KARŞI OY YAZISI Davacı tarafından yapılan katkı sebebiyle “değer artış payı alacağı davası” (TMK m. 227) açıldığı ve yerel mahkeme tarafından “Tarafların anlaşmalı olarak boşandıkları, anlaşmalı boşanma davasında ‘birbirimizden nafaka, tazminat veya başka bir ad altında herhangi bir ekonomik talebimiz bulunmamaktadır’ şeklindeki beyanları nedeniyle anlaşmalı boşanmadan sonra değer artış payı isteminde bulunulamayacağı gerekçesiyle davanın reddine” karar verildiği konusunda değerli çoğunluk ile aramızda “görüş birliği” vardır. Çekişme nedir?; Anlaşmalı boşanma davasında yer alan “birbirimizden nafaka, tazminat veya başka bir ad altında herhangi bir ekonomik talebimiz bulunmamaktadır” beyanının değer artış payı alacağı (TMK m. 227) davasının reddine gerekçe oluşturup oluşturmayacağı yönünde değerli çoğunluk ile aramızda çekişme vardır....
Değer artış payı alacağı; eşlerden birinin diğerine ait malın edinilmesine, iyileştirilmesine veya korunmasına hiç ya da uygun karşılık almaksızın esaslı katkıda bulunması durumunda, tasfiye sırasında bu malda meydana gelebilecek değer artışı için katkısı oranında sahip olduğu alacak hakkıdır (4721 sayılı TMK m. 227). Denkleştirme (TMK m. 230) hariç, tasfiyeye konu malvarlığında katkı tarihine göre değer kaybı söz konusu ise, katkının başlangıçtaki değeri esas alınır. Böyle bir malın daha önceden elden çıkarılmış olması halinde hakim, diğer eşe ödenecek alacağı hakkaniyete uygun olarak belirler (TMK m. 227). Değer artış payı alacağı talep edebilmek için, parasal ya da para ile ölçülebilen maddi veya hizmet değeriyle katkıda bulunulmalıdır....
Davacı kadının “katkısı kanıtlandığı” takdirde; -Dava konusu eve yapılan katkı değeri ile katkı yapılan evin katkı tarihindeki değerine göre bulunacak “katkı oranı” saptanmalı, -Dava konusu evin “tasfiye anındaki” değeri “karar tarihindeki” değer olarak belirlenmeli, -Katkı oranı ile dava konusu malın tasfiye tarihindeki değerinin çarpımı ile bulunacak miktarın değer artış payı alacağı olarak kabulüne karar verilmelidir. (GENÇCAN-Mal Rejimi, s. 146, Ömer Uğur GENÇCAN, 4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu, Bilimsel Açıklama-İçtihatlar-İlgili Mevzuat, Yetkin Yayınevi, Ankara 2004, Kısaltma: GENÇCAN-TMK, s. 1169) Bu sebeplerle değerli çoğunluğun “farklı görüşüne” katılmıyorum....
Mahkemesi sıfatıyla) DAVA TÜRÜ : Katkı payı alacağı ve değer artış payı alacağı ... ile ........ Levent aralarındaki katkı payı alacağı ve değer artış payı alacağı davasının reddine dair ... 3. Asliye Hukuk Mahkemesi'nden verilen 18.04.2012 gün ve 186/246 sayılı hükmün Yargıtay'ca incelenmesi davacı vekili tarafından süresinde istenilmiş olmakla; dosya incelendi, gereği düşünüldü: KARAR Davacı ... vekili, evlilik süresince davacının çalışarak gelir elde ettiğini, evliliğin ömür boyu süreceği inancı ile edindikleri taşınmazların davalı adına tescil edildiğini, davacının kazancı ile alınan ...........
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Katkı Payı, Katılma ve Değer Artış Payı Alacağı Davacı-karşı davalı ... ile davalı-karşı davacı ... aralarındaki katkı payı, katılma ve değer artış payı alacağı davasına ilişkin bozma sonrası mahkemece verilen asıl davanın ve karşı davanın kısmen kabulüne dair ......
