vakıflarda, vakfiye şartı gereği vakıf evladı veya ilgilisi olduğunun ya da tevliyete hak kazandığının tespiti ile vakfın gelir fazlasından yararlanma (intifa) haklarıyla ilgili olarak açılan davalara ilişkin hüküm ve kararlar, ...) 4721 sayılı TMK'nın...
Kısmında yer alan hükümlerden (TMK m. 47-117) kaynaklanan davalar sonucu verilen hüküm ve kararlar, ...) 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 56 ila 100. maddeleri ile 5253 sayılı Dernekler Kanunu hükümlerine göre açılmış derneklerin feshi, derneğin sona erdiğinin tespiti gibi dernekler hukukundan kaynaklanan her türlü dava sonucunda verilen hüküm ve kararlar. ...) 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 101 vd. maddeleri kapsamında kalan vakıfların kuruluş ve tescil işlemleri, vakıf senedinin düzenlenmesi ve değiştirilmesi, vakfın teşkilatı (örgütü), denetimi, yöneticilerin azli, vakıf yönetiminin amacının ve mallarının değiştirilmesi, vakfın sona ermesi ve tasfiyesi: ayrıca, Osmanlı döneminde kurulan ve 5737 sayılı Vakıflar Kanun'a tabi olan vakıflarda, vakfiye şartı gereği vakıf evladı veya ilgilisi olduğunun ya da tevliyete hak kazandığının tespiti ile vakfın gelir fazlasından yararlanma (intifa) haklarıyla ilgili olarak açılan davalara ilişkin hüküm ve kararlar, ...) 4721 sayılı TMK'nın...
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davanamede, derneğin feshine karar verilmesi talep edilmiştir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davalı temsilcisi tarafından temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Dava, 4721 sayılı TMK.nun 89.maddesi gereğince derneğin feshi istemine ilişkindir. Mahkemece, davalı derneğin amacı kanuna ve ahlaka aykırı hale geldiği gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir. Bir derneğin feshedilebilmesi için o derneğin suç sayılan eylemlerin kaynağı haline geldiğinin, süregelen ve birden çok eylemin varlığının tespiti halinde mümkün olup ancak o takdirde dernek kurucularının asıl amaçlarının dernek faaliyeti yürütmek olmayıp dernek adı altında suç işlemeye veya ahlaka aykırı çalışmalar yapmaya yasal zemin hazırlamak olduğundan söz edilebilir....
Dosya içerisindeki bilgi ve belgeler ile ... İl Dernekler Müdürlüğü'nün 22/10/2012 tarihli yazısından 06.04.1976 tarihinde 41-004- 137 kütük numarası ile ...... Mahallesi Merkez Camii Yaptırma Derneği kurulduğu, 23.02.2012 tarihinde 41-025-150 kütük numarası ile de feshi istenilen... Merkez Cami Yaptırma ve Yaşatma Derneğinin kurulduğu bildirilmiş, her iki derneğin tüzüğünün incelenmesinde ise 06.04.1976 tarihinde kurulan "...... Mahallesi Merkez Camii Yaptırma Derneği'nin adındaki "..." ibaresinin 31.12.2009 tarihinde yapılan değişiklik ile dernek adından çıkartıldığı, 23.02.2012 tarihinde kurulan derneğin adının da "... Merkez Cami Yaptırma ve Yaşatma Derneği" olduğu, dolayısı ile önceki derneğin 2009 yılında tüzüğünde yaptığı değişiklik ve bu değişiklikten yaklaşık üç yıl sonra 2012 yılında kurulan dernek adının birebir aynı olduğu, her iki derneğin de ... ili Merkez ... ilçesinde kurulu olduğu anlaşılmaktadır....
İlk Derece Mahkemesince, dernek dosyasına göre yönetici ve üyesi konumunda olmayan şahıslar arasında, derneğe ait yerde vuku bulan olayın bizatihi derneğin feshi için gerekçe yapılamayacağı, davalı dernek hakkında amacının hukuka aykırı veya suç sayılan eylemlerin kaynağı haline geldiğine dair başkaca hiçbir belge ve bilginin bulunmadığı gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir. Davacı vekilinin istinaf başvurusu üzerine Bölge Adliye Mahkemesince; hükmün dayandığı yasal ve hukuksal gerekçeye ve delillerin taktirinde ve değerlendirilmesinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmesinde ve hükmün fer'ilerinde usul ve esas yönünden Kanuna aykırı bir durum bulunmadığı gerekçesi ile davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir....
