Bilindiği üzere derneklerin kendiliğinden sona ermesine ilişkin hükümlerin yer aldığı Türk Medeni Kanunu'nun 87/5. maddesinde olağan genel kurul toplantısının iki defa üst üste yapılmaması, kendiliğinden sona erme sebepleri arasında sayılmış ve aynı maddede her ilgilinin derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespitini isteyebileceği belirtilmiştir. Bu bağlamda, somut olaydaki asıl uyuşmazlık noktası, siyasi parti il teşkilatının kendiliğinden sona erme halinin tespitine ilişkin kararın, kurucu mu yoksa bildirici mi mahiyette bir karar olduğu noktasında toplanmaktadır. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 87. maddesindeki hüküm emredici nitelikte olup, mahkemece siyasi parti il ya da ilçe teşkilatının kendiliğinden sona erme halinin tespitine ilişkin karar esas itibariyle bildirici nitelik taşımaktadır....
Derneklerde sona erme; kendiliğinden sona erme (TMK m. 87), genel kurul kararı ile sona erme (TMK m. 88) ve mahkeme kararı ile sona erme (derneğin feshi- TMK m. 89) olarak üç şekilde gerçekleşmekte olup, kendiliğinden sona erme TMK’nın 87. maddesinde sayılan hallerden ve derneğin feshi ise TMK’nın 89. maddesinde sayılan hallerden birinin varlığı halinde mümkündür. Ayrıca, kendiliğinden sona ermenin tespiti istemli davada görevli mahkeme sulh hukuk mahkemesi, derneğin feshi istemli davada ise görevli mahkeme asliye hukuk mahkemesidir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :SULH HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : DERNEĞİN KENDİLİĞİNDEN SONA ERDİĞİNİN TESPİTİ -KARAR- Mahkeme kararındaki nitelendirmeye göre dava; derneğin sona erdiğinin tespiti istemine ilişkindir. Yargıtay Birinci Başkanlık Kurulunun 16.01.2015 tarih ve 1 sayılı kararı ile aynen kabul edilen ve 26.02.2016 günü Resmi Gazetede yayımlanarak 01.03.2016 tarihinde yürürlüğe giren hukuk dairelerine ilişkin işbölümü uyarınca temyiz incelemesi Yargıtay 18. Hukuk Dairesine ait bulunmaktadır. Hal böyle olunca, 2797 Yargıtay Kanunu'nun 23.07.2016 tarihinde yürürlüğe giren 6723 sayılı Kanun'un 21. maddesi ile değişik 60/3. maddesi gereğince dosyanın Yargıtay 18. Hukuk Dairesine GÖNDERİLMESİNE, 19.09.2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Derneğin Kendiliğinden Sona Erdiğinin Tespiti Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonucunda Mahkemece verilen davanın redine dair kararın davacı tarafından temyiz edilmesi üzerine Dairemizin 03.04.2018 gün ve 2017/8564 Esas, 2018/10557 Karar sayılı ilamı ile onanmasına karar verilmişti. Davacı tarafından süresinde kararın düzeltilmesi istenilmiş olmakla dosya incelendi gereği düşünüldü: KARAR Hüküm, derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespitine ilişkin olup, sulh mahkemesince verilmiştir. HUMK'nun 440/III-1. ve 2. maddeleri gereğince, aynı Kanun'un 8. maddesinde gösterilen davalara ait hükümlerin onanmasına veya bozulmasına ilişkin kararlara karşı, karar düzeltme yoluna gidilemez. Dava, 440/III-2. maddede ayrık tutulan davalardan da değildir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespiti Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonucunda Mahkemece verilen davanın kabulüne dair kararın davalı tarafından temyiz edilmesi üzerine (Kapatılan) 18. Hukuk Dairesi'nin 22.03.2016 gün ve 2016/4492 Esas, 2016/4730 Karar sayılı ilamı ile onanmasına karar verilmişti. Davalı tarafından süresinde kararın düzeltilmesi istenilmiş olmakla dosya incelendi gereği düşünüldü: K A R A R Hüküm, derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespitine ilişkin olup, sulh mahkemesince verilmiştir. HUMK'nun 440/III-1. ve 2. maddeleri gereğince, aynı Yasa'nın 8. maddesinde gösterilen davalara ait hükümlerin onanmasına veya bozulmasına ilişkin kararlara karşı, karar düzeltme yoluna gidilemez. Dava, 440/III-2. maddede ayrık tutulan davalardan da değildir....
