Dava dernek mallarının tasfiyesi ve malvarlığının amacına en yakın ve kapatıldığı tarihte en fazla üyeye sahip T4ne devrine ilişkindir. 5253 sayılı Dernekler Kanunu'nun 15. maddesinde, feshedilen veya münfesih hale düşen derneklerin para, mal ve haklarının tasfiyesi tüzüklerinde gösterilen esaslara göre yapılacağı belirtilerek tasfiye hususunda dernek genel kurulu tarafından bir karar alınmamış veya genel kurul toplanamamışsa yahut dernek mahkeme kararıyla feshedilmişse, derneğin bütün para, mal ve haklarının mahkeme kararıyla tasfiye edileceği hükme bağlanmış; derneklerin tasfiyesinin nasıl yapılacağı ise Dernekler Yönetmeliğinde ayrıntılı olarak düzenlenmiş olup Yönetmeliğin 89. maddesinde, genel kurul kararı ile feshedilen veya kendiliğinden sona erdiği tespit edilen derneğin para, mal ve haklarının tasfiyesi, tüzüğünde gösterilen esaslara göre yapılacağı, derneğin mahkeme kararı ile feshedilmesi halinde, derneğin bütün para, mal ve hakları, mahkeme kararıyla bulunduğu ildeki amacına...
D)DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava, derneğin kendiliğinden sonra erdiğinin tespiti istemine ilişkindir. İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiş, karar davacı vekili tarafından istinaf edilmiştir. Dava, 4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 87/5. maddesi gereği, davalı dernek olağan genel kurul toplantısının iki defa üst üste yapılmaması sebebiyle derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespiti istemine ilişkindir. 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 6....
Mahkemece yapılacak iş; İstinaf aşamasında davalı dernek vekili tarafından davalı derneğin olağan genel kurul toplantılarını tüzüğe göre zamanında yaptığı savunulduğundan istinaf dilekçesine ekli olarak sunulan davalı derneğin olağan genel kurul toplantı tutanaklarının iddia kapsamında incelenerek gerektiği takdirde mahkemece de resen genel kurul tutanaklarının celp edilerek yine buna ilişkin T1 ve ilişkiler müdürlüğündeki davalı derneğin dosyası ve ilgili diğer evraklar birlikte incelenerek davalı derneğin tüzüğünün de celp edilerek davacı iddiasının bu deliller çerçevesinde araştırılarak toplanmış ve toplanacak deliller uyarınca bir karar verilmesi gerekirken yazılı olduğu şekilde eksik inceleme ile davanın esası hakkında karar verilmesi hukuka aykırı görüldüğünden davalı vekilinin istinaf talebinin kabulü ile yerel mahkeme kararının HMK'nın 353/1- a.6 maddesi uyarınca kaldırılmasına dair aşağıdaki şekilde karar vermek gerekmiştir....
SULH HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 12/01/2021 NUMARASI : 2020/796 ESAS 2021/105 KARAR DAVA KONUSU : Dernek (Derneğin Kendiliğinden Sona Erdiğinin Tespiti) KARAR : Uşak 1....
Mahkemece yapılacak iş; İstinaf aşamasında davalı dernek vekili tarafından davalı derneğin olağan genel kurul toplantılarını tüzüğe göre zamanında yaptığı savunulduğundan istinaf dilekçesine ekli olarak sunulan davalı derneğin olağan genel kurul toplantı tutanaklarının iddia kapsamında incelenerek gerektiği takdirde mahkemece de resen genel kurul tutanaklarının celp edilerek yine buna ilişkin T1 ve ilişkiler müdürlüğündeki davalı derneğin dosyası ve ilgili diğer evraklar birlikte incelenerek davalı derneğin tüzüğünün de celp edilerek davacı iddiasının bu deliller çerçevesinde araştırılarak toplanmış ve toplanacak deliller uyarınca bir karar verilmesi gerekirken yazılı olduğu şekilde eksik inceleme ile davanın esası hakkında karar verilmesi hukuka aykırı görüldüğünden davalı vekilinin istinaf talebinin kabulü ile yerel mahkeme kararının HMK'nın 353/1- a.6 maddesi uyarınca kaldırılmasına dair aşağıdaki şekilde karar vermek gerekmiştir....
Davacı; 2009 yılı kurban bayramını müteakip bir kısım yardım kuruluşlarının topladıkları kurban paraları nedeniyle bazı suçlamalara muhatap olduklarını ve soruşturmalar başlatıldığını, davacı derneğin bu soruşturmalarla hiçbir ilgisi bulunmamasına rağmen 21/12/2009 tarihinde .... Haber kanalında haber VTR'si olarak davacı derneğin çalışmaları, derneğin ismi yazılı ve logosu basılı yelek giymiş insanlar, ellerinde derneğin logosu ve ismi yazılı kolilerle gösterilerek davacı derneğin sanki habere konu soruşturmayı geçiren ve usulsüz işlemleri yapan derneklerden birisiymiş gibi kamuoyuna yansıtıldığını belirterek manevi tazminata hükmedilmesini istemiştir. Davalı; yayın tarihinde .... kanalının akşam ana haber bülteninde iddia edilen mahiyette bir haber bulunmadığını, bulunduğu varsayılsa bile böyle bir yayının kişilik haklarına saldırı teşkil edip manevi zarar doğurmasının mümkün olmadığını belirterek haksız davanın reddi gerektiğini savunmuştur....