UYUŞMAZLIK KONUSU OLAN HUSUSLAR: İncelemeye konu uyuşmazlık, davanın kabul kararının eksik incelemeye ve/veya hatalı değerlendirmeye dayalı olup olmadığı, hükmün fer'ilerinde usul ve yasaya aykırılık bulunup bulunmadığı noktasında toplanmaktadır. DELİLLER : Yapılan yargılama, toplanan deliller ve tüm dosya kapsamı DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE : Çorum 2. Sulh Hukuk Mahkemesi'nin 02/10/2020 tarih, 2019/1421 Esas 2020/349 Karar sayılı kararına karşı, davacı vekili tarafından süresi içerisinde istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine, dosya üzerinde yapılan inceleme neticesinde, İddia ve savunmaya mahkemece toplanıp değerlendirilen deliller ile duruşma tutanaklarına yansıyan bilgi ve belgelere göre; İstinaf incelemesine konu ve esas teşkil eden eldeki dava; TMK 87. Maddesine dayalı derneğin feshi istemine ilişkindir....
Dosya incelendi, gereği görüşüldü: Dava, dernek mallarının tasfiyesi istemine ilişkindir. Mahkemece, derneğin dağıldığının tespitine ve malvarlığı bulunmadığından tasfiye yapılmasına yer olmadığına karar verilmiş; karar, dernek üyesi ... tarafından temyiz edilmiştir. Konya İl Dernekler Müdürlüğü tarafından, Selçuklu Anadolu Lisesi Mezunları Derneğinin ilk genel kurulunu yapıp zorunlu organlarını oluşturmadıkları iddiasıyla derneğin dağıldığının tespiti ve mallarının tasfiyesi istemiyle Konya 1.Sulh Hukuk Mahkemesine açılan davada mahkemece, dava konusu derneğin dağıldığının tespitine karar verilmiş, malların tasfiyesi yönünden ise dava dilekçesi görev yönünden reddedilmiştir. Görevsizlik kararı 08.04.2010 tarihinde kesinleştirildikten sonra Sulh Hukuk Mahkemesi 03.05.2010 tarihinde dosyayı resen Asliye Hukuk Mahkemesine göndermiş ve Asliye Hukuk Mahkemesi de 04.05.2010 tarihinde esasa kaydetmiştir....
Cumhuriyet Başsavcılığı'nın 25.02.2015 tarih ve 2015/159 basın esas numaralı davanamesi ile, davalı derneğin, TMK.nun 56.maddesine aykırı bir şekilde "derneğin kazanç paylaşma dışında başka bir amacı gerçekleştirmek için kurulacağı" hükmünü ihlal ettiği, bu nedenle feshine karar verilmesi talep ve dava edilmiştir. Davalı dernek vekili davanamedeki iddiaları kabul etmeyerek davanın reddini savunmuş; Mahkemece, davanın kabulü ile davalı derneğin feshine karar verilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Dava, 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 89. maddesi kapsamında derneğin feshine karar verilmesi istemine ilişkin olup fesih sebebi olarak ise aynı Kanunun 56. Maddesi gereği derneğin kazanç paylaşma amacı dışında belirli ve ortak bir amacı gerçekleştirmek üzere kurulacağı, ancak davalı derneğin bu hususu ihlal ettiği gerekçe olarak gösterilmiştir....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Dava dilekçesinde, davalı derneğin Türk Medeni Kanununun 89. maddesi gereğince feshi istenilmiştir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm dernek temsilcisi tarafından temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Dava derneğin feshi istemine ilişkindir. Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir. Bir derneğin kapatılabilmesi için o derneğin suç sayılan eylemlerin kaynağı haline geldiğinin süregelen ve birden çok eylemin varlığının saptanması halinde mümkündür. Ancak o takdirde dernek kurucularının asıl amaçlarının dernek faaliyeti yürütmek olmayıp dernek adı altında suç işlemeye veya ahlaka aykırı çalışmalar yapmaya yasal zemin hazırlamak olduğundan söz edilebilir....
da tüzel kişilik kurulduğu ve isim hakkını kazanmış durumda olduklarını, ...'daki dernekle uzlaşmak için yapılan telefon görüşmesinde olumsuz sonuç alındığını ileri sürerek davalı derneğinin adının değiştirilmesi veya iptali, bunun mümkün olmaması halinde derneğin feshine karar verilmesini talep etmiştir. Davalı ... (...'da kurulu), derneğin tüm evraklarının eksiksiz olarak teslim edilerek derneğin kurulduğunu ve faaliyetlerine başladığını ileri sürerek haksız ve yersiz davanın reddini istemiştir. Mahkemece; derneklerin kuruluşunda özgürlük esasının benimsendiği, davalı derneğin kuruluşunda ve devamında özellikle TMK'nin 89.maddesi ve Dernekler Kanunu'nun 29. maddesine göre bir aykırılığın bulunmadığı anlaşılmadığı gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir. Davacı vekilinin istinaf başvurusu, ... Hukuk Dairesi 2017/1053-1196 esas-karar sayılı ilamı ile oyçokluğuyla esastan reddedilmiştir....
