"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Velayetin Değiştirilmesi Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm davalı anne tarafından temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü: Taraflar 27/06/2013 tarihinde kesinleşen ilamla boşanmışlar, ortak çocukların velayetleri anneye verilmiştir. Davacı baba 19/09/2014 tarihinde açtığı davayla velayetin değiştirilmesini talep etmiş, mahkemece ortak çocukların velayetlerinin babaya verilmesine karar verilmiştir. Boşanma davasından sonra, davalı annenin çocuklara karşı velayet hakkını kötüye kullandığı, çocukları ihmal veya istismarının bulunmadığı rapor edilmiştir. Toplanan deliller, velayetin değiştirilmesi koşullarının oluştuğunu kabule elverişli değildir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Velayetin Değiştirilmesi Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm davalı tarafından temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü: 1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuna uygun sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir yanlışlık görülmemesine göre, davalının yetki itirazına yönelik temyiz itirazları yersizdir. 2-Dava velayetin değiştirilmesi talebine ilişkindir. Taraflar ... Asliye Hukuk (Aile) Mahkemesinin 14.05.2014 tarihinde kesinleşen boşanma ilamıyla anlaşmalı olarak boşanmışlar, anlaşma uyarınca velayet davacı babaya verilmiş, davalı anne ile ortak çocuk arasında kişisel ilişki düzenlenmiştir....
Aile Mahkemesi'nde velayet davası da açtığı, velayete ilişkin bu davanın 31.10.2013 tarihinde iş bu yabancı mahkeme kararının tanınması dosyası ile birleştirildiği, yapılan yargılama neticesinde müşterek çocuğun velayetinin davacı kadına verilmesine, davalı erkek ile kişisel ilişki kurulmasına karar verildiği, davalı erkeğin bu kararı temyiz ettiği, temyiz dilekçesinde müşterek çocuğun 03.08.2015 tarihinden bu yana Fransa'da davalı yanında olduğu, Fransa'da açılan dava sonunda velayetin babaya verildiğinin belirtildiği anlaşılmıştır. Birleştirilen davada davacının asıl talebi, tedbiren velayet düzenlemesi olmayıp, boşanmadan sonrasına yönelik velayettir. (TMK md. 336/son) Türkiye'de açılmış ve sonuçlanmış bir boşanma davası bulunmamaktadır. Fransa'da verilen boşanma kararının Türkiye'de tanınması da henüz kesinleşmemiştir....
GEREKÇE: Dava; velayetin değiştirilmesi talebine ilişkindir. İzmir 4. Aile Mahkemesinin 08/11/2017 tarih, 2015/537 Esas, 2016/171 Karar sayılı boşanma ilamıyla ortak çocuk 23/10/2013 doğumlu Duru'nun velayetinin davalı anneye verildiği, kararın 23/12/2020 tarihinde kesinleştiği, anlaşılmaktadır. Velayetin düzenlenmesi ve değiştirilmesi kamu düzenine ilişkin olup, bu davalarda re'sen (kendiliğinden) araştırma ilkesi geçerlidir (HMK.md.385/2). Düzenlemede, ana ve babanın istek ve tercihlerinden önce, çocuğun bedeni, fikri ve ahlaki gelişimi önem ve öncelik taşır. Velayetin değiştirilmesi davası, velayet kendisine verilen tarafın durumunun değişmesi ve sonradan ortaya çıkan çeşitli nedenler yüzünden velayeti alan anne ya da babanın velayet hakkını gereği gibi kullanamaması ya da çocuğun menfaatinin gerektirdiği durumlarda açılan bir davadır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Velayetin Kaldırılması Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm, davacı tarafından temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü: Boşanma kararı ile küçük 11.02.2002 doğmlu ... velayeti annesine bırakılmış, velayet hakkına sahip olan anne 2006 tarihinde vefat etmiş, bundan sonra ... 1. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2011/218 eses, 2011/1419 karar sayılı kararı ile küçük ... anneannesi davalı ... vasi olarak atanmıştır. Davacı, küçüğün babası olup, vesayet kararının kaldırılmasını ve velayetin kendisine verilmesini istemiştir. Küçük vesayet altında bulunduğuna göre vesayete ilişkin bu karar usulüne uygun biçimde kaldırılmadan, velayetin tevdiine ilişkin bu dava incelenemez....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Velayetin Geçici Olarak Düzenlenmesi Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm davalı anne tarafından temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü: Tarafların evliliği devam etmekte olup 03.08.2014 tarihinden bu yana fiilen ayrıdırlar. Davacı baba 11.09.2015 tarihinde açtığı davayla velayetin kendisine verilmesini, aksi halde kişisel ilişki kurulmasını talep etmiş olup mahkemece ortak çocuğun velayetinin babaya verilmesine karar verilmiştir. Fiili ayrılık döneminde davalı annenin çocuğa karşı velayet hakkını kötüye kullandığı veya çocuğu ihmal ettiği kanıtlanamamıştır. Ortak çocuk yaşı itibariyle anne bakım ve şefkatine muhtaçtır. Ayrıca mahkemece alınan uzman raporunda davacı baba, işe gittiğinde müşterek çocuğa babaannesinin bakacağını belirtmiştir....