Bu istemin tebliğinden başlayarak otuz gün içinde belirtilen noksanlık tamamlanmaz ve kanuna aykırılık giderilmezse; en büyük mülkî amir, yetkili asliye hukuk mahkemesinde derneğin feshi konusunda dava açması için durumu Cumhuriyet savcılığına bildirir. Cumhuriyet savcısı mahkemeden derneğin faaliyetinin durdurulmasına karar verilmesini de isteyebilir. " Aynı kanunun 87.maddesinde ise " Dernekler, aşağıdaki hâllerde kendiliğinden sona erer: 1. Amacın gerçekleşmesi, gerçekleşmesinin olanaksız hâle gelmesi veya sürenin sona ermesi, 2. İlk genel kurul toplantısının kanunda öngörülen sürede yapılmamış ve zorunlu organların oluşturulmamış olması, 3. Borç ödemede acze düşmüş olması, 4. Tüzük gereğince yönetim kurulunun oluşturulmasının olanaksız hâle gelmesi, 5.Olağan genel kurul toplantısının iki defa üst üste yapılamaması. Her ilgili, sulh hâkiminden, derneğin kendiliğinden sonra erdiğinin tespitini isteyebilir. " hükmüne yer verilmiştir....
Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir. 5253 sayılı Dernekler Kanununun dernek mallarının tasfiyesini düzenleyen 15. maddesinde; genel kurul kararı ile feshedilen veya kendiliğinden sona erdiği tespit edilen derneğin para, mal ve haklarının tasfiyesinin tüzüğünde gösterilen esaslara göre yapılacağı, tüzükte tasfiyenin ne şekilde yapılacağının genel kurul kararına bırakıldığı hallerde ise genel kurul tarafından bir karar alınmaması veya genel kurulun toplanamaması yahut derneğin mahkeme kararı ile feshedilmesi halinde, derneğin bütün para, mal ve haklarının mahkeme kararıyla derneğin amacına en yakın ve kapatıldığı tarihte en fazla üyeye sahip derneğe devredileceği hükme bağlanmıştır. 01 Ekim 2011 tarihinde yürürlüğe giren 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 382. maddesinde çekişmesiz yargıya tabi işler sayılmış, aynı Kanununun 383. maddesinde ise çekişmesiz yargı işlerinde görevli mahkemenin aksine bir düzenleme bulunmadıkça sulh hukuk mahkemesinin olduğu ifade edilmiştir....
Bunlar arasında, mahkeme kararıyla feshedilen veya münfesih hale düşen derneğin para, mal ve haklarının tasfiyesine ilişkin davalar bulunmamaktadır. Dernekler Kanununda ve Türk Medeni Kanununun tüzel kişilere ilişkin genel hükümlerinde, sona eren derneğin para, mal ve haklarının tasfiyesinde açıkça Sulh mahkemesinin görevli olduğuna dair bir hüküm de yoktur. Derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespitine (münfesih hale düştüğüne) Sulh mahkemesince karar verilmiş olması, tasfiyesinin de bu mahkemece yapılacağı anlamına gelmez. O halde, görevli mahkeme Asliye Mahkemesidir. İşin esasının incelenmesi gerekirken, yazılı olduğu gibi görevsizlik kararı verilmesi isabetsizdir. SONUÇ:Temyiz edilen kararın yukarda açıklanan sebeple BOZLUMASINA, oybirliğiyle karar verildi. 02.06.2008 (pzt.)...
KARAR Davacı dava dilekçesinde; derneğin olağan genel kurul toplantısının iki defa üst üste yapılamamasından dolayı kendiliğinden sona erdiğinin tespitini istemiş, mahkemece, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunun 87.maddesi gereğince açılmış olan iş bu davanın talep gibi yasal şartları görülmekle derneğin kendiliğinden feshine ilişkin koşulların gerçekleştiği kanaatine varılarak kendiliğinden sona eren derneğin ortadan kaldırılması için mahkeme kararına gerek bulunmadığından karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir. Türk Medeni Kanununun 87.maddesine göre; Dernekler, 1. Amacın gerçekleşmesi, gerçekleşmesinin olanaksız hale gelmesi veya sürenin sona ermesi, 2. İlk genel kurul toplantısının kanunda öngörülen sürede yapılmamış ve zorunlu organların oluşturulmamış olması, 3. Borç ödemede acze düşmüş olması, 4. Tüzük gereğince yönetim kurulunun oluşturulmasının olanaksız hale gelmesi, 5....
