İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ : Davalı vekili istinaf başvuru dilekçesinde özetle; aracın kişisel mal olduğunu, Finansbank'tan 26.000 TL çekilen kredi ve önceki pert olan aracın kasko bedeli ile alındığını, evlilik öncesi başka aracı olduğunu belirterek yerel mahkeme kararını kabul edilen dava yönünden istinaf etmiştir. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve GEREKÇE : Dava, mal rejiminin tasfiyesinden kaynaklanan katılma alacağı talebine ilişkindir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Mal Rejiminden Kaynaklanan Alacak ... ile ... (...) aralarındaki mal rejiminden kaynaklanan alacak davasının kısmen kabulüne ve kısmen reddine dair Van Aile Mahkemesinden verilen 31.05.2010 gün ve 486/459 sayılı hükmün duruşma yapılması suretiyle Yargıtay'ca incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmiştir. Dosya incelenerek işin duruşmaya tabi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 30.11.2010 Salı günü tayin edilerek taraflara çağrı kağıdı gönderilmişti. Duruşma günü temyiz eden davalı vekili Avukat ...ve karşı taraftan davacı ... bizzat geldiler....
Kural olarak, anlaşmalı boşanma davasında taraflar arasında akdedilmiş olan boşanma protokolünde yer alan mal rejimi hukukundan kaynaklanan anlaşma maddelerinin mahkeme kararında yer alması veya protokolün mahkemece onaylanması gerekir. Mal rejiminden kaynaklanan talepler boşanmanın ferilerinden olmadığından ayrıca dava konusu edilebilirler. Somut olayda; taraflar 04/07/2003 tarihinde evlenmiş, 26/10/2017 tarihinde açılan boşanma davasının kabulüne ilişkin hükmün tarafların yasa yollarından feragat etmeleri nedeniyle 26/10/2017 tarihinde kesinleşmesiyle boşanmışlardır. Mal rejimi boşanma davasının açıldığı tarih itibarıyla sona ermiştir (TMK m.225/son). Sözleşmeyle başka mal rejiminin seçildiği ileri sürülmediğinden evlilik tarihinden mal rejiminin sona erdiği tarihe kadar edinilmiş mallara katılma rejimi geçerlidir (4722 sayılı yasanın m.10, TMK m.202)....
Katılma alacağı, yasadan kaynaklanan bir hak olup, bu hakkı talep eden eşin gelirinin olmasına veya söz konusu mal varlığının edinilmesine, iyileştirilmesine ya da korunmasına katkıda bulunulmasına gerek yoktur. Artık değere katılma alacağı miktarı hesaplanırken, mal rejiminin sona erdiği sırada mevcut olan malların, bu tarihteki durumlarına göre, ancak tasfiye tarihindeki sürüm (rayiç) değerleri esas alınır (TMK’nun 227/1, 228/1, 232 ve 235/1 m). Yargıtay uygulamalarına göre, tasfiye tarihi karar tarihidir. Somut olayda; taraflar 03.02.2012 tarihinde evlenmiş, 10.11.2017 tarihinde açılan boşanma davasında, TMK’nun 166/3 maddesi uyarınca verilen ve 04.01.2018 tarihinde kesinleşen anlaşmalı boşanma kararı gereğince boşanmışlardır. Taraflar arasındaki mal rejimi, boşanma davasının açıldığı tarih itibariyle sona ermiştir. TMK.nun 166/3. maddesi uyarınca anlaşmalı boşanma kararı verilebilmesi için, eşlerin boşanma ve boşanmanın eki niteliğindeki hususlarda anlaşmış olmaları gerekir....