nın 59.maddesi gereğince kuruluş bildirimi, dernek tüzüğü ve gerekli belgelerin mülki amirliğe verildiği anda dernek tüzel kişilik kazanmış olur. Tüzel kişilik kazanan derneğin ne zaman tüzel kişiliğinin son bulduğu konusunda herhangi bir düzenleme bulunmamaktadır. Ancak, 3. kişiler açısından tüzel kişiliğin sona erdiği tarihin, derneğin tasfiyesinin tamamlanıp dernekler sicilinden terkin edildiği tarih olduğu genel kabul ve uygulamanın sonucudur. Nitekim, eldeki davada; daha önce kesinleşen mahkeme kararı ile kendiliğinden sona erdiği tespit edilen derneğin, T.M.K.'nın 59.maddesi ile oluşan tüzel kişiliğinin terkinini sağlamak amacıyla mallarının tasfiyesi istenmiştir. Böyle bir davanın dinlenebilmesi için öncelikle tüzel kişiliği devam eden derneğe husumetin yöneltilmiş olması gerekmektedir. Zira HUMK'un 73.maddesi amir hükmü gereğince derneğin de davada yer alması, savunma ve delillerini sunma olanağı tanınması zorunludur....
anlaşılması halinde davacıya tapuda isim tashihi yapmak üzere süre verilmeli, bundan sonra davalılar yönünden husumet yönünden bir değerlendirme yapılıp, derneğin fesih veya kendiliğinden sona ermiş olması ve tasfiyesinin yapılmamış olması halinde 5253 sayılı Dernekler Kanunu'nun 15. md....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Derneğin Kendiliğinden Sona Erdiğinin Tespiti İstemli. Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiş olup hükmün davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü. KARAR Davacı vekili dava dilekçesinde, davalı derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespitine karar verilmesini istemiş; Mahkemece, davanın kabulüne dair verilen karar, davacı vekili tarafından vekalet ücreti yönünden temyiz edilmiştir. 2015 Yılı Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca, Sulh Hukuk Mahkemelerinde takip edilen davalar için belirlenen maktu vekalet ücreti 750,00 TL olup temyize konu miktar 2.080 TL sınırını geçmemektedir....
HUKUK DAİRESİ DOSYA NO : 2018/1125 KARAR NO : 2018/1153 T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A İ S T İ N A F K A R A R I İNCELENEN KARARIN MAHKEMESİ : KOZAN SULH HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 04/07/2018 NUMARASI : 2017/705 ESAS, 2018/801 KARAR DAVA KONUSU : Dernek (Derneğin Kendiliğinden Sona Erdiğinin Tespiti) KARAR : Yukarıda yazılı ilk derece mahkemesi kararına karşı, davacı kurum istinaf kanun yoluna başvurulmuş olmakla HMK'nun 352 ve devamı maddeleri uyarınca dosya incelendi....
Mahkemece karar gerekçesinde “davanın, davalı derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespiti taleplidir. Her ne kadar derneğin feshine ve tasfiyesine karar verilmiş ise de, dilekçe içeriğinden ve ekli belgelerden davalı derneğin ilk genel kurul toplantısını yapmadığı ve bu nedenle tasfiyesinin istenildiği anlaşılmaktadır. TMK 87/1-2. maddesi uyarınca, derneğin ilk genel kurul toplantısını süresinde yapmaması derneğin kendiliğinden sona erme sebeplerindendir. Aynı maddenin 2. fıkrasında bu durumda her ilgilinin sulh hakiminden derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespitini talep edebileceği öngörülmüştür. Mahkemelerin açılan davalarda görevli olmaları HMK 114/1-c maddesinde dava şartı olarak sayılmıştır. HMK'nın 87/2 maddesine göre açılan davada sulh hukuk mahkemeleri görevlidir. Dolayısıyla açılan davada görev bakımından dava şartı yerine getirilmemiştir. Bu nedenle davanın dava şartı eksikliği nedeni ile reddi gerekir....