Kooperatif ödemelerinin 743 Sayılı Türk Kanunu Medenisi'nin 170. maddesi gereğince mal ayrılığı rejiminin geçerli olduğu 01.01.2002 tarihinden önceki dönemde tamamlanması durumunda, eşler lehine katkı payı alacağı, 4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 202/1. maddesi gereğince edinilmiş mallara katılma rejiminin geçerli olduğu 01.01.2002 tarihinden sonraki dönemde tamamlanması halinde ise değer artış payı ve/veya artık değere katılma alacağı hakkı doğabilecektir. Kooperatif ödemelerinin bir kısmının mal ayrılığı, bir kısmının da edinilmiş mallara katılma rejiminin geçerli olduğu dönemlerde yapılmasında; mal ayrılığı dönemindeki ödemelere her bir eşin yaptığı katkı oranı, daha sonra geçerli olacak edinilmiş mallara katılma rejimine kişisel mal olarak geçeceği kabul edilmektedir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Katkı payı ve değer artış payı alacağı Sevinç Eker ile ... aralarındaki katkı payı ve değer artış payı alacağı davasının kısmen kabulüne ve kısmen reddine dair .... Asliye Hukuk Mahkemesi'nden verilen 13.06.2013 gün ve 1226/511 sayılı hükmün Yargıtay'ca incelenmesi davacı vekili ile davalı vekili taraflarından süresinde istenilmiş olmakla; dosya incelendi, gereği düşünüldü: K A R A R Dosya muhtevasına, dava evrakı ile yargılama tutanakları münderecatına, mevcut deliller Mahkemece takdir edilerek karar verildiğine ve takdirde bir isabetsizlik bulunmadığına göre tarafların temyiz itirazlarının reddi ile yerinde olmayan temyiz itirazlarının reddi ile Usul ve Kanuna uygun olan hükmün ONANMASINA, taraflarca HUMK'nun 388/4....
İddianın ileri sürülüş şekline göre dava, değer artış payı ve artık değere katılma alacağı isteğine ilişkindir. Değer artış payı alacağı; eşlerden birinin diğerine ait ......ın edinilmesine, iyileştirilmesine veya korunmasına hiç ya da uygun karşılık almaksızın esaslı katkıda bulunması durumunda, tasfiye sırasında bu ......da meydana gelebilecek değer artışı için katkısı oranında sahip olduğu alacak hakkıdır (4721 Sayılı TMK mad.227). Denkleştirme (TMK mad.230) hariç, tasfiyeye konu ...... varlığında katkı tarihine göre değer kaybı söz konusu ise, katkının başlangıçtaki değeri esas alınır (TMK mad.227/1). Böyle bir ......ın daha önceden elden çıkarılmış olması halinde hakim, diğer eşe ödenecek alacağı hakkaniyete uygun olarak belirler (TMK mad.227/2). Değer artış payı alacağı talep edebilmek için, ......sal ya da ...... ile ölçülebilen maddi veya hizmet değeriyle katkıda bulunul......ıdır....
Davacı taraf, bozma ilamın da işaret edildiği üzere gerek dava dilekçesinde gerek yargılamanın devamında katkı payı ve değer artış payı alacağı talep ettiklerini belirtmiştir. Bozma ilamına uyulmakla bozma kararı lehine olan taraf yararına usuli kazanılmış hak doğar. Dava, katkı payı ve değer artış payı alacağı istemine ilişkindir. Mahkemece, davacı tarafça talep edilmediği halde eşler arasında edinilmiş mallara katılma rejiminin geçerli olduğu dönemde edinilen araçlar ve taşınmaz yönünden artık değere katılma alacağı hususunda değerlendirme yapılıp yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırıdır. 3- Davacı vekilinin diğer temyiz itirazlarına gelince; Mal rejiminin sona erdiği sırada mevcut olan mallar tasfiye edilir. Eşlere ait kişisel ve edinilmiş mallar, mal rejiminin sona ermesi anındaki durumlarına (nitelik, seviye, aşama vs) göre değerlendirilir....
Kesinleşen dosyada davacının fazla hakları saklı tutulan ve talep bakımından payına 5.000 TL düşen Karşıyaka’daki taşınmaz için bilirkişi raporu ile toplam 72.884,88 TL değer artış ve katılma alacağı hesaplanmış ise de bakiye istenebilecek 67.884,88 TL yönünden TMK'nun 178.maddesinde yazılı 1 yıllık zamanaşımı süresinin geçtiği dikkate alınmalıdır. Buca’daki taşınmaz için 7.599 TL katkı payı, 13.872 TL değer artış ve katılma alacağı hesaplandığı, bunun 13.872 TL'ye isabet eden bölümü yönünden yine 1 yıllık zamanaşımı süresinin geçtiği gözetilmelidir. Ancak 7.599 TL katkı payı alacağı yönünden 1 yıllık değil 10 yıllık zamanaşımının uygulanması gerekeceğinden, bu alacak miktarı için eldeki dava tarihi itibarıyla zamanaşımı süresi dolmamıştır. Bu durumda kesinleşen dava dosyasında Buca’daki taşınmaz için 5.000 TL. olarak kabulü gereken talebin ne kadarının katkı payı alacağı kısmına, ne kadarının değer artış ve katılma alacağı kısmına düştüğünün tespiti önem kazanmaktadır....
