Zenginleşme, zenginleşenin bir alacak hakkı kazanması suretiyle gerçekleşmişse diğer taraf, istem hakkı zamanaşımına uğramış olsa bile, her zaman bu borcunu ifadan kaçınabilir." şeklinde düzenlenmiştir. Bu kapsamda sebepsiz zenginleşmeden doğan alacak talepleri, talep edenin bu hakkını öğrenmesinden itibaren iki yılın geçmesiyle zamanaşımına uğramaktadır. Dava, davacının murisine ait taşınmazın satımı ile elde edilen satış bedelinin davalıya verilmesi sebebiyle davalının sebepsiz zenginleştiği iddiasına dayalı olarak açılmıştır. Dosyamız içine alınan Osmaniye 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2014/591 esas sayılı dosyası da aynı satış işlemi nedeniyle davalının zenginleştiği iddiasına dayalı başka bir mirasçının açtığı davadır. Osmaniye 1....
Buna göre sebepsiz zenginleşmeden söz edilebilmesi için bir taraf zenginleşirken diğerinin fakirleşmesi, zenginleşme ve fakirleşme arasında uygun nedensellik bağının bulunması ve zenginleşmenin hukuken geçerli bir nedene dayalı olmaması gerekir. Zenginleşen, başkasının malvarlığından veya emeğinden haklı bir sebep olmaksızın elde ettiği zenginleşmeyi geri vermek zorundadır. (TBK m.77/1) Dava kiralanana yapılan faydalı giderin tahsili istemine ilişkin olup sebepsiz zenginleşen ilk kiraya veren davalılardır. Bu nedenle davacının, davalılardan yaptığı faydalı ve zorunlu giderleri istemesinde bir usulsüzlük bulunmamaktadır. Bu durumda taşınmaza yapılan faydalı masraflar yönünden işin esasının incelenmesi gerekirken yazılı gerekçeyle istemin reddine karar verilmesi doğru değildir....
(S.Reisoğlu, Sebebsiz İktisap Davasının Genel Şartları, Ankara 1961, Sh. 146-165 ve dip notlarda gösterilen kaynaklar ).Sebepsiz zenginleşme; geçerli olmayan ve tahakkuk etmemiş yahut varlığı sona ermiş bir nedene ya da borçlu olunmayan şeyin hataen verilmesine dayalı olarak gerçekleşebilir....
Sebepsiz zenginleşme, bir kimsenin mal varlığının, geçerli (haklı) bir sebep olmaksızın diğer bir kimsenin mal varlığı aleyhine çoğalması (zenginleşmesi) demektir. Sebepsiz zenginleşmeye dayalı alacak talep edilebilmesi için borçlunun mal varlığından bir başkasının aleyhine olarak bir zenginleşme meydana gelmeli, zenginleşme ve zenginleştirici olay arasında illiyet bağı bulunmalı ve zenginleşme haklı bir sebebe dayanmamalıdır. Kural olarak zenginleşen, başkasının malvarlığından veya emeğinden haklı bir sebep olmaksızın elde ettiği zenginleşmeyi geri vermek zorundadır. (TBK m.77/1) Borç olmayanı rızası ile ödeyen kimse yanlışlığa düştüğünü ispat ettiği takdirde ödediğini geri isteyebilir. Burada kastedilen yanlışlık, eda ile ilgili olup, edada bulunanda bağışlama irade ve arzusunun bulunmadığını gösteren bir yanılmadır....
Asıl dava, elatmanın önlenmesi, karşı dava sebepsiz zenginleşmeden kaynaklanan alacak isteğine ilişkindir. 1. Dosya muhtevasına, dava evrakı ile tutanaklar münderecatına ve Yargıtay ilâmında açıklanan gerektirici sebeplere göre, davalılar/karşı davacılar vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan, yerinde olmayan ve HUMK'un 440. maddesinde yazılı hallerden hiçbirisine uymayan karar düzeltme isteminin reddine karar vermek gerekmiştir. 2. Davalılar/karşı davacılar vekilinin karşı dava yönünden temyiz itirazlarının incelenmesine gelince; Sebepsiz zenginleşme, bir kimsenin mal varlığının geçerli (haklı) bir sebep olmaksızın diğer bir kimsenin mal varlığı aleyhine çoğalması (zenginleşmesi) demektir. Sebepsiz zenginleşmeye dayalı alacak talep edilebilmesi için borçlunun mal varlığından bir başkasının aleyhine olarak bir zenginleşme meydana gelmeli, zenginleşme ve zenginleştirici olay arasında illiyet bağı bulunmalı ve zenginleşme haklı bir sebebe dayanmamalıdır (TBK mad. 77/1) ....