Velayetin değiştirilmesi davası, velayet hakkının anne veya babaya verilmesinden sonra velayet kendisine verilen tarafın durumunun değişmesi ve sonradan ortaya çıkan çeşitli nedenlerden ötürü velayeti alan anne ya da babanın velayet hakkını gereği gibi kullanamaması ile çocuğun menfaatinin gerektirdiği durumlarda açılan bir davadır. Velayetin değiştirilmesi için bir olayın olması ve bu durumun velayet görevini aksatmış olması gerekir. Bu durum velayetin değiştirilmesini velayetin kaldırılmasından ayırır. Çünkü velayetin kaldırılmasında velayet görevinin ağır bir şekilde kötüye kullanılması veya aşırı bir şekilde ihmal edilmiş olması aranır. Velayetin değiştirilmesine ilişkin şartlar TMK’da açıkça düzenlenmiştir. TMK’nın “Durumun Değişmesi” başlıklı 183....
Dosya kapsamında alınan PDR raporu, çocuğun uzmandaki beyanı, tanık beyanları, daha önce açılıp ret ile sonuçlanan velayet ve kişisel ilişkiye dair dava dosyası dikkate alındığında babanın velayet görevini istismarı, ihmali olmadığı, velayet görevini yerine getirdiği, TMK'nın 183, 349 ve 351/1. maddelerinde düzenlenen velayetin değiştirilmesini gerektirir yasal şartların bulunmadığı sonucuna varıldığından, ilk derece mahkemesince verilen ret kararının usul, yasa ve dosya kapsamına uygun olduğu anlaşıldığından davacının velayete yönelik istinaf talebinin reddine karar verilmiştir....
Velâyet, ana ve babadan birinin ölümü hâlinde sağ kalana, boşanma veya ayrılığa karar verilmesi halinde hakim velayeti eşlerden birine vermek zorundadır. Velayetin düzenlenmesi kamu düzeni ile ilgilidir. Velayetin düzenlenmesi ile ilgili davada kesin yetki kuralı bulunmayıp ancak davalılar tarafından bu hususun ilk itiraz olarak ileri sürülmesi halinde yetki hususu dikkate alınır. Hâkim, yetkinin kesin olmadığı hallerde, bu hususu re'sen nazara alamaz. Davalıların yetkiye ilişkin bir itirazı bulunmamaktadır. Buna göre davanın, ilk açıldığı yer olan İstanbul Anadolu 6. Aile Mahkemesinde görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK’nın 21 ve 22. maddeleri gereğince;.. 6. Aile Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE, 02/11/2020 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Öte yandan, anne ve babanın deneyimsizliği , hastalığı, başka bir yerde bulunması veya benzeri sebeplerle velayet görevini gereği gibi yerine getirememesi; ana ve babanın çocuğa yeterli ilgiyi göstermemesi veya ona karşı yükümlülüklerini ağır bir biçimde savsaklamaları halinde hakim velayet hakkını kaldırabilir ( TMK m. 348 ). Somut dosyada, müşterek çocuk 2002 doğumlu Rümeysa'nın yargılama sırasında reşit olduğu, 2005 doğumu Hümeyra Tuğçe ve 2007 doğumlu Emirhan Tuğra'nın boşanma ile birlikte velayetlerinin düzenlenmesi gerekir. Yukarıda yapılan açıklamalardan da anlaşılacağı üzere, asıl olan çocukların velayet altında bulundurulması olup, TMK'nın 348.maddesindeki koşullar bulunmadığı müddetçe velayet hakkı kaldırılamaz....
