Yine 5253 sayılı Dernekler Kanunu’nun 15.maddesinde “genel kurul kararı ile feshedilen veya kendiliğinden sona erdiği tespit edilen derneğin para, mal ve haklarının tasfiyesi, tüzüğünde gösterilen esaslara göre yapılır. Tüzükte tasfiyenin ne şekilde yapılacağının genel kurul kararına bırakıldığı hallerde, genel kurul tarafından bir karar alınmamış veya genel kurul toplanmamışsa yahut dernek mahkeme kararı ile feshedilmişse, derneğin bütün para, mal ve hakları mahkeme kararıyla derneğin amacına en yakın ve kapatıldığı tarihte en fazla üyeye sahip derneğe devredilir” hükmüne yer verilmiştir....
Yine 5253 sayılı Dernekler Kanunu’nun 15.maddesinde “genel kurul kararı ile feshedilen veya kendiliğinden sona erdiği tespit edilen derneğin para, mal ve haklarının tasfiyesi, tüzüğünde gösterilen esaslara göre yapılır. Tüzükte tasfiyenin ne şekilde yapılacağının genel kurul kararına bırakıldığı hallerde, genel kurul tarafından bir karar alınmamış veya genel kurul toplanmamışsa yahut dernek mahkeme kararı ile feshedilmişse, derneğin bütün para, mal ve hakları mahkeme kararıyla derneğin amacına en yakın ve kapatıldığı tarihte en fazla üyeye sahip derneğe devredilir” hükmüne yer verilmiştir....
Yine 5253 sayılı Dernekler Kanunu’nun 15.maddesinde “genel kurul kararı ile feshedilen veya kendiliğinden sona erdiği tespit edilen derneğin para, mal ve haklarının tasfiyesi, tüzüğünde gösterilen esaslara göre yapılır. Tüzükte tasfiyenin ne şekilde yapılacağının genel kurul kararına bırakıldığı hallerde, genel kurul tarafından bir karar alınmamış veya genel kurul toplanmamışsa yahut dernek mahkeme kararı ile feshedilmişse, derneğin bütün para, mal ve hakları mahkeme kararıyla derneğin amacına en yakın ve kapatıldığı tarihte en fazla üyeye sahip derneğe devredilir” hükmüne yer verilmiştir....
Yine 5253 sayılı Dernekler Kanunu’nun 15.maddesinde “genel kurul kararı ile feshedilen veya kendiliğinden sona erdiği tespit edilen derneğin para, mal ve haklarının tasfiyesi, tüzüğünde gösterilen esaslara göre yapılır. Tüzükte tasfiyenin ne şekilde yapılacağının genel kurul kararına bırakıldığı hallerde, genel kurul tarafından bir karar alınmamış veya genel kurul toplanmamışsa yahut dernek mahkeme kararı ile feshedilmişse, derneğin bütün para, mal ve hakları mahkeme kararıyla derneğin amacına en yakın ve kapatıldığı tarihte en fazla üyeye sahip derneğe devredilir” hükmüne yer verilmiştir....
Yine 5253 sayılı Dernekler Kanunu’nun 15.maddesinde “genel kurul kararı ile feshedilen veya kendiliğinden sona erdiği tespit edilen derneğin para, mal ve haklarının tasfiyesi, tüzüğünde gösterilen esaslara göre yapılır. Tüzükte tasfiyenin ne şekilde yapılacağının genel kurul kararına bırakıldığı hallerde, genel kurul tarafından bir karar alınmamış veya genel kurul toplanmamışsa yahut dernek mahkeme kararı ile feshedilmişse, derneğin bütün para, mal ve hakları mahkeme kararıyla derneğin amacına en yakın ve kapatıldığı tarihte en fazla üyeye sahip derneğe devredilir” hükmüne yer verilmiştir....
Dava ve hüküm tarihinde yürürlükte olan 2908 sayılı Dernekler Kanununun "İlk genel kurul toplantısı" başlığını taşıyan 14 üncü maddesinin birinci fıkrasında "Dernekler, tüzüklerinin gazetede yayımlandığı günü izleyen altı ay içinde ilk genel kurul toplantılarını yapmak ve organlarını oluşturmak zorundadırlar" hükmü yer almaktadır. 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun derneklerin kendiğilinden sona erme hallerini düzenleyen 87 nci maddesinin ikinci bendinde de "ilk genel kurul toplantısının kanunda öngörülen sürede yapılmamış ve zorunlu organların oluşturulmamış olması hali sayılmış olup, aynı maddenin ikinci fıkrasında ise her ilgilinin, sulh hakiminden derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespitini isteyebileceği öngürülmüştür." Mahkemenin görevi kamu düzeni ile ilgili olduğundan, Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 7 nci maddesi uyarınca yargılamanın her aşamasında talep üzerine veya kendiliğinden nazara alınması zorunludur....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi Dava dilekçesinde, dernek şubesinin kendiliğinden sona erdiğinin tespiti istenilmiştir. Mahkemece davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir....
Bilindiği üzere derneklerin kendiliğinden sona ermesine ilişkin hükümlerin yer aldığı Türk Medeni Kanunu'nun 87/5. maddesinde olağan genel kurul toplantısının iki defa üst üste yapılmaması, kendiliğinden sona erme sebepleri arasında sayılmış ve aynı maddede her ilgilinin derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespitini isteyebileceği belirtilmiştir. Bu bağlamda, somut olaydaki asıl uyuşmazlık noktası, siyasi parti il teşkilatının kendiliğinden sona erme halinin tespitine ilişkin kararın, kurucu mu yoksa bildirici mi mahiyette bir karar olduğu noktasında toplanmaktadır. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 87. maddesindeki hüküm emredici nitelikte olup, mahkemece siyasi parti il ya da ilçe teşkilatının kendiliğinden sona erme halinin tespitine ilişkin karar esas itibariyle bildirici nitelik taşımaktadır....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi Dava dilekçesinde, davalı dernek İstanbul şubesinin yönetim kurulu oluşturulamadığı için sona erdiğinin tesbiti istenilmiştir. Mahkemece davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I Davacı derneğin İstanbul Şubesinin üye kayıt defterinin, 01.01.2010 ila 31.12.2013 tarihleri arası dönemi kapsar şekilde şube yönetim kurulu karar defterinin, 01.01.2010 ila 31.12.2013 tarihleri arası dönemi kapsar şekilde dernek merkez yönetim kurulu karar defterinin, 2010 yılı ve sonrasında yapılan dernek merkez genel kurul toplantısına ilişkin toplantı tutanağı, hazırun cetveli ile genel kurul çağrı belgelerinin getirtilip bu dosya içerisine konulmasından sonra temyiz incelemesi yapılmak üzere gönderilmesi için dosyanın mahkemesine GERİ ÇEVRİLMESİNE, 27.10.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Derneklerde sona erme; kendiliğinden sona erme (TMK m. 87), genel kurul kararı ile sona erme (TMK m. 88) ve mahkeme kararı ile sona erme (derneğin feshi- TMK m. 89) olarak üç şekilde gerçekleşmekte olup, kendiliğinden sona erme TMK’nın 87. maddesinde sayılan hallerden ve derneğin feshi ise TMK’nın 89. maddesinde sayılan hallerden birinin varlığı halinde mümkündür. Ayrıca, kendiliğinden sona ermenin tespiti istemli davada görevli mahkeme sulh hukuk mahkemesi, derneğin feshi istemli davada ise görevli mahkeme asliye hukuk mahkemesidir....