Karar sayılı kararı ile görevsizlik nedeniyle davanın usulden reddine karar verilmiş, kararın kesinleşmesi üzerine Mahkememize tevzi edilen dosyanın yukarıda yazılı esas sırasına kaydı yapılmıştır. Dava, 6102 sayılı TTK’nın 732. maddesine dayalı sebepsiz zenginleşme nedeni ile alacak istemine ilişkindir. Dava dilekçesinde davanın TTK’nın 732. maddesinde düzenlenen sebepsiz zenginleşme hükümlerine dayanarak açıldığı beyan edilmiştir. Süresinde ibraz edilmediği iddia olunan çeke dayalı olarak davacı-hamil banka tarafından davalı-keşideciye karşı TTK'nın 732. maddesi uyarınca sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre çek bedelinin tahsili talep edilmektedir. Yargılamanın konusu davalının sebepsiz zenginleşip zenginleşmediği hususundadır. TTK'nın 732. maddesi hükmü uyarınca açılan bu davada ispat yükü davalıdadır....
Sebepsiz zenginleşme, bir kimsenin mal varlığının geçerli(haklı) bir sebep olmaksızın diğer bir kimsenin mal varlığı aleyhine çoğalması (zenginleşmesi) demektir. Sebepsiz zenginleşmeye dayalı alacak talep edilebilmesi için borçlunun mal varlığından bir başkasının aleyhine olarak bir zenginleşme meydana gelmeli, zenginleşme ve zenginleştirici olay arasında illiyet bağı bulunmalı ve zenginleşme haklı bir sebebe dayanmamalıdır. Taşınmazın devrine ilişkin, TMK'nun 705, BK'nun 213 (TBK'nun 237), Tapu Kanunu 26, Noterlik Kanununun 60.maddeleri gereğince ve HGK'nun 15.11.2000 tarih, 2000/13-1612 E, 2000/1704 K.sayılı kararı ile taşınmazın devrine ilişkin sözleşme resmi şekilde yapılmadıkça geçersizdir. Geçersiz satış sözleşmesi gereğince; diğerinin mal varlığına kayan değerlerin iadesi "Denkleştirici Adalet" düşüncesine dayanmaktadır....
Davalı vekili cevap dilekçesinde; öncelikle zamanaşımı itirazlarının bulunduğunu, davaya konu talebin zamanaşımına uğradığını, TBK.md.82 hükmü açık olup, sebepsiz zenginleşmeden doğan istem hakları öğrenmeden itibaren 2 yıl olduğunu, davaya konu edilen ödemenin yapıldığı tarih 30/10/2019 olduğunu, husumet itirazların da bulunduğunu, sebepsiz zenginleşme davasının alacağını tahsil eden alacaklıya karşı değil de, yapılan ödeme nedeniyle sebepsiz yere dosya borcundan kurtulan dosya borçlusuna karşı açılması gerektiği yerleşmiş yargı kararlarıyla sabit olduğunu, bu davanın alacaklıya karşı açılmasının telafisi imkansız hak kayıplarına yol açacağı ve mevcut İİK....
Davalı vekili cevap dilekçesinde; öncelikle zamanaşımı itirazlarının bulunduğunu, davaya konu talebin zamanaşımına uğradığını, TBK.md.82 hükmü açık olup, sebepsiz zenginleşmeden doğan istem hakları öğrenmeden itibaren 2 yıl olduğunu, davaya konu edilen ödemenin yapıldığı tarih 30/10/2019 olduğunu, husumet itirazların da bulunduğunu, sebepsiz zenginleşme davasının alacağını tahsil eden alacaklıya karşı değil de, yapılan ödeme nedeniyle sebepsiz yere dosya borcundan kurtulan dosya borçlusuna karşı açılması gerektiği yerleşmiş yargı kararlarıyla sabit olduğunu, bu davanın alacaklıya karşı açılmasının telafisi imkansız hak kayıplarına yol açacağı ve mevcut İİK....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava; hukuki niteliği itibariyle; davacının davalı şirketin pay sahibi ve yetkilisi olduğu tarihte davacı şirket adına ileri tarihli çeki imzalaması, bu çekin davalı şirket ile dava dışı ------ arasında ticari ilişkiye ilişkin imzalandığı, davalı şirketin bu çek ile ticari mallar aldığı, davacının şirket hisselerini --- tarihinde---- devrederek şirketten ayrıldığı, ödenmeyen çek için --------- için davacı tarafından yapılan ödemenin davalı için sebepsiz zenginleşme teşkil ettiği iddiasına dayalı alacak davasıdır. Dava konusu çekte davacının aval olarak imzasının bulunduğu ve çek nedeniyle ödemeler yaptığı, yapılan bu ödemelerin çekin asıl borçlusu olan davalıdan sebepsiz zenginleşme hükümlerine dayanak iadesi talep edilmiştir. Sebepsiz zenginleşme oluşması için, bir tarafın mal varlığından eksilme, diğer tarafın mal varlığında ise artış olması gerekir....