Başka bir anlatımla, şahsi hak niteliğindeki mal rejiminin tasfiyesinden kaynaklanan alacak hakkının dava konusu yapılabilmesi için muaccel (istenebilir) hale gelmesi gerekir, bu da mal rejiminin sona ermesi ile gerçekleşir. Mal rejiminin sona ermesi, mal rejiminin tasfiyesiyle katkı payı,değer artış payı ve artık değere katılma alacağı davalarının görülebilirlik ön koşuludur. Mal rejimini sona erdiren boşanma davasının derdest olduğunun anlaşılması durumunda usul ekonomisi gereğince (6100 s.lı HMK'nin 30. m) bekletici mesele yapılmalıdır. Tasfiye davasında, mal rejiminin sona ermemiş ve sona erdirecek davanın da henüz açılmamış olduğunun anlaşılması durumunda ise davanın görülebilirlik ön koşul yokluğundan reddine karar verilmesi gerekir. Somut olayda, davacı vekil tarafından yürütülen katılma alacağı davası henüz boşanma davası sonuçlanmadan, boşanma davası ile birlikte açılmış ve boşanma dosyasından tefrik edilmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Katkı Payı Alacağı ve Artık Değere Katılma Alacağı ... ile ... aralarındaki katkı payı alacağı ve artık değere katılma alacağı davasının reddine dair ... 13. Aile Mahkemesi'nden verilen ... gün ve ... sayılı hükmün duruşma yapılması suretiyle Yargıtay'ca incelenmesi davacı vekili ile davalı vekili taraflarından ayrı ayrı istenilmiştir. Dosya incelenerek işin duruşmaya tabi olduğu anlaşılmış ve duruşma için ... Salı günü tayin edilerek taraflara çağrı kağıdı gönderilmişti. Duruşma günü temyiz eden davacı vekili Av. ... ve karşı taraftan davalı vekili Av. ... geldiler....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : Aile Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Mal rejiminden kaynaklanan alacak ...... ile ..... aralarındaki mal rejiminden kaynaklanan alacak davasının reddine dair......... Aile Mahkemesi'nden verilen 12.12.2013 gün ve 441/1109 sayılı hükmün Yargıtay'ca incelenmesi davacı vekili tarafından süresinde istenilmiş olmakla; dosya incelendi, gereği düşünüldü: K A R A R Davacı ... vekili, davacının evlerde temizlik ve lokantalarda bulaşıkçılık yaparak evlilik birliği içerisinde edinilen 3552 parselde bulunan 11 nolu bağımsız bölümün edinilmesine katkıda bulunduğunu açıklayarak, dava konusu taşınmazın 1/2 hissesinin iptali ile davacı adına tesciline, mümkün olmadığı takdirde bilirkişi marifetiyle tespit edilecek 1/2 hissenin karşılığı olarak fazlaya ilişkin haklar saklı olmak üzere 50.000-TL'nin davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiştir. Davalı, dava konusu taşınmazın edinilmesinde davacının katkısı bulunmadığını söyleyerek davanın reddini savunmuştur....
Duruşmaya başlanarak temyiz isteğinin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan ve hazır bulunanın sözlü açıklaması dinlendikten sonra duruşmaya son verilerek; dosya incelendi, gereği düşünüldü: KARAR Davacı ... vekili, evlilik içinde alınan ve davalı adına tapuya tescil edilen iki adet meskenle ilgili gerek yasal mal rejiminden doğan katılma, gerekse davacının iyileştirme ve parasal katkısından kaynaklanan toplam 25.000 TL katılma alacağı ve değer artış payı alacağının fazla hakları saklı kalmak üzere dava tarihinden geçerli yasal faizi ile davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiş, 21.07.2011 tarihli dilekçe ile istediği miktarın 15 numaralı mesken için 14.000 TL'sinin katılma, 1.000 TL'sinin değer artış payı alacağı, 23 numaralı mesken için ise 9.000 TL'sinin katılma, 1.000 TL'sinin ise değer artış payı alacağı olduğunu açıklamış, harcını da yatırdığı 4.4.2012 tarihli dilekçesi ile isteğini 15 numaralı mesken için 120.000 TL katılma alacağı, 15.000 TL değer artış payı, 23 numaralı mesken...
Maddi olayları ileri sürmek taraflara, hukuki nitelendirme yapmak ve uygulanacak kanun maddelerini belirlemek hakime aittir (6100 sayılı HMK 33. m). İddianın ileri sürülüş şekline göre dava, artık değere katılma alacağı isteğine ilişkindir. Mal rejiminin devamı süresince, bir eşin sahip olduğu edinilmiş malda, diğer eşin artık değerin yarısı oranında katılma alacak hakkı vardır. Artık değere katılma alacağı; eklenecek değerlerden (TMK 229.m) ve denkleştirmeden (TMK 230.m) elde edilen miktarlar da dahil olmak üzere, eşin edinilmiş mallarının (TMK 219.m) toplam değerinden, bu mallara ilişkin borçlar çıktıktan sonra kalan artık değerin (TMK 231.m) yarısı üzerindeki diğer eşin alacak hakkıdır (TMK 236/1.m). Katılma alacağı Yasa'dan kaynaklanan bir hak olup, bu hakkı talep eden eşin gelirinin olmasına veya söz konusu mal varlığının edinilmesine, iyileştirilmesine ya da korunmasına katkıda bulunulmasına gerek yoktur....
(Muhalif) KARŞI OY Dava, TMK’nun 202, 218, 219, 229, 230, 231, 232, 235 ve 236. maddeleri gereğince açılan edinilmiş mallara katılma rejiminden kaynaklanan katılma alacağı isteğine ilişkindir. Mahkemece, “…uyuşmazlık konusu edinilmiş mal olan .......plakalı aracın bedelinin davacı tarafından karşılandığı, davalının bedeli ödediğine ilişkin savunmasını kanıtlayamadığı, davacı tarafından araç bedeli olarak davalı yerine ödenen paranın davalıya yapılan bağış niteliğinde bulunduğu, davacı tarafından açılan bağıştan rücu davasının ....... bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine …” karar verilmesi üzerine, davacı vekili tarafından temyiz edilen hüküm Daire çoğunluğunca onanmasına karar verilmiştir....
